عنوان اثر: سنگ مرمر مخصوص حنابندان
شماره اموال:۱۴۸۶-۶-۰۱
اندازه: طول:۵/۳۰ عرض:۷/۳ ارتفاع: ۹/۵
فن ساخت: دست ساز
قدمت: قاجار
آیین حنابندان پدیده ای فرهنگی و اجتماعی است که از گذشته تا کنون در ایران اهمیت دارد. آیین ها به طور معمول با توجه به شکل برگزاری و محتوایشان نیازمند مکانی خاص برای برگزاری هستند. در فرهنگ مردم ایران حنا گیاهی است با جاذبه های دوگانه طبیعی شامل رنگ زیبا و خواص کم نظیر که در بین بیشتر اقوام و ملل محبوبیت و کاربرد دارد این گیاه افزون بر داشتن خواص دارویی – زینتی یکی از مواد پرکاربرد در جشن ها و آیین های خانوادگی و قومی است، یکی از موارد استعمال حنا در جشن حنابندان است که ریشه در تاریخ کهن ایران دارد. از سده های پیشین تاکنون این جشن به سبب وجود خرده فرهنگ ها و موقعیت های جغرافیایی، در قسمت های مختلف ایران با آیین های ویژه ای برگزار می شود. بسیاری از این آیین ها ریشه های مشترک و شیوه های اجرایی یکسانی دارند و برخی دیگر با وجود ریشه های مشترک، با شیوه های متفاوتی برگزار می شوند. در فرهنگ مردم ایران حنا یکی از گیاهان بسیار مقدس شمرده می شود و آنچه موجب شده به این گیاه توجه شود ارزش مذهبی آن است و بنا بر گفته برخی از محققان، تمام گیاهانی که امروزه کشت می شوند، در گذشته گیاهان مقدس تلقی می شده اند.
یکی از مهم ترین آیین های متفاوت ازدواج، آیین جشن حنابندان است که در روزگاران نه چندان دور در شب حنابندان حنا دور تا دور مراسم گردانده می شد و زنان شرکت کننده دستانشان را با آغشتن به ظرف حنا رنگ می کردند. این آیین همچنان در روستاها و شهرهای کوچک ایران پابرجاست. ( حنابندان) یا ( حنابندی) جشنی بود که هنگام حنا بستن عروس برپا می شد و در بسیاری از جوامع یک عنصر زیبایی برای تزئین دست و پا، مخصوصا دست و پای عروس با طرح های پیچیده به شمار می آید و این باور که حنا، شادی و خوش شانسی به ارمغان می آورد و یک رسم شادمانه به مقوله تقسیم شادی و خوش دلی با خانواده عروس و داماد بوده، رایج است. خانواده داماد قبل از برگزاری آیین حنابندان حنا را که به نوعی آن را شگون می دانند تهیه می کنند و برای حنا بستن پای عروس و داماد از زیر پایی از سنگ مرمر استفاده می شود که آن را با گل تزئین کرده و بعد از حنا بستن پاها را روی آن می گذاشتند تا کف پا با زمین تماس پیدا نکند.
از جمله این سنگ ها که در موزه وزیری یزد نگهداری می شود، سنگ مرمر سفید مخصوص حنابستن پای عروس و داماد است که در دوره قاجار با طراحی بسیار زیبا با دست ساخته شده است و دارای دو پایه سنگی برای استقرار بر روی زمین می باشد و در قسمت بالا، در دو طرف آن نقوش دایره ای خورشید شکل حجاری شده است.
نگارش: رباب دشتی (مسئول امور موزه کتابخانه وزیری).