• آسیابِش همه چی خُرد مُکُنه.
مورد استعمال: در مقام توصیف به کسی اطلاق شود که دست رد به سینه کسی نزدند.
• آش با جاش.
مورد استعمال: در مقام شگفتی در مورد تحفه، سوغات و یا نذوراتی به کار می رود که ظرفی دارد و آن ظرف واپس نیامده است.
• آشِ دوباره گرم کُنی دود مِزَنِه.
مورد استعمال: کنایه از کاری است که تکرار آن صورت خوشی ندارد.
• آشِ کشکِ اِصفائون، سبزی مُخواس و وَسسَلوم.
مورد استعمال: در مورد آنچه که موجب تکمیل چیز و یا کاری شود و گاه نیز در استخفاف کسی به کار می رود که از روی خودنمائی خود را نخود هر آش بنماید.
• آقائی بیبینیم دِسسی تو عبا درآریم.
مورد استعمال: در اثبات این امر که انجام دادن هرکاری نیاز به انگیزه و تهیه مقدمات دارد.
• آینه خود را گُم کِردن.
مورد استعمال: درباره کسی گویند که دچار نخوت است و زشتی خود را نمی بیند.
• اُرُسی پائین کرده، تیجیرَم کشیده.
مورد استعمال: بیان حال شخص بداخلاق و ا خموست که روزنه ای هم برای برقراری ارتباط باز نگذاشته است.
• از بالایِ بَچه، مادرِ بچه مُخُره کلوچه.
مورد استعمال: به طعنه کسی را گویند که از قِبِلِ دیگران بدون رنج امّا به علّت ارتباط و انتساب منتفع شود.
• از سیر تا پیاز.
مورد استعمال: در بیان کمال هرچیزی به کار می رود؛ نظیر: از بایِ بسم الله تا تای تَمّت.
• از شُتر مِپُرسَن شَمبه کِیِه.
مورد استعمال: در مقام تمسخر و استهزاء آدم نادان را گویند که پرسشی بیرون از فهمش کرده اند و او مبهوت مانده است.
• اُسای تمبَل شاگرد غیرتی مُخواد.
مورد استعمال: در بیان حال انسان بسیار تنبل به کار می رود که برای رفع کاهلی انگیزه ای لازم دارد.
• اسبی که به پیری دو بیاد، برا میدونه قیومت خوبه.
مورد استعمال: در مقام تعریض به کاری گفته می شود که زمانش سپری شده است.
• اِشنومِش تو جومِه تون نرفته.
مورد استعمال: در مقام عیب جوئی از آدمی به کار می رود که زیانش متوجه هم کس می شود.
• اگه با آد خاک سر کنیم با آد تَلِّ بزرگ خاک سر کنیم.
مورد استعمال: برای نمایاندن عظمت و اهمیت کاری بیان می شود.
• اگه دیر شده زِش نشده.
مورد استعمال: به کاری که هنوز فرصت برای انجام دادن آن باقی است، اطلاق می شود.
• اگه زبون نداشتی سَرَم نداشتی.
مورد استعمال: در مقام خطاب به شخص پر سر و زبان گویند که برای پیشبرد مقاصد خویش به زبان بازی پردازد و یا این حربه را برای رفع و رجوع خطای خویش به کار گیرد.
(واژه نامه یزدی. ایرج افشار. یزد: اندیشمندان یزد. 1390. ص. 338-341).
نگارش: الهه شهبازی (کتابدار کتابخانه وزیری یزد).