خلیجی همیشه فارس به مناسبت روز ملی خلیج فارس
« به موجب مدارک تاریخی معتبر خلیج فارس بعلت واقع شدن در مسیر خطوط دریایی اقیانوس هند و بحر احمر و اتصال آبهای آن بسواحل ایران و بین النهرین و عربستان از دورترین ازمنه تاریخ مورد توجه و محل آمد و رفت ملل دریانورد و تجارت پیشه شرق و غرب عالم بوده است.
از طرف دیگر در اثر شهرت جهانی هندوستان و جزایر پر نعمت اطراف آن از دیرگاهی توجه جهان گشایان و سیاستمداران مغرب زمین باین کشور زرخیز جلب شده است و همه اینها برای دست یافتن باین منابع ثروت در خط سیر خود بخلیج فارس هم سری زده اند.
گذار فاتحانه اسکندر از مقدونیه تا مرزهای هندوستان و سفر دریایی 146 روزه « نئارکوس» دریاسالار او از سند تا فرات ارتش کشی تراژان امپراطور فرتوت روم به بین النهریت و ایران و سیاحت او در خلج فارس و اظهار تأسف وی از اینکه در اثر پیری دیگر قادر نیست تا هندوستان برود، عبور نیروی دریایی معظم ژولین امپراطور دیگر روم از فرات تا تیسفون – هجوم آلبوکرک دریاسالار معروف پرتغال به سواحل و جزایر خلیج فارس همچشمی انگلیس ها و پرتغالی ها و هلندیها برای دست یافتن بهندوستان و تسلط بر خلیج فارس، تمایل دیرین امپراطوری روسیه بدریای آزاد و راه یافتن بخلیج فارس- رقابت روس و انگلیس و فرانسه بر سر هندوستان و توجه هر سه دولت بخلیج فارس- سوانحی که در جنگ های جهانی اول و دوم در خلیج رخ نموده- همه و همه اینها و هریک بطور جداگانه بهترین گواه این مدعاست.بدین جهت نویسندگان ارجمندی که در اوضاع تاریخی و سیاسی و نظامی و اقتصادی خلیج فارس بررسی و تحقیق کرده اند اغلب بر این عقیده هستند که هیچ دریایی را نمیتوان سراغ نمود که به پایه خیلج فارس توجه مورخین، جغرافی نویسان، جهانگشایان، سیاحان ، سیاستمداران، باستان شناسان و مهندسین و علمای زمین شناسی را توأماً بخود جلب کرده باشد. کتابها و یادداشت ها و سفرنامه های بی شماری که راجع بخلیج فارس انتشار یافته خود مؤید این مطلب هستند.
اما راجع به اوضاع باستانی خلیج فارس باید متذکر بود که در دوران پیش از تشکیل دولت هخامنشی در باب امور کشتیرانی و بازرگانی خلیج و همچنین رفت و آمد فنیقی ها، آشوریها، بابلیها و ملل مجاور این دریا مانند عیلامیها و کلدانیها مارک ما عبارت از آثار تاریخی و کتیبه های بعضی از این ملل و نوشته های مورخین یونانی است. واقعه قابل ذکری که در این دوره به آن بر می خوریم تاخت و تاز سناخریب پادشاه آشور در سرزمین کلده (بین النهرین) و ایجاد ناوگانی در خلیج فارس است...» (کلید خلیج فارس؛ سرلشگر مقتدر، 1332، ص3و4).
دهم اردیبهشت در تاریخ ایران روز مهمی است .روزی که یادآور ازخودگذشتگی های ملت سرافراز ایران و فرار اشغال گران متجاوز پرتغالی بعد از 117سال تسلط جابرانه بر سواحل جنوبی کشور( 21 آوریل 1622میلادی ) در پی رشادت های سپاه ایران به رهبری امیرالامرای فارس ( امام قلی خان) می باشد .شاه عباس صفوی در این روز در سال 1621 میلادی توانست هرمز را از چنگ پرتغالی ها درآورد، تا همیشه به خاطر این اقدامش از او به نیکی یاد شود.خلیج تا ابد فارس سومین خلیج بزرگ جهان است که به خاطر موقعیت جغرافیایی خود در طول تاریخ همواره نامش بر سر زبان ها بوده است و مردم تمام جهان آن را با نام خلیج فارس یا دریای پارس می شناسند .قدیمی ترین اسناد موجود درباره خلیج فارس به کتاب های باقیمانده از یونان باستان بر می گردد.یونانی ها و مورخانشان در این کتاب ها با نام “پرسیکوس سینوس ”که به معنی “خلیج فارس ”است از این آبراهه یاد می کنند و تکرار همین نام باعث می شود که بسیاری از نقشه های باقیمانده از اروپائیان قرن ها بعد نیز با همین نام از خلیج فارس یاد کنند.بر اساس نوشته های مورخان یونانی مانند هرودت ( 484-425 ق.م) کتزیاس ( 445-380 ق.م) ،گزنفون ( 430-352 ق.م) استرابن ( 63 ق.م- 24م) که پیش از میلاد مسیح می زیسته اند؛ یونانیان نخستین ملتی هستند که به این دریا نام پرس و به سرزمین ایران پارسه، پرسای، پرس پولیس یعنی شهر یا مملکت پارسیان داده اند.
در ادامه توجه شما را به چند سند معتبر از ذکر نام خلیج فارس ( Persian Gulf) درمنابع جغرافیایی و نقشه های معتبر دنیا جلب می کنیم. شایان ذکر است منابع آمده در سازمان کتابخانه ها ، موزه ها و مرکزاسناد آستان قدس رضوی- کتابخانه تخصصی تاریخ جهت استفاده علاقه مندان موجود می باشند.
فصلنامه،پژوهشنامه مطالعات آرشیوی
فصلنامه ای است علمی–تخصصی درحوزه اسناد مکتوب وشفاهی که قصد دارد پژوهش هایی را باتکیه براسناد موجود در آستان قدس و سایر مراکز آرشیوی منتشرکند.