کتاب "اسارت ساکن در مسکن” روایتی از سازگاری خانه و خانواده در شهر یزد" نوشته دکتر عیسی حجت و دکتر الهام فلاح است که توسط انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران منتشر شده است. در این کتاب مفهوم سازگاری ، که از فاکتورهای بسیار مهم در ارزیابی محیط زندگی است، تبیین شده و در رابطه ساکن و مسکن یزدی مورد مطالعه قرار گرفته است.
اسارت ساکن در مسکن: روایتی از سازگاری خانه و خانواده در شهر یزد/ الهام فلاح، عیسی حجت. تهران: سازمان جهاد دانشگاهی، 1399.
داستان ساکن و مسکن در روزگار سنتی داستان ماهی و دریا است . ساکن در مسکن می آید و می ماند و می رود و هرگز چالشی با مسکن پیدا نمی کند. نه از آن روی که مسکن سنتی به دور از کژی و کاستی است ، بلکه بدان علت که مسکن سنتی تنها پاسخ انسان سنتی به چگونه زیستن است. پاسخی که در گذر روزگاران و با آزمون و خطا به دست آمده است. بهترین جهت نورگیری، مناسب ترین اندازه حیاط و ایوان، پایدارترین شکل طاق و گنبد و ...
داستان ساکن و مسکن در روزگار پسا سنتی ، داستان ساز و ناسازگاری است. روزگار پسا سنتی روزگار چند جوابی است. در این روزگار هم مسکن ها گونه گون هستند هم ساکن ها. ساکن امروزی چشم داشتهای فراوانی از مسکن دارد . مسکن امروزی نیز بسیاری از این توقع ها را برآورده می کند اما آن نیز انتظاراتی از ساکن دارد و از وی می خواهد آنگونه که او می گوید زندگی کند. اینجا بنشین ، اینجا بخواب، اینجا بپز، اینجا بخور، اینجا از مهمانهایت پذیرایی کن و ...
مسکن امروزی چگونه زیستن را به ساکن دیکته می کند. مسکن امروزی مانند لباس دوخته ای است که از بازار می خری که بر تن تو دوخته نشده است ، می تواند اندازه باشد یا نباشد برازنده باشد یا نباشد.
امروز داستان ساکن و مسکن داستان پرنده و قفس است . مسکن قفسی است پیچیده در سود، سرمایه، سودا، تراکم، تنوع و ترافیک و ساکن پرنده ای است که در این قفس به اندک آسایشی دل خوش می دارد. گاه تغییری در داشته های مسکن ایجاد می کند گاه در خواسته های خودش. به جای پنجره ، منظره ای به دیوار می کوبد و به جای باغچه ، گلدانی در طاقچه می گذارد.
کتاب حاضر در چهار فصل تدوین یافته است: تمرکز فصل یک بر معرفی سازگاری و ارائه یک چارچوب نظری برای مطالعه سازگاری میان ساکن و مسکن است. در فصل دوم تحولات بافت شهری و الگوهای مسکن یزد از دوره قاجار تا پهلوی معرفی شده است. فصل سوم شیوه زندگی ساکنین در الگوهای مختلف مسکن یزد را مورد بررسی قرار داده است و فصل چهارم بر شناخت شیوه سازگاری ساکن و مسکن در شهر یزد تمرکز یافته است.
این کتاب میتواند مورد استفاده دانشجویان، دانشگاهیان، برنامه ریزان و مدیرانی که در حوزه مسکن فعالیت می کنند قرار بگیرد.
نگارش: مریم تجملیان (کتابدار کتابخانه وزیری یزد).