به قلم سعید نفیسی

فردوسی شاعر همه کس و همه جاست هم در رزم جای دارد هم در بزم، هم معلم اخلاق است و هم مصور رذایل و پستی های آدمی، هم متفکر صاحب اندیشه و اندرزگوی خردمند است و هم داستان سرای فرح انگیزاندوه زدای،  هم سخن برای پیران دارد و هم برای جوانان، هم با مرد دمساز است و هم با زن، هم با دانا هم داستان می‌شود و هم با نادان، هم یار توانگر است هم دمساز تهی دست، هم ندیم نیکبختان است و هم همزانوی تیره بختان.

شاهنامه  او دریای بیکرانیست هر که در آن فرو رود تهی دست بر نمی گردد.  وطن پرستی، عشق بی شایبه و آلایش،  وظایف شوهری و پدری،  ستایش از عدل و نکوهش از ستم ، جوانمردی و فداکاری،  بخشندگی و رقت و رحم، پایداری در برابر ستمهای دونان و تسلط بیگانگان، جانفشانی در راه دیار و عقیده و وظیفه، بیزاری از خوی های بد و زشتیها، دلیر کردن در راه دانش و خرد، هرچه برای فرزند آدمی در راه بزرگی و بزرگواری لازم است در گفتار اوست.

منبع: مجله مهر 1313 ص468 

عقاید شعرا درباره فردوسی 

آفرین بر روان فردوسی

آن سخن آفرین فرخنده

 او نه استاد بود و ما شاگرد 

او خداوند بود و ما بنده 

انوری

 شمع جمع هوشمندآنست در دیورخم

 نکته ای کز خاطر فردوسی طوسی بود 

زادگان طبع پاکش جملگی حوراوشند

 زاده ی حوراوش بود چون مرد فردوسی بود

 خاقانی

 نکته ای کاندر سخن فردوسی طوسی نشاند

تا نپنداری که کس از جمله  انسی نشاند

اول از بالای کرسی بر زمین آمد سخن

او دگربارش ببالا برد و بر کسی نشاند

 ابن یمین 

ای تازه و محکم از تو بنیاد سخن

 هرگز نکند چون تو کسی یاد سخن 

فردوس مقام بادت ای فردوسی

 انصاف که نیک داده ای داد سخن

فاریابی

تا طبع ترا نماند پروای سخن

 نامد گهری برون زآرای سخن

زآنگونه که بد رسول ما ختم رسل 

بر طبع تو ختم میگشت انشای سخن 

نجیب الدین

منبع: مجله مهر 1313 ص 688