- دارایی بافی:
پارچه های دارایی که در سالهای گذشته در یزد تولید می شد، تمامی از ابریشم طبیعی بود و از رنگ های سنتی و گیاهی نیز برای رنگ کردن آن استفاده میشد، ولی اکنون از نخ ویسکوز برای تار و از ابریشم مصنوعی و یا ویسکوز برای پود آن استفاده می شود. با بافت دارایی انواع پارچه برای مصارف مختلفی همچون رولحافی، بقچه سوزنی و رومیزی تولید میشود و با استمرار این شیوه از سال ها پیش، با پیاده کردن طرح ها و نقشه های بی شمار، ساده و پیچیده و همچنین نقش های هندسی، این( هنر- صنعت) از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است و هنوز نام و نشان آن به جاست. پارچههای دارایی را هیچگاه ماننده هم نمیتوان بافت و هرکدام نرمی و مواجی ویژه و مخصوص به خود را دارد که آن را از انواع دیگر بافت های رنگین و کلافه ای (باتیک) متمایز میسازد. مهارت و ظرافت عمل، طرح هایی لوزی شکل و شعله سان با رنگ های تودرتو و نقش های طبیعی پرندگان و درختان را قابل مشاهده می کند.
این نوع پارچه تنها پارچه ای است که نخهای تار آن قبل از بافت در طرح های مختلف رنگ آمیزی و سپس بافته می شود. بنابراین هیچ کدام از پارچه های بافته شده مانند هم نیست و کمی در نقش آن تفاوت وجود دارد.
از آنجایی که این پارچه با زحمت بسیار بافته میشد و بنابراین تنها کسانی که دارایی ( مال) داشتند میتوانستند آن را خریداری کنند از این رو به «دارایی بافی» معروف گردیده بود.
- قناویز :
قناویز نوعی پارچه بود که در سالهای گذشته در یزد بافته میشد و نخ مورد مصرف آن ابریشم با رنگ های مختلف بوده است. امروزه ابریشم مصنوعی جای ابریشم طبیعی را گرفته است.
با قناویز رومیزی، رویه رختخواب و بعضی مواقع لباس زنانه هم می دوخته اند.
- علاقه بندی:
به کسی که حاشیههای دور پارچه های زینتی مانند رومیزی، رو طاقچه ای، رو صندوقی و بقچه سوزنی حمام را تهیه میکرد و میدوخت «علاقهبند» میگفتند.
- احرامی بافی :
پارچه احرامی معمولاً به اندازههای هفتاد در صد سانتیمتر و دیگری نود در صد و بیست سانتیمتر تهیه میشود که با عرض ۷۰ سانتیمتر دارای بیست و دو چلّه و با عرض ۹۰ سانتیمتر دارای بیست و هشت چلّه است. یک نفر بافنده میتواند روزانه ۴ عدد احرامی به ابعاد هفتاد در صد سانتی متر ببافد.
این نوع پارچه بیشتر مورد مصرف حجاج قرار میگرفت که امروز بسیار کم بافته میشود.
(چهل نخ را یک چله می گویند بیست و دو چله یعنی بیست و دوتا چهل رشته نخ.
هر چه کار ( پارچه) چله اش بیشتر بود کار مرغوب تر بود و به قیمت آن هم اضافه می شد.
شهر پیر تاریخ : یزد از دیروز تا امروز(جلد دوم )/ صادق بهجت . یزد : صادق بهجت، 1396.ص. 94-95 ).
نگارش: مریم تجملیان (کتابدار کتابخانه وزیری).