روزنامه های مرتبط با عید نوروز

گردآوری و تنظیم: ابراهیم حافظی(رییس اداره مطبوعات) 

روزنامه وقایع اتفاقیه

(14 فروردین 1235)

اوضاع دارالخلافه تهران در ایام نوروز 1272 و گزارش اقدامات ناصرالدین شاه قاجار در این ایام

روزنامه وقايع اتفاقيه سومین روزنامه ايراني، دومین روزنامه فارسي، و اولين روزنامه رسمي كشور است كه برای نخستین بار  ۱۸ بهمن ۱۲۲۹ خورشیدی و با عنوان «روزنامچه اخبار دارالخلافه طهران»، به همت امير كبير و مديريت ميرزا جبار تذكره‌چي در تهران منتشر شد. انتشار این روزنامه در راستای اهداف امیرکبیر برای انجام تغییراتی بنیادین در ایران به منظور گام برداشتن در مسیر پیشرفت آن کشور تلقی می‌گردد. این روزنامه را از شماره دوم «روزنامه وقایع اتفاقیه» نامیدند. قديمي ترين نشريه فارسي موجود در" آرشيو مطبوعات كتابخانه آستان قدس رضوي " است كه نسخه خطی و و اصل آن وقف كتابخانه آستان قدس شده است .

روزنامه ایران

24 محرم 1290 ( 4 فروردین 1252)

اشاره روزنامه به برابری تحویل سال شمسی با روز عاشورا و عدم برگزاری جشن های نوروزی و سلام سلطانی به پاس احترام به ایام عزاداری در سال 1290 قمری

روزنامه ایران 11 محرم 1288 یک ماه پس از صدور دستور ناصرالدین شاه قاجار مبنی بر تعطیلی کلیه روزنامه های ماهانه وابسته به دربار، منتشر شد. اداره روزنامه ها که تا قبل از این بر عهده علیقلی اعتضاد السلطنه بود با دستور شاه به محمد حسنخان اعتمادالسلطنه(صنیع الدوله) منتقل شد و روزنامه های علمیه دولت علیه، دولت علیه ایران، ملتی و ملت سنیه ایران تعطیل گردید و به جای آن روزنامه "ایران" منتشر شد. روزنامه "ایران"در قطع بزرگ با چاپ سنگی منتشر می شده البته از شماره 217 چاپ سربی شده که نخستین روزنامه ایرانی است که چاپ حروفی را تجربه می کند. روزنامه ایران تا سال 1326 قمری چاپ شده است و پس از آن دست اندرکاران آن تغییر یافته و رویه ای جدید در انتشار پیش گرفت.

روزنامه اختر

2 شعبان 1307 (4 فروردین 1269)

وصف نوروز و قصیده بلند از میرزا حبیب اصفهانی در باب تبریک و تهنیت عید باستانی

اختر، نشریه فارسی که در اواخر دوران قاجاریه در استانبول منتشر می‌شد. روزنامه اختر با حمایت سفیر ایران در عثمانی و با کمک مالی دولت ایران  تأسیس شد. مدیریت نشریه با محمد طاهر تبریزی و سردبیری آن با میرزا نجفعلی خان خویی مترجم و نایب سفارت ایران بود. شماره اول اختر در 23 دی 1254 خورشیدی منتشر شد. در سال ۱۲۹۳ قمری انتشار اختر متوقف شد و با کمک مالی از تهران در ۱۲۹۴ ق انتشار آن از سر گرفته شد. روزنامه اختر از حمایت دولت عثمانی نیز برخوردار شد. اختر نشریه‌ای مترقی بود و نقشی بزرگ در بیداری ایرانیان داخل و خارج کشور داشت.انتشار اختر تا سال ۱۳۱۳ قمری (۱۸۹۵ میلادی، ۱۲۷۴ خورشیدی) ادامه داشت.

تربیت

14 شوال 1314 (28 اسفند 1275)

وصف نوروز سال 1274 و حال و هوای مملکت در این ایام همچنین عیدی روزنامه به خوانندگان با قصیده ای بلند در وصف بهار به سرایندگی ذکاءالملک فروغی

نخستین روزنامه غیردولتی ایران ۱۲۷۵ هـ. ش تا ۲۹ مهر ۱۲۸۶ هـ. ش در تهران انتشار یافت و مجموعاً در ۴۳۴ شماره منتشر شد. محمدحسین فروغی روزنامه تربیت را به‌طریقی بسیار جذاب و با مطالبی شیوا منتشر می‌ساخت. به علت درج مقالات سودمند و مفید پیوسته مورد توجه اندیشمندان بوده و به خصوص از لحاظ نشر فارسی و زیبایی خط جای خاصی را در میان روزنامه‌های فارسی زبان به خود اختصاص داده‌بود.در سرمقاله‌های تربیت بارها در باره اهمیت علوم و معارف در پیشرفت و ترقی ملل و اقوام سخن گفته شده و تأکید گردیده‌است که تربیت جریده‌ای علمی و ادبی و سیاسی است و هدف از نگارش آن بسط معرفت و بصیرت و رهایی از نادانی است.

روزنامه ایران نو

(29 اسفند 1288)

توصیف نوروز و اشاره به تحریم عید برای اعتراض به حضور قشون روس در ایران و درخواست سیاه پوشی از مرد در نوروز 1328 قمری

این روزنامه از ۲۴ اوت ۱۹۰۹ به‌عنوان روزنامه‌ای مستقل اما دارای گرایش سوسیال دموکرات با شمارگان روزانه دو تا سه هزار شماره منتشر شد. روزنامۀ ایران نو پس از فتح تهران و در دورۀ دوم مشروطه، ارگان رسمی حزب دموکرات بود. این روزنامۀ پیشرو از تاثیرگذارترین و مهم‌ترین نشریات پس از مشروطه محسوب می‌شود. نقد نظام طبقاتی جامعه، نقد نوع رفتار و برخورد با زنان در جامعه، دفاع از حقوق غیرمسلمانان و معرفی اندیشه‌های مارکس از ویژگی‌های منحصر به فرد این روزنامه در زمان خود است.  بعضی از اشعار ملک‌الشعرای بهار و ابوالقاسم لاهوتیشاعران پیشرو اوایل سدۀ بیستم برای نخستین‌بار در این نشریه منتشر شد. روزنامه تا دسامبر 1911 به کار خود ادامه داده است. 

عصر جدید

16 جمادی الاول 1334 (ا فروردین 1295)

بررسی وقایع و رخدادهای سال گذشته ایران و اشاره به تاریخچه نوروز و اعمال عید

عبدالحمید ثقفی ملقب به متین السلطنه این روزنامه  همزمان با جنگ جهانی اول در تهران از مهر 1293 منتشر کرد. روزنامه نیمه رنگی بود. این روزنامه با هدف درج اخبار داخلی و خارجی و ایجاد وطن خواهی چاپ می شد. به مدت 3 سال چاپ آن ادامه داشت.

روزنامه فکرآزاد

4 شعبان 1341( اول فروردین 1302)

برگزاری جشن های نوروز در ممالک مختلف و تأثیرات اجتماعی نوروز بر رسوم مردم

روزنامه فکرآزاد از خرداد 1301 در مشهد شروع به انتشار کرد تا آبان 1303 ادامه داشت و پس از آن به تهران منتقل شد. این روزنامه توسط احمد بهمنیار کرمانی چاپ می شد. فکر آزاد دارای ستون‏های سرمقاله، خبرهای داخلی، مباحث علمی، داستان ادبی و امثال فارسی است. مباحث دینی بیشتر از دیگر موضوعات مورد توجه قرار داشته است. روزنامه فکر آزاد در ستون «امثال فارسی» که در بیشتر شماره‌های روزنامه چاپ شده بیش از 2500 ضرب‌المثل را به ترتیب حروف الفبا چاپ کرده، این روزنامه از منابع مفید برای شناخت عدلیۀ خراسان در دوران قاجار و اقدامات نوگرایانۀ رضا شاه است.