محله سرچم از جمله محلات قدیم یزد است از شمال به محله جنت آباد و محله سید گلسرخ، از جنوب غربی به محله شیخداد و محله باغ گندم و از شرق به خیابان سید گلسرخ محدود می باشد.
نام سرچم مأخوذ از «سرجمع» می باشد که به دلیل تجمع مردم در اثر سیل (سال ۶۷۳ هجری) در این منطقه به این نام مشهور گردیده است. این محله در قرن نهم هجری از محلات خارج شهر و یکی از مزارهای مهم به شمار می رفته است. دو سنگ قبر متعلق به قرن پنجم هجری که بر در ورودی مسجد سرچم نصب گردیده موید این مطلب است.
مولف تاریخ یزد نیز در ذیل قضیه دربندان پسر ابوسعید طبسی به دفن شش هزار نفر در آن مزار اشاره دارد. در همان قرن نیز بر اثر وقوع سیل (سال ۶۷۳) محلات مریاباد، سرسنگ و بخشهایی از محله یعقوبی و سلغرآباد تخریب گردید مردم نیز بر بالای بلندی جمع شده و بعد از پایان سیل، کم کم به احداث ساختمانهای جدید پرداخته و آن مکان را «سر جمع» نامیدند، و اینجا یکی از محلاتی است که از آب قنات تفت و نصیری بهره مند می گردیده است: “ آسیای کهنه و مامانوک و دشتوک و یخدان و نوغاباد و مسعودیه و سردوراه و کوچه بیوک و چهار منار و مدرسه مصلی عتیق و کوچه خطیب و خلف باغ عزآباد و اسکندریه و سرچم و قریب دویست مصنعه از این آب( آب تفت و نصیری) پر می شود و مردم از آن منفعت می یابند.
مولف جامع مفیدی ضمن ذکر مدفن سید سرچم در این محله چنین نقل کرده که سید سرچم از سادات مورد احترام مردم بود که در سال ۸۵۶ نزدیک برج اولیا دفن گردیده است.
همچنین به مقبره سید حسین گلسرخ و پیر خمیر(گیر) در این محله اشاره دارد که به شغل نانوایی اشتغال داشته اند. کتیبه سنگی دیگری در مسجد سرچم دیده میشود که بنا بر مضمون آن محمدحسین سرجمعی در سال ۱۲۹۳ هجری دو جره از قنات ابرندآباد و مقداری از مزرعه و باغی واقع در نصرآباد را بر مسجد مذبور وقف نموده است. وجود عناصر معماری تشکیل دهنده یک محله نظیر حسینیه، مسجد، بقعه و بازارچه در این محله بر تداوم، پویایی و رونق آن از گذشته تاکنون دلالت دارد. شغل عمده مردم این محله در گذشته شعربافی بوده.
از عناصر شاخص این محله می توان به موارد زیر اشاره نمود:
۱- مسجد سرچم.
۲- حسینیه سرچم.
۳- بازارچه و مرکز محله سرچم.
۴- بقعه سید گل زرد.
۵- بقعه سید گل مشکیجه.
(محلات تاریخی شهر یزد. محمدحسن خادم زاده. تهران: سبحان نور، ۱۳۸۸).
نگارش: مژگان روحانی (کتابدار کتابخانه وزیری).