پرویز جهانیان که به پرویز شاه جهان شهرت دارد، در حقیقت موسس نخستین بانک ایرانی است. وی نخست با کمک برادرانش تجارت خانه جهانیان را در یزد تاسیس کرد که محصولاتی نظیر : پنبه ، الیاف، پارچه و مانند آن را خرید و فروش می کرد. تجارتخانه جهانیان را می توان ریشه اصلی بانک ملت دانست که در سال ۱۲۸۰ ش. اعلام موجودیت کرد.
وی اولین بار، صادرات رسمی چای و پنبه را آغاز کرد. اگر چه دفتر مرکزی تجارت خانه جهانیان ، در یزد بود، ولی برای ارتقای کار خود، دفاتری در تهران، اصفهان و تبریز هم دایر کرد. راه اندازی این موسسه ، برای مقابله با بانک استراضی روس و بانک شاهنشاهی انگلیس صورت گرفت که در نهایت شاه جهان با توافقنامه ای ، انحصار بانک در ایران را به دست آورد.
تجارت خانه شاه جهان، به دلیل اختلاف با بانک روس و انگلیس و حکومت مرکزی، به کمک مجاهدین تبریز در زمان انقلاب مشروطه شتافت و با جای دادن اسلحه، در لابلای پنبه و الیاف ، کمک بزرگی به مجاهدین آزادی خواه کرد.
شاه جهان که بنیانگذار بانک در ایران است، عاقبت بدستور محمّد علی شاه قاجار و به دست محمّدبهاباد در روز ۲۴ بهمن ۱۲۸۵ش . به ضرب گلوله به قتل رسید. این اتفاق سبب شد که زرتشتیان مقیم یزد و شیراز به نشانه اعتراض به خارج از ایران مهاجرت کنند.
(منبع : صادق و خود ساخته: زندگینامه و کارنامه صادق حمام /پژوهش:کاظم دهقانیان نصر آبادی، یزد: موسسه علمی، آموزشی فرهیختگان پویا، ۱۳۹۸. ص ۵۱-۵۲)۰
نگارش: رباب دشتی (مسئول امور موزه کتابخانه وزیری).