تعلیم و تربیت در آثار تقلیدی از گلستان سعدی (بر اساس کتاب‌های بهارستان جامی، پریشان قاآنی، روضه خلد مجد خوافی )
استاد راهنما: محمد فولادی
نگارش: حمید رضا فلاح؛ دانشگاه قم.- 1396.
چکیده
از دیرباز تا کنون آموزش مبانی تعلیمی و تربیتی به آحاد جامعه بشری از جمله دغدغه‌های متفکّران جوامع بوده است و آدمی جایگاهی شایسته‌تر و موثّرتر از ادبیات و آثار ادبی برای چنین آموزش‌هایی نیافته است. در ادبیات فارسی نیز از گذشته دور بر این امر بسیار تاکید شده و نویسندگان و شاعران بسیاری، برخی از زیبا ترین آثار خود را به موضوع ادب تعلیمی اختصاص داده‌اند که نمونه اعلای آن گلستان سعدی است. به دلیل جایگاهی که گلستان سعدی در زمینه تعلیم و تربیت داشته، نویسندگان زیادی سعی در تقلید از این اثر گرانبهای او داشته‌اند و در آثار خود مباحث مربوط به تعلیم و تربیت و آموزش روش‌های زندگی بهتر برای انسان را مطرح کرده‌اند. از مهم‌ترین این آثار سه اثر معروف؛ روضه خلد مجد خوافی، بهارستان جامی و پریشان قاآنی هستند که نسبت به دیگر آثار تقلید شده از سعدی موفق‌تر عمل کرده‌اند، به همین جهت بررسی مسائل و مبانی تعلیمی و تربیتی در این آثار می‌تواند به درک بهتر و فهم والاتری از این آثار یاری رساند و همچنین به استفاده بهتر و کاربردی‌تر در جهت آموختن الگوهای تعلیمی برای انسان‌های نسل امروز کمک کند.روش تحقیق در این پژوهش بدین گونه است که ابتدا انواع درون مایه و مضمون‌های سه اثر روضه خلد، بهارستان و پریشان در زمینه تعالیم فردی و اجتماعی و همچنین فضایل و رذایل اخلاقی، استخراج و طبقه‌بندی شده، سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و همچنین مقایسه‌ای تطبیقی بین آنها صورت پذیرفته است. در پایان نیز چنین نتیجه‌گیری شده است که هدف از خلق هر سه اثر، آموختن آموزه‌های تعلیمی و تربیتی در قالب حکایت‌های کوتاه و وعظ و پند و اندرز می‌باشد و کتاب روضه خلد بیشترین تعداد عناوین این آموزه‌ها را به خود تخصیص داده است و کتاب‌های پریشان و بهارستان در مرتبه‌های بعد قرار گرفته‌اند.
کلیدواژه ها: ادبیات تعلیمی،روضه خلد،بهارستان جامی،قاآنی،گلستان سعدی
کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی
