حجت الاسلام و المسليمن حاج سيدعلي محمد وزيري يزدي(۱۲۷۳ _ ۱۳۵۶) از عالمان نامور يزد، واقف كتابخانه وزیري يزد به آستان قدس رضوي و باني و باعث و مشوق وقف بسياري از املاك، باغات و مستغلات در حوزه يزد و كرمان از سوي نيكوكاران به آستان قدس.
وزيری يزدی، فرزند سيدمهدي از احفاد ميرزاسيدمرتضی وزير و از سادات عريضی يزد به سال 1273ش درشهر يزد به دنيا آمد. دروس مقدماتی فارسي و عربي را نزد پسر دايي خود معتمدالعلماء فراگرفت و آنگاه در مدارس علميه مصلی، شفيعيه و خان يزد، تحصيلات خود را زير نظر علماي طراز اول يزد ادامه داد و پس از فراغت از تحصيل به وعظ و خطابه روي آورد و از مشهورترين وعاظ يزد گرديد. مدت زماني هم برای تبليغ به شهرهای اصفهان، تهران، زاهدان، شيراز، قم و مشهد سفر كرد. در سفرهايی كه به عتبات عاليات و ديگر شهرهاي ايران داشت، موفق به كسب اجازه از آيات عظام: سيدابوالحسن اصفهانی، حاج شيخ عبدالكريم حايری يزدي(مؤسس حوزه علمیه قم) سيدمحمود شاهرودي، سيدمحسن حكيم، حاج سيدمحمدتقی خوانساری، حاج آقا حسين بروجردی، حاج آقا حسين قمی، سيدابوالقاسم خوئی، امام خميني(ره)، حاج سيداحمد خوانساري، حاج سيدمحمدهادی ميلانی و حاج سيد عبدالهادي شيرازي، در امور حسبيه و روايي گرديد.
در همين سفرها بود كه وزيری از بيشتر علما و دانشمندان، مراجع نامي و واعظان شهير ايران، دستخط و عكس به يادگار گرفت و بعدها آن را در مجموعه ای به نام «مجمع الجواهر» سامان داد و در گنجينه مخطوطات كتابخانه وزيری به يادگار نهاد.
وزيري در طول ساليان عمر خود در زمينه هاي ديني، اجتماعي، سياسي و فرهنگي فعاليت هاي سودمندي داشت كه مي توان به بازگشايي مدارس حوزه علميه يزد، پس از شهريور 1320ش به كمك علماي نامي يزد / تشكيل انجمن ادبي كتابخانه وزيري يزد در سال 1350ش / تعمير و مرمت مسجد جامع كبير يزد و تشكيل هيئت حاميان مسجد در سال 1324ش / پيگيري و اهتمام در تصويب تعطيلي رسمي روز شهادت امام جعفر صادق(ع) در مجلس شوراي ملي در زمان آيت الله كاشانی / اعزام مبلغ به شهرها و روستاهاي كشور و حتی هامبورگ آلمان / بنيانگذاری مدارس جامعه تعليمات اسلامي يزد در سال 1334ش گردآوري مجموعه خطي مجمع الجواهر و يادادشتهاي وزيري در پنچ جلد، اهتمام به چاپ چندين كتاب به نامهاي: مجموعه وزيري(جلد اوّل)، فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه وزيري،ج1تا5، محضر الشهود في رد اليهود، معادن الحكمه في مكاتيب الائمه، المختارات من الرسائل / قرار دادن موقوفاتي از جمله: سه خانه در يزد و سهام بانك توسعه صنعتی و معدنی و كارخانه اقبال يزد براي پشتوانه هزينه هاي كتابخانه وزيري اشاره نمود.
اما در اينجا به بخشي از فعاليت هاي وی كه در ارتباط با آستان قدس است، پرداخته ميشود:
نخست، راه اندازي و اداره كتابخانه وزيری در سال 1334ش با حدود دو هزار جلد كتاب چاپي و خطی شخصی خود در دهليز شمالي مسجد كهن و تاريخی جامع كبير يزد و اهداي آن همراه با وسايل و تجهيزات به آستان قدس در تاريخ 12/4/1348، در زماني كه 17967 جلد كتاب چاپي و 3300 كتاب خطي داشت.
وزيري در طول ساليان حيات خود توانست با تشويق و ترغيب بسياري از اهالي فرهنگ دوست تهران، مشهد، هند و يزد، كتابهای خطي و چاپي نفيس را به مجموعه كتابخانه بيافزايد (در زمان فوت وزيري، كتابخانه داراي 33 هزار جلد كتاب بود)، چنانكه حتي پس از درگذشت وي نيز بسياري از نيكوكاران، بزرگان و فرهنگيان استان يزد، با توجه به ارادتي كه به وي داشته و دارند، اموال و كتاب های خود را به كتابخانه اهدا مي نمايند.
دوم، چنانكه شواهد عيني و مصاحبه های حضوري با واقفين املاك و باغات انار، پسته و... در استان های يزد و كرمان گواهی مي دهد، بسياري به اشاره و هدايت وزيری، داراي هاي منقول و غير منقول خود را وقف بر آستان قدس نموده اند. اين امر در سال 1348 و پس از اهداي كتابخانه وزيري به آستان قدس تشديد شد.
وزيري در 3/2/1356 در 82 سالگي درگذشت و در كتابخانه وزيري (دركنار درب ورودي) به خاك سپرده شد. در سال 1374 به پاس خدمات فرهنگي وي از سوي پست ايران، قطعه تمبري به ياد بود او چاپ شد، در سال 1380 همايش نكوداشت وزيري از سوي انجمن آثار و مفاخر فرهنگي استان يزد و بنياد ريحانه الرسول در شهر يزد برگزار شد و تا كنون سه عنوان كتاب به نام هاي: سيماي فضيلت (گردآوري: سيدضياء قريشي،1374)، يادمان شادروان وزيري يزدي(گردآوري: حسين مسرّت،1380)، وزيري اسطوره خاطرهوهاي ماندگار (گردآوري: حبيب مهرنيا،1385) درباره او چاپ شده است.
(روحانی فرهنگدوست: یادمان شادروان وزیری یزدی. تالیف حسین مسرت. یزد: اندیشمندان، ۱۳۸۹ ص۱۷ – ۱۹).
نگارش: مژگان شکرریز یزدی (کتابدار کتابخانه وزیری یزد).