به یاد مردی رفیع

مروری بر زندگینامه مرحوم علی محمد برادران رفیعی

دکتر علی محمد برادران رفیعی در بیست و پنجم فروردین 1316 در یک خانواده بسیار مذهبی در شهر مقدس مشهد متولد شد، پدرش محمدباقر شغل بار فروشی داشت. دوره ابتدایی را در دبستان«بدر» در بالاخیابان و دبستان «15 بهمن» در کوچه رضوی‌ها واقع در محل سابق بیمارستان امام رضا(ع)(باغ هشتاباد) تا کلاس ششم گذراند.
وی در این دوره با واسطه آقای ابوالحسن سررشته‌دار که از دوستان پدرش بود با انجمن پیروان قرآن و مرحوم علی‌اصغر عابدزاده آشنا شد. هم‌ زمان که جامع المقدمات را در بنای مهدیه واقع در چهارراه نادری(چهارراه شهدا) می‌خواند، به طور نامنظم سیکل اول را در دبیرستان شاهرضا (دکتر علی شریعتی) طی کرد. سپس علاقه‌مند به دروس حوزی شد. درس ادبیات را در محضر مرحوم ادیب در مدرسه خیرات خان و جامع المقدمات را نزد علامه محمدرضا حکیمی در مدرسه نواب پشت سر گذاشت.
دیپلم ادبی را در مدرسه شبانه آقای مستوفی(در محل فعلی فرهنگسرای بهشت) در کوچه جنت و به صورت شرکت در امتحانات متفرقه دریافت کرد. سپس با تشویق اطرافیان موفق به دریافت دیپلم ریاضی نیز شد. با قبولی در کنکور، لیسانس زبان فرانسه را از دانشکده ادبیات مشهد اخذ نمود.
در این زمان پس از ازدواج، برای ادامه تحصیل در دانشگاه سوربن فرانسه ثبت نام کرد و با دریافت مدرک دکترای روانشناسی به کشور بازگشت.
ایشان در سال 1345 خورشیدی به عنوان مدرس دانشگاه همکاری‌اش را با دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد شروع نمود و در سال 1350 به عنوان استادیار روانشناسی، عضو رسمی هیئت علمی گردید و در سال 1378پس از 32 سال تدریس از دانشگاه فردوسی بازنشسته شد.
در بحبوحه انقلاب در سال 57 به فعالیت‌های انقلابی دانشگاه پیوست و پس از پیروزی انقلاب مدتی سرپرستی بنیاد مستضعفان خراسان به او واگذار شد. با دعوت آیت الله طبسی به آستان قدس رضوی آمد و از سال 58 تا سال‌های اخیر عضو هیت امنای آستان قدس بود. مرحوم برادران از سال 62 خورشیدی به عنوان معاون فرهنگی به کار اجرایی در آستان قدس رضوی پرداخت. ایشان در ایجاد یا گسترش بسیاری از مؤسسات فرهنگی آستان قدس رضوی مانند: سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد، دانشگاه امام رضا(ع)، بنیاد فرهنگی رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، مؤسسه چاپ و انتشارات، موسسه فرهنگی روزنامه قدس، مرکز آفرینش‌های هنری و سایر مؤسسات نقش مؤثری داشته است.
وی در تاریخ 12 آبان 78 به سمت رئیس کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی منصوب شد. با تصویب چارت جدید در تاریخ 27 شهریور 82 در سمت رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد ابقا شد. بسیاری از فعالیت‌های پژوهشی سازمان با دعوت از اساتید دانشگاه در دوره ایشان شروع شد. او تا اوایل خرداد 87 ریاست سازمان را به عهده داشت. در یک دهه اخیر به رغم بیماری و دیگر ناملایمات مسئولیت کتابخانه کانون فرهنگی «قلم» را به عهده داشت.

وی پس از چند دهه خدمت فرهنگی در روز پنجشنبه 21 شهریور 98 به دلیل بیماری سرطان دار فانی را وداع و به جهان باقی شتافت. پیکر ایشان پس از تشیع در صحن آزادی مدفون گشت.

بخش تاریخ شفاهی مدیریت اسناد از ابتدای تاسیس تا فوت ایشان همیشه از مشورت‌های وی در طرحهای مختلف تاریخ شفاهی بهره جسته است. این بخش از 11 تیر 77 تا 19 اردیبهشت 95 در ده جلسه مصاحبه با ایشان در موضوعات وقایع نهضت ملی نفت و کودتای 28 مرداد سال 32، انجمن پیروان قرآن، فعالیت‌های آموزشی، وقایع انقلاب اسلامی سال 57، آستان قدس رضوی، فعالیت‌های فرهنگی در آستان قدس و تشکیلات مؤسسات مختلف فرهنگی بیش از ده ساعت مصاحبه نموده است.     روحش شاد و قرین رحمت