طوفان البکاء چاپ 1260ق
جوهری، محمد ابراهیمبن محمد باقر، - ۱۲۵۳ق
طوفان البکاء/ محمد ابراهیمبن محمد باقر متخلص بجوهری المروی
تهران: کارخانه بهرام بیگ، 1260ق
230 برگ.؛31 × 20س. م، رحلی
فارسی
آغاز: بسمله. نحمدک یا من خصنا بمصیبة من بکی علیه السماوات و سکانها والجبال و خزانها والارض و...
انجام: امید که خداوند عالم شیعیان و محبین اهل بیت را نمیراند مگر بمحبت اهل بیت اطهار و از این نشئه فانی نبرد مگر آمرزیده و رستگار.
جلد مقوایی با روکش کاغذ با عطف تیماج؛ کاغذ فرنگی شیری؛ آرایش سرلوح؛ جدول دور سطور
معرفی نسخه: طوفان البکاء نوشته میرزا محمد ابراهیم مروزی جوهری از معروفترین مقتلهای فارسی و به نثر و نظمی روان و استوار است، این کتاب سالها مورد توجه ذاکران و مداحان اهلبیت علیهمالسلام بوده است. کتابی است در باب زندگی حضرت محمد (ص)، حضرت فاطمه زهرا (س) و امامان شیعه (ع) بر اساس احادیث و روایات کتاب، که به شکل توأمان نظم و نثر است، یک مقدمه و چهارده آتشکده دارد و هر آتشکده به چندین شعله تقسیم شده است. طولانی ترین و مفصل ترین آتشکده کتاب، آتشکده پنجم، مشتمل بر چهل شعله، درباره زندگی و شهادت امام حسین (ع) است.
" طوفان البکاء فی مقاتل الشهداء "از مشهورترین کتب مقاتل مورد استفاده شیعیان در سده 13 و 14 بوده که به نام "جوهری" معروف است. که در نقاط مختلف ایران قریب به دو قرن در مکتب خانه ها و مدارس سنتی قدیم، جزء دروس اصلی آنان به حساب می آمد و تدریس می شد و بسیاری از وعاظ و ذاکرین اهل بیت عصمت و طهارت از آن بهره وافی می بردند.
میرزا محمد ابراهیم مروزی جوهری شاعر فارسیسرای مرثیهگوی سده سیزدهم، نام او در برخی از چاپهای مهمترین اثرش، طوفانالبکاء، ابراهیم ذکر شده است از تاریخ تولد وی اطلاعی در دست نیست. به گفته خودش در مقدمه طوفانالبکاء، پدرش محمدباقر مروزی بوده است، اما معلوم نیست چرا برخی منابع اصل او را از هرات دانستهاند جوهری در مقدمه طوفان البکاء نوشته که به علت ناسازگاری روزگار از موطن خود هجرت کرده است. او مدتی به سیاحت پرداخت، سپس سالها در قزوین اقامت گزید. از اینرو، بعضی او را قزوینی دانستهاند . وی در قزوین به درگاه رکنالدوله ، نواده فتحعلیشاه و حاکم صائین قلعه، پیوست و به قصیدهگویی و غزلسرایی پرداخت و از او لقب افصحالشعرا گرفت.
وی به تشویق ملامحمد صالح و آقاصالح خانبان، از فضلا و اعیان قزوین، طوفانالبکاء را در باره مصائب اهل بیت علیهمالسلام، در مدت دو سال نوشت. در پایان طوفانالبکاء، تاریخ خاتمه آن را 1250 ذکر کرده. بنابراین، احتمالاً آن را در حدود 1248 آغاز نموده است، اما در مقدمه ، مادّه تاریخِ تألیف کتاب را «طوفانالبکاء ابیات طوفان البکاست» نوشته است . وی در اواخر عمر به اصفهان رفت و از یاران نزدیک حجتالاسلام سیدمحمد باقر شَفْتی، فقیه بزرگ آن روزگار، گردید و در 1253 در همانجا درگذشت و در گورستان آببخشان، از محلات قدیمی اصفهان، به خاک سپرده شد . بر سنگ قبر وی اشعاری در سوک او و متضمن مادّهتاریخ وفاتش، سروده میرزابهاء، حک شده بود.
نسخه در یک مقدمه و دوازده آتشکده و یک خاتمه شامل: مقدمه: چهارده بند در مصیبت امام حسین.- آتشکده اول: در احوال خاتم انبیا.- آتشکده دوم: در مصیبت فاطمه زهرا.- آتشکده سوم: در مصائب سید اوصیا امیرالمومنین علیبن ابیطالب.- آتشکده چهارم: در احوال حضرت امام حسن.- آتشکده پنجم: در مصائب امام مظلوم شهید کربلا.- آتشکده ششم: در احوال امام سجاد.- آتشکده هفتم: در ذکر خروج مختار.- آتشکده هشتم: در شهادت امام باقر و صادق.- آتشکده نهم: در احوال امام کاظم.- آتشکده دهم: در مصائب امام رضا.- آتشکده یازدهم: در احوال امام نهم و دهم.- آتشکده دوازدهم: در احوال امام عسکری و صاحب الزمان.- خاتمه: در حالات مؤلف در قزوین