یزد یکی از تاریخی ترین استان ها و شهرهای کشور است که مردم آن به سخت کوشی، تدین و سادگی معروف بودند. مردم این شهر از دیر باز برای رسیدن به مقصود خود تلاش های متفاوتی داشتند و برای رسیدن به مقصود تلاش بسیاری می کردند.
ویژگی های مردم استان یزد قنات و قنوت و قناعت است. که تمامی آنها در زندگی اجتماعی مردم جلوه خوبی دارد. یکی از فرهنگ های شناخته شده ی یزد فرهنگ دوچرخه سواری است و شهر یزد به شهر دوچرخه ها معروف است. پیدا شدن دوچرخه، مثل هر پدیده صنعتی دیگر با شگفتی مردم همراه بود زیرا آنها توانایی خرید یک چاپار و استر را نداشتند و ناچار بودند تمامی مسیر طولانی خانه تا بازار و زمین کشاورزی را پیاده بروند، بی گمان در آن زمان، خرید دوچرخه، مانند خرید هواپیمای خصوصی در امروز برای بسیاری از مردم سخت بود.دوچرخه وسیله ی آرام، سبک بار و قانع بوده است و خوی، خصلت و منش آرام و خرسند یزدی با طبیعت دوچرخه سازگار است. دکتر محمد علی اسلامی ندوشن احساس خود را درباره ی دوچرخه چنان بیان می کند: "گذشته از صدای قدم های هیاهو و بانگ مردم، صدای دلنگ، دلنگ زنگ دوچرخه ها نیز بود که به گوش من بسیار دلنواز می آمد، مانند چهچه ی بلبل، نغمه ی تیزی بود که یکنواختی فضا را می شکافت و خبر از حرکت و سرعت می داد".
کوچه های آشتی کنان یزد که حتی عبور دو نفر کنار هم نیز به سختی صورت می گرفت با وجود دوچرخه ها رنگ و بوی خاصی به خود داشت به نحوی که زنگ این دوچرخه ها در تنگی این کوچه ها به گوش می رسید .دکتر محمد علی اسلامی ندوشن در کتاب "روزها" درباره ی یزد شهر دوچرخه ها می نویسد: "شارسان یزد در آن زمان یک خیابان اصلی داشت، هنوز آسفالت وجود نداشت، اتومبیل خیلی کم بود، چند درشکه بود و تعداد زیادی دوچرخه ها،عده ی کثیری از اعیان تا کاسب متوسط الحال جز کسانی که پیرو موقر بودند، دوچرخه سوار می شدند .از میان خیل سواران، چند زن متجدد نیز دیده می شد. عصرها لااقل در سه فصل، خیابان پهلوی را آب پاشی می کردند که بوی نم از آن بر می خاست و هوا طراوتی می گرفت گردش کنندگان که نزدیک به تمام آنها مرد بودند، بعضی دوچرخه به دست، قدم زنان سراپای آن را می پیمودند.
وجود دو گاراژ در خیابان و مغازه هایی که نظیر آنها در بازار پیدا نمی شد، رونق خاصی به این گردشگاه می بخشد. از جمله مغازه دوچرخه فروشی بود که من همواره با کنجکاوی و شوق به آنها نگاه می کردم. عروس همه آنها، مارک "رالی" بود به رنگ سبز تند که خط هایی طلایی داشت، هر سه ساخت انگستان. جنس انگستان در آن زمان از مرغوبیت بی رقیبی برخوردار بود.
جوی کنار خیابان، مجرای گذر آب نبود، استراحتگاه عمومی دوچرخه ها بود. این یزد است که شهر دوچرخه هاست و پیش از آن شهر بادگیرهای بلند بوده است. فکر می کنم که کارخانه دوچرخه سازی فیلیپس، همین یک شهر را به عنوان مشتری داشته باشد، دست کم تا صد سال دیگر، نانش توی روغن است. در حدود 200 هزار دوچرخه در یزد است و درهر خانواده یزد دست کم دو تا دو چرخه است و این تفنن زندگی است
(گذری بر فرهنگ، هنر و معماری یزد/ فرشته دهقان پور. یزد: سیدعلی زاده، 1400. ص143-145).
نگارش: مژگان شکرریز یزدی (کتابدارکتابخانه وزیری یزد).