سیدمحمدرضا گلپایگانی در ۸ ذیالقعده سال ۱۳۱۶ق، در روستای گوگد واقع در پنج کیلومتری گلپایگان به دنیا آمد. پدرش آقا سیدمحمدباقر امام، عالمی معروف به زهد و تقوا و پای بند به آداب و مستحبات دینی و کوشا در امر به معروف و نهی از منکر بود. سید محمدرضا موسوی گلپایگانی از فقهای مجاهد و مراجع تقلید شیعه معاصر و از شاگردان شیخ عبدالکریم حائری بود او اقدامات مؤثری در مبارزه با رژیم طاغوت انجام داد و علاوه بر تربیت عالمان دینی، تألیف کتب و روشنگری جامعه اسلامی، به بنیان نهادن دهها موسسه فرهنگی، دینی و علمی در سراسر کشور همت نمود. گلپایگانی دروس دوره "سطح "حوزه علمیه را در گلپایگان نزد سیدمحمدحسن خوانساری و محمدتقی گوگدی گلپایگانی از شاگردان آخوند خراسانی، خواند. سپس به اراک رفت و در درس عبدالکریم حائری یزدی شرکت کرد. وی پس از چهار سال با مهاجرت عبدالکریم حائری به قم، به آنجا رفت و در مدرسه فیضیه ساکن شد و پس از وفات عبدالکریم حائری، به نجف رفت و به مدت سه ماه در درس ضیاءالدین عراقی و سیدابوالحسن اصفهانی شرکت کرد. او در قم در درس میرزای نائینی و سیدابوالحسن اصفهانی و همچنین در درس سیدحسین بروجردی هم حاضر میشد. سیدمحمدرضا گلپایگانی از عبدالکریم حائری اجازه اجتهاد و از محمدرضا مسجدشاهی و شیخ عباس قمی اجازه روایت داشت. او جزء گروه استفتاء عبدالکریم حائری یزدی بود. حائری یزدی مسئولیت تصحیح «کتابُ الصلاة» خود را به وی و آیتالله اراکی سپرد. گلپایگانی پس از فوت آیتالله بروجردی در سال ۱۳۴۰ش مرجع تقلید شد و تا سال ۱۳۷۲ش به مدت ۳۲ سال مرجعیت را برعهده داشت. وی حدود ۷۵ سال دروس حوزوی را تدریس کرد که شصت سال از آن، درس خارج فقه و اصول بوده است. درس خارج وی را از پررونقترین کلاسهای درس حوزه گزارش کردهاند. از گلپایگانی حدود چهل عنوان کتاب منتشر شده است وآثار علمی گلپایگانی درکتاب «کتابشناسی توصیفی آیتالله العظمی گلپایگانی»، معرفی شدهاند. ازخدمات فرهنگی گلپایگانی تحول در نظام آموزشی حوزه علمیه، تأسیس مجمع اسلامی لندن، دارالقرآن الکریم، مراکز درمانی و بهداشتی مانند بیمارستان آیتالله گلپایگانی در قم، مدارس علمیه و تأسیس مرکز مُعجَمالمسائلالفقهیة را برشمردهاند. سیدمحمدرضا گلپایگانی در ۱۸ آذر ۱۳۷۲ش برابر با ۲۴ جمادیالثانی ۱۴۱۴ق در ۹۸ سالگی در قم درگذشت. دولت وقت جمهوری اسلامی ایران، هفت روز عزای عمومی و یک روز تعطیل اعلام کرد. پیکر وی نخست در تهران و سپس در قم تشییع شد و در حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.
نگارش: رباب دشتی (مسئول امور موزه کتابخانه وزیری یزد).