روزنامۀ یزد
حسین مسرّت
«روزنامة یزد در سال 1312 شمسی در شهر یزد تأسیس و منتشر شده است»[1] اطّلاع مکتوب دیگر، نوشتة کوتاه درج شده در هفته‌نامة ندای یزد است: «تنها روزنامه‌ای که یک شماره در یزد منتشر و بعد تعطیل گردید، روزنامة یزد به مدیریّت مرحوم سیّد محمّد حسین نوّاب، فرزند شادروان نوّاب وکیل بود.»[2]
در کتاب اسناد مطبوعات، بنابر نامة ادارة معارف و اوقاف یزد در 4/5/1312 نیز تصریح شده که «جریدة یزد فقط یک شماره بیشتر منتشر نشده».[3]
برادرزادة سردبیر، محمّد رضا فاضل رضوی که روزنامه را دیده بود، بیان داشت در 2 صفحه و در چاپخانه گلبهار چاپ شده و اخبار داخلی و اخبار یزد در آن درج شده بود.
تنها شمارة موجود این روزنامه نزد آقای ملک مسعود ملک است که نگارنده علی‌رغم پی‌گیری‌های زیاد موفّق به رؤیت آن نشد، بی‌شک دیدن آن شماره از هر نظر می‌توانست بر غنای این بخش بیافزاید و افسوس که نشد.
اطّلاعات تقریباً کاملی از زندگی سیّد محمّد حسین نوّاب رضوی (اردکانی) همراه با یک پاکت نامه که نام روزنامة یزد بر آن نقش بسته، از سیّد محمّد رضا شمس‌الدّینی، داماد ایشان دریافت شد که جا دارد از ایشان سپاسگزاری شود:
پدر وی، سیّد محمّد نوّاب وکیل التولیة آستان قدس رضوی و یک دوره نمایندة یزد در مجلس شورای ملّی. در زمان جنگ جهانگیر نخست، جزء مهاجرینی بود که به کرمانشاه رفتند. (نیز ایشان، عموی احتشام رضوی، گردآورندة فهرست نسخه‌های خطّی کتابخانة آستان قدس رضوی مشهد است. وی سفرنامه و تاریخی به نام «کشف حقایق» نگاشته که در مخزن کتاب‌های خطّی کتابخانة وزیری یزد نگهداری می‌شود. و در سال 1388 به کوشش علی اکبر تشکرّی بافقی به نام خاطرات وکیل‌التولیه چاپ شده است.)
امّا سید محمّدحسین نوّاب رضوی یزدی در سال 1282 ش. در یزد به دنیا آمد. تحصیلات قدیمه را در یزد گذراند و در 14 سالگی به اردکان رفت و همان جا تشکیل خانواده داد و باشنده شد و از آن زمان به نوّاب اردکانی شهرت یافت. در سال 1320 ش. به ریاست شرکت قماش دولتی اردکان برگزیده شد. در آغاز به کار دولتی پرداخت، ولی پس از چندی استعفا داد. در سال 1330 در پیشة بازرگانی روزگار گذراند و از سال 1338 به بعد کشاورزی را پیشة خود ساخت و دو سال بعد تا اواخر عمر همراه با کار کشاورزی، مسئولیّت شورای داوری اردکان نیز بر عهدة وی بود. چند سال آخر عمر را در تهران به سر برد و در تاریخ 5/1/1357 در 75 سالگی چشم از جهان فروبست. نظم و ترتیب و ادب او همیشه زبانزد همگان بود و گفته می‌شود جز آزادی‌خواهان اردکان و جزءِ ملاّکین و تجّار آن شهر بود. پسرش سیّد حسن رضوی ساکن تهران است.
***
علی سپهری اردکانی بیان می‌دارد که جزوه‌ای خطّی نوشتة نوّاب اردکانی را در گنجینة اسناد خود دارد. (20/10/1378). نیز دفترچة جیبی، شامل برخی یادداشت‌های نوّاب وکیل در گنجینة اسناد کاظمینی در یزد وجود دارد.
--------------------------------------------------------------------------------
[1]. تاریخ جراید و مجلّات، همان، ج 4: 344.
[2]. ندای یزد، س 1، ش 3 (3/8/63): 8.
[3]. اسناد مطبوعات، همان، ج 2: 318.