کارکردهای ترجمه در حوزه ادبیات ملل (با تاکید بر ادبیات فارسی و عربی )
محمدی ابراهیم*,امامی حسن
*گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بیرجند
با در نظر داشتن این موضوع که ترجمه نخستین وسیله برای عبور از مرز یک ادبیات و ورود به قلمرو «دیگری» است و یکی از عواملی است که از در لاک خود فرورفتن و در انزوا زیستن ادبیات یک ملت و در نتیجه انحطاط آن جلوگیری می کند، پژوهش حاضر سعی دارد نشان دهد ترجمه در پیدایش و جهت گیری روابط ادبیات ملل و نیز در نقل و انتقال های میان ملل نقش دارد و حتی در ادبیات تطبیقی که یکی از حوزه های مرتبط با ادبیات ملل است جایگاه تاثیرگذاری دارد.
در این نوشتار - که از نخستین کوشش ها برای دستیابی به هدف مذکور است - ابتدا به برخی از کارکردهای ترجمه در حوزه ادبیات ملل (تاثیر نوع اثر ترجمه شده بر ادبیات مقصد، شناخت تاریخ ملل با مطالعه نوع آثار ترجمه شده، تاثیرگذاری بر تاریخ ملل، شیفته ساختن مخاطب زبان مقصد به ادبیات مبدا) اشاره شده است. سپس به طور ویژه و برای نشان دادن رابطه تاثیر - تاثری ادبیات فارسی و عربی از طریق ترجمه، به معرفی و تحلیل برجسته ترین کارکردهای ترجمه متون پهلوی به عربی (ایجاد تاریخ نگاری در فرهنگ و ادبیات عربی، آفرینش تمثیل های حیوانات با درونمایه سیاسی، استفاده از گفتگو و مناظره در ساختار متون ادبی، رونق علوم ادبی به ویژه در حوزه بلاغت و آیین ترسل، داستان نویسی و رونق ادبیات روایی) پرداخته شده است.
کلید واژه:ترجمه،ادبیات ملل،ادبیات تطبیقی،ادبیات فارسی،ادبیات عربی
مطالعات ترجمهبهار 1390; 9(33):7-22.
