روزنامه معرفت به مدیر کلّی حاجی شیخ ابوالقاسم افتخارالعلماء و دبیر اداره شیخ احمد در شهر یزد تاسیس و شماره هشتم سال اوّل آن در چهار صفحه به قطع متوسّط وزیری در مطبعه سنگی (مطبعه اداره معرفت) با خطّ متوسّط نسخ طبع و در تاریخ دوشنبه 18 رمضان 1327 قمری، مطابق سال چهارم مجلس مقدّس شورای ملّی و سال اوّل جلوس (در عوان روزنامه همین قسم نوشته است) منتشر شده است. عنوان مراسلات: یزد، اداره معرفت، قیمت اشتراک: سالیانه، یزد یک تومان، شش ماهه 6 قران، داخله {سالیانه} دوازده قران و {شش ماهه} هفت قران. اعلانات سطری ده شاهی، تک نمره چهار شاهی. روزنامه معرفت، چنانچه در عنان آن نوشته شده، روزهای دوشنبه طبع و سه شنبه توزیع می شده است. در عنوان روزنامه، جایی که اسم روزنامه به خطّ نسخ در وسط یک مربّع مستطیل درج گردیده، در چهار گوشه آن این کلمات نوشته شده است: عدالت، مواسات، حمیّت، عیرت.
روزنامه معرفت در ضمن یک سطر، در زیر عنوان هر شماره بدین قسم معرّفی شده است: "روزنامه ای است دارای مطالب علمی و اخبار ولایتی و تلگرافی و مقاله عام المنفعه پذیرفته می شود."
سبک مطالب روزنامه، مانند سایر جراید آغاز مشروطیّت عبارت از وقایع و حوادث انقلاب ایران و حوادث داخلی و وقایع شهر یزد می باشد و نیز مقالاتی از متظلّمین و کسانی که مورد اجحاف و ظلم مستبدّین واقع شده اند در آن درج شده است. تنها نسخه های موجود معرفت (شماره های 6و8) در مجموعه اهدایی براون به کمبریج است که ریز فیلم آن به شماره 4478 در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران موجود است و نیز شماره هایی از آن در گنجینه نشریات کتابخانه مرکزی دانشگاه اصفهان و نیز شماره های 15 و 20 دوره اوّل (29 ربیع الاوّل 1324 ق. و 8 جمادی الاوّل 1326ق.) و ش 14، دوره دوم (3 ذی قعده 1327ق.) در سازمان ملّی اسناد یزد موجود است. شماره 34 از این نشریه وزین مربوط به هفدهم ربیع الثانی 1328ق. در 4 صفحه در آرشیو مطبوعات کتابخانه وزیری یزد موجود است.
منابع و مآخذ:
روزنامه معرفت ، ش 34 (17 ربیع الثانی 1328). ص.1-4.
صدرهاشمی، محمد. تاریخ جراید و مجلات ایران(جلد 4). اصفهان: کمال، 1363. ص. 227-226.
مسرت، حسین. یزد؛ یادگار تاریخ. تهران: دف، 1395.ص.237-236.
نگارش: الهه شهبازی (کتابدار تالار مطبوعات کتابخانه وزیری یزد).