بلایای طبیعی به مجموعه ای از رخدادها یا فاجعه های طبیعی و حوادث زیان بار که منشأ غیرانسانی دارد گفته می شود. ایران از جمله کشورهایی است که بهشدت تحتتأثیر بلایای طبیعی بوده و سالانه خسارات هنگفتی را متحمل میشود. برخی از مهمترین بلایای طبیعی در ایران، شامل زلزله، سیل، خشکسالی و طوفانهای گرد و غبار و غیره می شود. در این نوشته قرار است به بررسی سیل بزرگی که در خرداد 1329 شمسی در مشهد رخ داده، پرداخته شود.
بر طبق اسناد وگزارش های آستان قدس رضوی سیل بزرگی که در این سال در مشهد اتفاق می افتد، بالغ بر چند میلیون به مشهد و اهالی مشهد خسارت وارد می کند و خانه ها و ساختمان هایی که در چند صدمتری سیل واقع شده بود و به بیش از هفتصد خانه می رسید همگی خراب می شوند. بر طبق این گزارش بیشتر آنها متعلق به مردم فقیربوده است.
برای حل این معضل کمیسیونی مشتمل از محمود بدر نیابت تولیت آستان قدس رضوی، اسدالله قهرمان شهردار مشهد، عبدالله کوثر، علی زاده تاجر، محمدماجدی رئیس اداره مستغلات آستان قدس رضوی، مهندس قهرمانی رئیس اداره ساختمان آستان قدس رضوی تشکیل می شود و در این جلسه تصمیم گرفته می شود که اراضی مجاور مشهد که در امتداد خیابان سی متری و مقابل کارخانه نخریسی واقع است برای زندگی سیل زدگان ساخته شود و بعدها به کوی بینوایان یا کوی سیل زدگان مشهور می شود . در مدت کمی هفتاد و دو باب خانه و ده باب دکان ساخته می شود. همچنین محلی برای ساختمان آب انبار، حمام، زمینی مخصوص کودکان در نظر گرفته می شود. برای اسکان افراد در این ساختمان ها الویت با فقیرترین اشخاص بود که بیشتر آنها کارگر و شعرباف بودند وبرای امرار معاش آنها، چند دستگاه پارچه بافی دستی در محل سکونت شان تهیه گردید.
در اسناد موجود در آستان قدس رضوی، اسامی برخی افراد سیل زده که در سال 1329 شمسی خانه تحویل گرفته اند نیز آمده است. گاهی تحویل خانه ها شامل افرادی می شده که درخواست و عریضه به استاندار وقت خراسان و یا نیابت تولیت آستان قدس رضوی نوشته اند.(70071/24)
فصلنامه،پژوهشنامه مطالعات آرشیوی
فصلنامه ای است علمی–تخصصی درحوزه اسناد مکتوب وشفاهی که قصد دارد پژوهش هایی را باتکیه براسناد موجود در آستان قدس و سایر مراکز آرشیوی منتشرکند.