دسترسی به کوهستان ها و تسلط چشمگیر آنها بر دشت ها سبب گردیده از گذشتههای دور کوهستانها به عنوان باروی مطمئن در برابر ناامنی های اجتماعی یا یورش بیگانگان از اهمیت ویژهای برخوردار باشند. ضمن اینکه کوهستانها امانتدار بسیاری از کانون های مذهبی گذشته های دور می باشند. به همین دلیل ارزش های فرهنگی و تاریخی هر کوهستان منحصر به فرد است. آثار و بناهای تاریخی و فرهنگی زیادی در کوهستان شیرکوه وجود دارند که بعضی از آنها میتوانند به عنوان عناصر ویژه مطرح گردند.
برخی از مهمترین آثار تاریخی و فرهنگی و مذهبی موجود در کوهستان شیرکوه بیان می گردد:
زیارتگاه پیرنارکی زرتشتیان
لشکرگاه، که خیلی از آثار از زمان امام حسن عسکری در آن بر جای مانده است.
قبرستان ۱۲ امام
درخت چنار که بیش از ۱۵۰۰ سال قدمت دارد.
مسجد جامع که سنگ بنای آن مربوط به ۱۰۰۰ سال پیش است.
کوه دخمه
حمام جن ها
خانه شاهزاده
خانه مشیری
آسیاب آبی
باغ اوساد
چاه الماس یخی
ساختمان قدیمی مشکی
درختان گردو، سپیدار تنومند، باغ فرهنگ و غیره
(کوهستان شیرکوه: ارزشها و تهدیدها/ محمدحسین ایران نژاد پاریزی. یزد: دانشگاه یزد، ۱۳۹۱).
نگارش: مژگان روحانی (کتابدار کتابخانه وزیری).