وقف از نظر حقوقی عملی است که به موجب آن شخصی ( حقیقی یا حقوقی) عین مالی را از مالکیت خود خارج کرده و از هرگونه نقل و انتقال ارادی و سایر تصرفات به طور کامل مصون می دارد و منافع آن مال را در امور خیریه به طور دائم جاری می سازد. وقف از کارهای پسندیده و نیکویی است که از دیر باز و پیش از ظهور اسلام در جوامع بشری متداول بوده است تاریخ اوقاف در ایران پر از وقایع و اتفاقاتی است که نشان می دهد چگونه سنت وقف به صورت یک نظام اجتماعی و تشکیلاتی تداوم و گسترش یافت و این نظام ایفاگر نقش ها و وظایف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و مدنی بود و از مظاهر پیشرفت و گسترش رفاه عمومی جامعه به شمار می آمد. دین مبین اسلام مردم را به کمک برای نشر دین و تامین نیازهای معیشتی طبقه کم درآمد ترغیب می کند و آن را وسیله ای برای کسب رضای خداوند در رسیدن به کمال و جانشینی وی در روی زمین می داند. آنچه در حال حاضر از وقف و موقوفات وجود دارد عمدتا متعلق به دوره قاجار و بعد از آن است.
مجموعه ارزشمند و گرانبهایی از قدیمی ترین وقف نامه ها مربوط به دوره قاجار و پهلوی است که ضمن ارزش تاریخی، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی به شیوه هنرمندانه ای صفحه آرایی شده و دارای نقوش تزئینی و هنری می باشد.
از جمله این وقف نامه ها، وقف نامه ملا زین العابدین فرزند ملا ابو تراب بافقی و همسرش ام الکلثوم خانم فرزند محمد بیک بافقی متعلق به سنه ۱۲۳۵ ه.ق است که دارای ۱۳ مهر شاهدان بر این وقف نامه می باشد، این وقف نامه بسیار نفیس و ارزشمند با خط خوش و به زبان فارسی کتابت شده است و در گنجینه موزه کتابخانه وزیری یزد نگهداری می شود.
نگارش: رباب دشتی( مسئول امور موزه وزیری یزد).
