معرفی مطبوعات ماندگار: روزنامه ادبی چلنگر

17 اسفند 1329 نخستین شماره چلنگر در تهران به مدیریت محمدعلی افراشته چاپ و منتشر گردید و تا کودتای 28 مرداد 1332 به انتشار ادامه داد و در هیاهوی کودتا برای همیشه از نشر بازماند. نام بردن از افراشته در روزنامه های پس از کودتا جرم بوده است او بعدا به صوفیه بلغارستان گریخت و در سال 1338 در آنجا درگذشت.
چلنگر به معنای کسی است که از آهن آلات، خرده ریزه هایی مثل قفل و کلید می سازد. این نشریه به حزب توده وابسته بود و به شدت مصدق و حزب ایران و حامیانشان را نقد می کرد.
رویکرد این نشریه ادبی کاملا طنز و فکاهی بود. نماد روزنامه یک کارگر در قالب کاریکاتور بود. اعتقاد چلنگر به تاثیر طبقه کارگر و باور اینکه انگلیس و آمریکا هر دو استعماری هستند که به دنبال منافع خود در ایران می باشند، در شماره های مختلف روزنامه به چشم می خورد و هدفش مبارزه با این دو استعمار بود. در مقابل سیاست های شوروری نرمش نشان می داد.
بیتی از افراشته در سرلوحه  قرار داشت: «بشکنی ای قلم ای دست اگر..... پیچی از خدمت محرومان سر»
چلنگر بارها توقیف شده و در این مدت به نامهای شطرنج، منطق امروز، نیروی صلح، رنگین کمان، نورآسیا، شب چراغ، همراه، پیشتازان و .... منتشر شده است.
محتوای روزنامه را بیکاری ها، محرومیت ها، تبعیض ها، فساد حاکم بر دستگاه حاکمه تشکیل می داد که اغلب به صورت شعر طنز بیان می شد.
ملی شدن نفت مدام در روزنامه مطرح و خبرهای آن درج می شد. مصدق مورد لعن ونفرین روزنامه بود.
درج شماره روزنامه اینگونه به طنز نوشته می شد: 58 بار یک نفس و 160 بار مسلسل به نوکران استعمار مردم آزار لعنت
شعر از ابوتراب جلی سردبیر  چلنگر در شماره  22 فروردین 1330 صفحه 4 روزنامه، در مذمت استعمار انگلیس
                            شیر بی یال و دم
انگلستان گفت من شیرنرم         از تمام شیرها بالاترم
گفتمش شیری ولی شیر علم         حمله ات از باد باشد دم به دم
آن یکی شیر است کادم میخورد     و آن دگر شیر است بنزین می برد
آن یکی شیر است خونخوار و یوقور       و آن دگر شیر است پست و نفت خور
الغرض تو شیر بی یال وو دمی            آفت بنزین و نفت مردمی
بس که کردی عر و تیز بی شمار     بر تو شوریدند خلق روزگار
................
رفته کم کم از میان سرمایه ات         مانده باقی از تو چند تا نقطه ات
نه دمی داری که دم بازی کنی      نه سمی تا جفتک اندازی کنی
شیر بی یال ودم و اشک که دید         این چنین شیری خدا هم نافرید                                                                                                                           منبع: «معرفی نشریه چلنگر»، مراد محبی، سالنامه گل آقا، 1373
«حکایت چلنگر»، محمد حسین خسرو پناه، مجله نگاه نو، س 31 زمستان 1400