مهدی حایری دومین پسر عبدالکریم و برادر مرتضی حایری فقیه نامدار شیعی است. او دوران آموزش خود را از تحصیلات ابتدایی و متوسطه گرفته تا فراگیری فقه و اصول و دریافت درجه اجتهاد، در قم سپری نمود. مهدی حایری نزد اساتیدی چون آیت الله بروجردی و کوه کمره ای فقه و اصول آموخته است. او اولین کسی است که از آیت الله بروجردی اجتهاد مطلق دریافت کرد. فلسفه اسلامی را نزد آیت الله خمینی، میرزا مهدی آشتیانی و سیداحمد خوانساری آموخت. در سال 1330 به تهران مهاجرت کرد و به تدریس در دانشکده الهیات تهران مشغول شد و دیری نپایید که به مقام استادی دانشگاه نائل گردید. در سال 1339 آیت الله بروجردی ایشان را به نمایندگی از خود به آمریکا فرستاد. او در این فرصت به فراگیری دقیق فلسفه غرب پرداخت. دوره لیسانس را در دانشگاه جورج تاون سپری کرد و در دانشگاه هاروارد فوق لیسانس خود را گذراند. دانشگاه میشیگان و دانشگاه تورنتو میزبان دکتری فلسفه آنالیتیک مهدی حایری بودند. عنوان پایان نامه دکتری‌اش "علم حضوری، اصول معرفت شناسی در فلسفه اسلامی" بود و تحقیق آن 9 سال به طول انجامید. این رساله زیر نظر اساتیدی چون پروفسور فرانکنا، پروفسور ساوان، پروفسور اشمیتز، پروفسور استیونسن، پروفسور لانگ و پروفسور فایرودر به فرجام رسید. او در ضمن کار خود دکتری منطق ریاضی را نیز به انجام می رساند. ایشان پس از آن مشغول به تدریس فلسفه در دانشگاههای جرج تاون، مک گیل و میشیگان امریکا شد تا سال 1359 که به ایران بازگشت. چند سالی ممنوع الخروج بود و به نوعی در حصر خانگی به سر می برد، اما پس از چند سال، عازم دانشگاه آکسفورد شد و یک سال به فعالیت علمی پرداخت. از آن پس رفت و آمد دوباره او به کشورهای دیگر برای سمینارها و کنفرانسها آغاز شد. دفتر زندگی پر اثر دکتر مهدی حایری در 17 تیرماه 1378 برچیده شد. آموزشهای فلسفی مهدی حایری در دو حوزه مختلف اسلامی و غرب ایشان را به فیلسوفی بدل کرد که می توانست اولین جرقه های فلسفه تطبیقی را در ایران بزند.
خلاقیتها و نوآوریهای حایری را می توان در آثار او جست. "علم کلی" نخستین اثر ایشان و در مباحث سنتی فلسفه اسلامی است. در این کتاب نوآوری خاصی مشاهده نمی شود. اما در "هرم هستی: تحلیلی از مبادی هستی شناسی تطبیقی" تئوری هندسی هرم هستی را مطرح می کند. "اگاهی و گواهی" نام ترجمه و شرح انتقادی دکتر حایری از رساله تصور و تصدیق صدرالدین شیرازی است. او دیدگاه ملاصدرا را نقد و دیدگاه بدیع خود درباره تصور و تصدیق را بیان می کند. مباحث تطبیقی فلسفه اسلامی و غرب دکتر حایری در کتاب "کاوشهای عقل نظری" عنوان شده اند. مشابه این کار در کتاب "کاوشهای عقل عملی " رخ می دهد.
از تلاشهای شایسته در واکاوی ابتکارات دکتر حایری در زمینه فلسفه، کتاب "در جست وجوی حکمت" اثر عبدالله نصری شاگرد ایشان است. حایری سوای نقدهایی که به فلاسفه اسلامی و غرب داشته، دیدگاههای جدیدی را نیز عرضه کرده است. حتی در برخی موارد به شیوه آنالیتیک برخی از اصول فلسفی اسلامی را برهانی کرده یا برهان جدیدی ارائه داده است، برای مثال می توان به روشی که در اثبات "اتحاد عاقل و معقول " پیش گرفته، اشاره کرد.عبدالله نصری تقریرات دکتر حایری درباره علم النفس را نیز در یک مجموعه به نام "سفر نفس" به چاپ رسانده است. "شرح حرکت اسفار، مهدی حایری یزدی"، "سیاستگری و سیاست اندیشی: زندگی و فکر سیاسی"، "جستارهای فلسفی (مجموعه مقالات)"، "شرح اصول کافی: کتاب عقل و جهل، کتاب توحید"، "دیدار با رفیقان" و مقالات متعدد در زمینه فلسفه اسلامی و معرفت شناسی از آثار مهم دیگر دکتر مهدی حایری هستند. تاثیر فلسفی حایری از دو جهت قابل تامل است: یکی تدریس و دیگری تالیف. تدریسهای فلسفی ایشان در دانشگاه تهران، مدرسه سپهسالار، دارالتبلیغ اسلامی، مونترال، آکسفورد، میشیگان، مک گیل، ییل، جورج تاون، هاروارد و غیره بوده است. دایره تدریس ایشان از حکمت مشاء، اشراق و حکمت متعالیه تا فلسفه تحلیلی را شامل می شود. این خدمت فلسفی از دو جهت ستودنی است، چرا که او در فرآیند تدریس، هم فلسفه اسلامی را به غرب برده و هم فلسفه غرب را به ایران وارد کرده، بدین ترتیب برای هر دو منطقه شرق و غرب، ماده خام فکری برای تامل و اندیشه به ارمغان آورده است. حایری را می توان نماد فلسفه تطبیقی ایران دانست. از سوی دیگر دیدگاههای بدیع او در فلسفه به ویژه فلسفه سیاسی، یک جریان فکری، جامعه شناختی، سیاسی و دینی جدیدی به راه انداخت و ذهن اندیشمندان زیادی را برای واکاوی، پاسخ، رد و احیانا قبول آنها به خود مشغول داشت. 
تاریخ فلسفه یزد/ حمیدرضا عبدلی مهرجردی. میبد: حمیدرضا عبدلی مهرجردی، ۱۳۹۷. ص ۷۴-۸۱.
نگارش: مژگان روحانی (کتابدارکتابخانه وزیری یزد).