روزشمار فعالیت های آستان قدس رضوی در آذرماه
۱۳۹۵-۰۹-۱۵
روزشمار فعالیت های آستان قدس رضوی در آذرماه
1 آذر: افتتاح کتابخانه ی تخصصی اهل بیت(ع) در کتابخانه مسجد گوهرشاد(1389)
کتابخانه ی تخصصی و شبانه روزی اهل بیت (ع) آستان قدس رضوی از جمله مهم ترین و ارزشمند ترین کتابخانه های این آستان مقدس است که در اول آذرماه 1389 افتتاح شد. در این کتابخانه که به صورت تخصصی به مسائل مختلف پیرامون موضوع اهل بیت (ع) پرداخته و منابع کتابخانه ای ارزشمندی در این زمینه گردآوری نموده است، انواع کتب چاپی تخصصی مرتبط با اهل بیت عصمت وطهارت(ع) فراهم شده تا محققان و پژوهشگران حوزه های مختلف دینی از آن بهره گیرند. علاوه بر این در کتابخانه ی تخصصی اهل بیت (ع) نرم افزارها، پایگاه های اطلاعاتی، پایان نامه ها و نشریات تخصصی با موضوع اهل بیت (ع) در اختیار علاقه مندان و علم پژوهشان حوزه و دانشگاه قرار گرفته است.
3 آذر: افتتاح سومین نمازخانه و مجتمع رفاهی میان راهی امام رضا(ع) محور فیض آباد-گناباد- تربت حیدریه(1379)
با توجه به رشد روزافزون زائران امام رضا(ع) و حضور سالانه بیش از 25 میلیون زائر در حرم مطهر، آستان قدس رضوی به منظور سهولت وایمنی سفر زوار گرانقدر، ایجاد نمازخانه و مجتمع های میان راهی را در دستور کار خود قرار داد. در این رابطه 20 مجتمع میان راهی امام رضا (ع) از عواید حاصل از موقوفات، در مسیرهای منتهی به مشهد توسط سازمان عمران و توسعه ی خراسان آستان قدس رضوی احداث شده است. این مجتمع ها که با رعایت اصول معماری اسلامی ساخته شده، مورد اقبال بسیاری قرار گرفته و سالانه بیش از 10 میلیون زائر از آنها بهره مند می شوند. مجتمع های میان راهی امام رضا(ع) جاده های مواصلاتی دیهوک، اسلامیه، فیض آباد، رباط سفید، خوسف،کاهک، عشق آباد، نهبندان، خضری، رباط پشت بام، دشت، بردسکن، سربیشه، قاین، مزداوند، دامغان، بجستان، بشرویه، تربت جام و چناران را پوشش داده اند.
6 آذر: تأسیس شرکت آرد قدس رضوی(1369)
کارخانه ی آرد رضوی در 6 آذر ماه 1369 به عنوان یکی از واحدهای زیرمجموعه ی شرکت نان قدس رضوی افتتاح شد. باتوجه به وسعت و حجم فعالیت های این واحد، در تاریخ 27 اسفند ماه 1376 از شرکت نان قدس رضوی جدا شد و با نام شرکت آرد قدس رضوی به صورت سهامی خاص به ثبت رسید. شرکت آرد قدس رضوی در حال حاضر با تولید انواع آرد خبازی، قنادی، ماکارانی، انواع پودر کیک، آرد بسته بندی، پودر خمیر پیتزا و... سهم به سزایی در اشتغال زایی مستقیم و غیرمستقیم و تولید آرد شرق کشور دارد. این شرکت با دارا بودن تجهیزات پیشرفته و روز دنیا گام های مهمی در تولید و ارائه ی انواع آرد با کیفیت و بی نیاز کردن استان به آرد واداتی برداشته است.
9 آذر: افتتاح کتابخانه ی آرامگاه شهید آیت الله مدرس کاشمر(1375)/ افتتاح نخستین مرکز پاسخگویی به مسائل ازدواج جوانان توسط مؤسسه ی خدمات مشاوره ای، جوانان و پژوهش های اجتماعی آستان قدس رضوی (1387)
11 آذر: افتتاح موزه ی مردم شناسی(1385)
عملیات بازسازی و احیای بنای تاریخی حمام مهدی قلی بیک، در سال 1378 آغاز و در 11 آذر ماه 1385 مصادف با میلاد امام رضا (ع) به عنوان موزه ی مردم شناسی به بهره برداری رسید. این موزه باشکوه، در واقع گرمابه ای تاریخی است که بنای اولیه ی آن به دستور مهدی قلی بیک، در سال 1027 ه.ق. ساخته شده و وقف آستان مقدس امام رضا (ع9 شده است. هم اکنون این موزه ی ارزشمند به عنوان بخشی از تاریخ مشهد و اماکن پیرامون حرم مطهر در اعصار دور و نزدیک، امکان تحقیق و پژوهش تاریخ و هنر مشهد را برای علاقه مندان فراهم نموده است. موزه ی مردم شناسی آستان قدس رضوی، با وسعت 960 متر مربع، یکی از قدیمی ترین و زیباترین حمام های تارخی کشور به شمار می آید که به همت مسئولان آستان قدس رضوی، در دوم مرداد ماه 1376 در فهرست بناهای تاریخی کشور ثبت شد.
12 آذر: افتتاح ساختمان جدید مؤسسه درمانی (1388)/
افتتاح مرکز دائمی نمایشگاه ها و همایش های آستان قدس رضوی (1388)
اداره کل روابط عمومی آستان قدس رضوی با هدف پاسخ به سؤالات مخاطبان در زمینه ی اطلاع رسانی و معرفی فعالیت ها و خدمات انجام گرفته در 33 سال گذشته و خدمات جاری آستان قدس رضوی، راه اندازی مرکز نمایشگاه ها و همایش های آستان قدس رضوی را در دستور کار خود قرار داد. در این رابطه بنای این مرکز در نزدیک ترین مکان به حرم مطهر امام رضا(ع) تأسیس شد که در 12 آذرماه 1388 و همزمان با عید سعید غدیر در فضایی با زیربنای 10هزار متر مربع به بهره برداری رسید. این مرکز نمایشگاهی با توجه به وسعت، دائمی بودن، میزان استقبال زائران و مجاوران، طراحی سازه ها و غرفه آرایی و موقعیت مناسب استقرار آن، جزء بهترین، برترین و بزرگ ترین مراکز مسقف نمایشگاهی کشور به شمار می آید.
14 آذر: افتتاح کلینیک تخصصی کودک و خانواده وابسته به مؤسسه خدمات مشاوره ای ، جوانان و پژوهش های اجتماعی آستان قدس رضوی(1386)/ افتتاح کتابخانه ی امام رضا (ع) قاین(1386)/ افتتاح مجتمع فرهنگی و کتابخانه ی امام رضا(ع) شهرستان درگز(1389)/افتتاح مرکز بین المللی چاپ و نشر قرآن کریم آستان قدس رضوی(1388)
آستان قدس رضوی، در سال 1386 کار ساخت مرکز بین المللی چاپ و نشر قرآن کریم را با هدف تأمین نیازهای معرفتی جهان اسلام و انتشار قرآن کریم و کتب دینی با بالاترین کیفیت، آغاز کرد. این مرکز با 22هزار متر مربع مساحت در 14 آذرماه 1388 و همزمان با عید سعید غدیرخم به بهره برداری رسید. مرکز بین المللی چاپ و نشر قرآن کریم به عنوان بزرگ ترین و پیشرفته ترین مرکز چاپ قرآن و کتب دینی خاورمیانه برخوردار از جدیدترین امکانات روز صنعت چاپ دنیاست و توانایی چاپ و صحافی سالانه بیش از 10 میلیون نسخه قرآن و انواع کتب را با بهترین کیفیت داراست.
15 آذر:تأسیس شرکت کمباین سازی ایران(1348)/ بهره برداری از کتابخانه ی امام رضا (ع) سرخس (1379)
شرکت کمباین سازی ایران با هدف طراحی، ساخت، مونتاژ، فروش کلی و جزئی، صادرات و واردات انواع کمباین، ماشین آلات و ادوات کشاورزی و... در 15 آذرماه1348 به ثبت رسید. این شرکت در ابتدای شکل گیری در سال 1348 با نام شرکت جانساز و در ادامه، در سال 1349 با نام شرکت ایران جاندیز فعالیت می کرد که در سال 1361 به شرکت کمباین سازی ایران تغییر نام داد. شرکت کمباین سازی ایران در 25 اسفندماه 1370 از سهامی خاص به سهامی عام تغییر کرد و در سال 1373 عضویت آن در سازمان بورس و اوراق بهادار تهران پذیرفته شد. این شرکت با بهره مندی از امکانات مطلوب و کادر متخصص و متعهد، در تأمین نیاز جامعه ی کشاورزی کشور در زمینه ی ماشین آلات و ادوات کشاورزی، نقش به سزایی داشته است.
16 آذر: تأسیس شرکت کشت و صنعت انابد کاشمر(1370)
شرکت کشت و صنعت انابد کاشمر با هدف حفظ و توسعه ی منابع آب و خاک، اجرای پروژه های آبیاری تحت فشار، ارتقای سطح زیرکشت اراضی شرکت، استفاده ی بهینه از امکانات و علم روز،... در 16آذر ماه 1370 تأسیس شد. این شرکت که به موقوفه ی سوم شعبان نیز معروف است با در اختیار دشاتن 4هزار هکتار زمین کشاورزی و 28 حلقه چاه عمیق، ساالنه بیش از 2 هزار هکتار سطح زیرکشت داشته و محصولات متنوعی نظیر گندم، جو، کلزا، پنبه، خربزه، دانه ی هندوانه ی آجیلی، ذرت علوفه ای، یونجه، انار و پسته را تولید می نماید. شرکت کشت و صنعت انابد کاشمر در بخش دامپروری نیز فعال بوده و با تولید گوشت قرمز، پشم، کود و کود حیوانی، نقش به سزایی در تأمین نیاز منطقه در زمینه ی انواع محصولات دامی ایفا می نماید.
18 آذر: انتشار نخستین شماره فصلنامه تخصصی مشکوه(1361)
نخستین شماره ی فصلنامه ی علمی- ترویجی مشکوه در هجدهم آذرماه 1361 به همت بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی انتشار یافت. این فصلنامه که به منظور نشر علوم اسلامی و معارف اهل بیت (ع) و ارتقای سطح فرهنگی، علمی جامعه تولید و منتشر می شود در سی سال فعالیت انتشاراتی، تبلیغی خود، 115 شماره فصلنامه در قالب موضوعات مختلف فرهنگی، دینی و علمی به چاپ رسانده است.
22 آذر: وقف کتابخانه ی امام رضا(ع) کرمان به آستان قدس رضوی(1364)
23 آذر: افتتاح نخستین موزه آستان قدس رضوی (1324)
سنگ بنای نخستین موزه ی آستان قدس رضوی در سال 1316 ه.ش. گذاشته شد و این موزه در 23 آذرماه 1324ه.ش. در محل مقبره ی مرحوم شیخ بهایی گشایش یافت. در سال 1356ه.ش. اشیای موزه به ساختمان جدیدی در ضلع شرقی صحن امام خمینی (قدس سره)- رواق فعلی امام خمینی(قدس سره)- منتقل و موزه ی عمومی آستان قدس رضوی در طبقه ی همکف ساختمان جدید بازگشایی شد. موزه ی آستان قدس رضوی در سال های بعد از پیروی انقلاب اسلامی، دچار تحولات مثبت بسیاری در ابعاد سخت افزاری و نرم افزاری شد. اکنون موزه های آستان قدس رضوی با 16 گنجینه ی بی نظیر سهم قابل توجهی در ارتقای دانش متخصصان و کارشناسان هنری و عموم علاقه مندان به فرهنگ و هنر اسلامی- ایرانی دارند.
25 آذر: تأسیس مؤسسه ی کتابخانه و موزه ملی ملک(1378)
موقوفات ملک از بزرگ ترین موقوفه های آستان قدس رضوی است که توسط مرحوم حاج حسین ملک که از سال 1316 تا 1340 وقف این آستان مقدس شده است. با توجه به وسعت موقوفات ملک، در سال 1351 طبق نظر واقف و مفاد وقف نامه ها، آستان قدس رضوی اداره ی موقوفات ملک را برعهده گرفت. پس از پیروزی انقلاب اسالمی، سازمان موقوفات ملک با هدف حفاظت، عمران و آبادانی رقبات موقوفه، تأسیس شد. این سازمان با بیش از 63 هزار هکتار املاک و اراضی، 104 حلقه چاه عمیق، اماکن فرهنگی، آموزشی، بهداشتی و... در گستره ای بزرگ از شهرهای تهران، توس، چناران، فریمان، نصرآباد، تربت جام و... ، فعالیت های مختلف فرهنگی، آموزشی، کشاورزی، دامپروری، عمرانی و ... مطابق با نیات واقف انجام می دهد.
مؤسسه ی کتابخانه و موزه ی ملی ملک در 25 آذرماه 1387 تأسیس شد و در زیرمجموعه ی مؤسسات فرهنگی آستان قدس رضوی قرار گرفت. این مؤسسه در بخش کتابخانه، با دراختیار داشتن 19 هزار عنوان کتاب و رساله ی نفیس خطی، بیش از 100 هزار جلد کتاب چاپی، چاپ سنگی و سربی، به عنوان یکی از کتابخانه های غنی کشور مطرح است. بخش موزه ی این مؤسسه نیز با برخورداری از مجموعه های ارزشمند فرش، سکه، تمبر، نقاشی و نگارگری، خوشنویسی و... یکی از معتبرترین موزه های کشور به شمار می رود.
مؤسسه ی کتابخانه و موزه ی ملی ملک در 25 آذرماه 1387 تأسیس شد و در زیرمجموعه ی مؤسسات فرهنگی آستان قدس رضوی قرار گرفت. این مؤسسه در بخش کتابخانه، با دراختیار داشتن 19 هزار عنوان کتاب و رساله ی نفیس خطی، بیش از 100 هزار جلد کتاب چاپی، چاپ سنگی و سربی، به عنوان یکی از کتابخانه های غنی کشور مطرح است. بخش موزه ی این مؤسسه نیز با برخورداری از مجموعه های ارزشمند فرش، سکه، تمبر، نقاشی و نگارگری، خوشنویسی و... یکی از معتبرترین موزه های کشور به شمار می رود.
29 آذر: روز وقف
بزرگ ترین سازمان موقوفاتی جهان اسلام
با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و انتصاب مرحوم آیت الله واعظ طبسی از سوی امام خمینی (قدس سره) به سمت تولیت آستان قدس رضوی، احیای سنت حسنه ی وقف در دستور کار این آستان مقدس قرار گرفت. آستان قدس رضوی به عنوان یک سازمان موقوفاتی بزرگ از ابتدای پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و استقرار مدیریت موفق اسلامی در آن، به همت تولیت فقید و کارکنان خدوم خود، ساختار تشکیلاتی منسجمی یافت. این ساختار منسجم در تمامی ابعاد به ویژه وقفیات گسترده ی آن نمود دارد. در این زمینه کارگروه های تخصصی تشکیل و با بهره گیری از نظرات کارشناسان مجرب، بسیاری از موقوفاتی که به دلیل عدم کفایت مسؤلان رژیم پهلوی از میان رفته بود، احیا شد. با توجه به تأکیدات معظم له، بر بررسی وقف نامه ها و اجرای نیت های واقفان، تاکنون کلیه وقف نامه ها، بازخوانی و بررسی شده و موارد مصرف صحیح درآمدها در 26 سرفصل مشخص شده، تا مطابق با آن کلیه ی امور وقفی، در قالب های قانونی عملیاتی شود. هم اکنون آستان قدس رضوی، با بیش از یک هزار سند و مدرک وقفی و موقوفات و رقبات وقفی بسیار، بزرگ ترین سازمان موقوفاتی جهان اسلام به شمار می رود.
موقوفات ایتام و سادات
فرهنگ گذشت و ایثار، از خصلت های برگزیده ای است که در ایران اسلامی، عاملان بسیاری دارد. از این رو ارادتمندان ساحت قدسی امام رضا(ع)، در حسنه ی جاریه وقف نیز به آن اهتمام داشته و 12 واقف ارجمند، اموال و دارایی هایی با 20 رتبه وقفی در شهرهای مشهد، تربت حیدریه، قوچان و تهران در این خصوص وقف بارگاه ملکوتی امام رئوف نموده اند. هم اکنون، از عواید حاصل از این موقوفات، فعالیت های بی شماری نظیر تهیه اقلام ضروری غذایی و توزیع آن به خانواده های نیازمند، پرداخت ماهانه ی مقرری به خانواده های نیازمند، اهدای سالانه انواع پوشاک به دانش آموزان محروم، پرداخت کمک هزینه ی تحصیلی دانش آموزان ایتام سادات، توزیع هزاران وعده غذا میان مستمندان و... توسط مؤسسه ی امداد آستان قدس رضوی انجام می شود.
موقوفات تنظیف و تعطیر
نظارت و طهارت اماکن مقدسه همواره از اهمیت بالایی برخوردار بوده و هزینه های بسیاری را به خود اختصاص می دهد. از این رو جمعی از ارادتمندان ساحت قدسی امام رئوف(ع)، بخش یا تمامی اموال خود را وقف این موضوع مهم نموده اند. در این رابطه 11 واقف ارجمند، 22 رقبه ی وقفی در شهرهای مشهد، کرمان، نیشابور و تربت حیدریه، وقف حرم مطهر رضوی کرده اند که در سرفصل های وقفیاتی تنظیف و تعطیر ثبت شده است. همه ساله از عواید حاصل از موقوفات فعالیت های بسیاری در خصوص تنظیف و تعطیر حرم مطهر انجام می شود که تنظیف روزانه 300 هزار مترمربع مساحت از حرم مطهر و عطرافشانی سالانه حرم با بیش از 5/11 تن معطرات، 5/2 تن کندر، اسپند و عود، همچنین حفظ و نگهداری از 37 هزار مترمربع فضای سبز حرم مطهر، از جمله آنهاست.
موقوفات تعمیرات بیوتات متبرکه
یکی از مهم ترین سرفصل های وقفیات آستان قدس رضوی، موقوفات تعمیرات بیوتات متبرکه است. این سرفصل مهم، از موقوفات بزرگی با 160 رقبه وقفی تشکیل شده و 19 واقف دارد. موقوفات تعمیرات گستردگی بسیاری نیز دارد و موقوفه های آن در شهرهای مشهد، قزوین، هرات، سبزوار، تبریز، تربت حیدریه، چناران، تربت جام، سرخس، درگز، گناباد، نیشابور، چناران، شیروان، کاشمر، جوین، بجستان، رفسنجان، نیشابور، یزد، تایباد و اسفراین پراکنده است. تاکنون از عواید این موقوفات اقدامات بسیاری برای رفاه حال زائران امام رضا(ع) و سهولت زیارت آنها، در حوزه های بازسازی، تعمیر و احداث اماکن متبرکه ی حرم مطهر رضوی نظیر توسعه ی روضه ی منوره، تعویض ضریح و سنگ مرقد مطهر، احداث رواق ها و صحن های متعدد در حرم مطهر و... انجام شده است.
منبع: سالنامه سرزمین خورشید؛ روزشمار فعالیت های آستان قدس رضوی. اداره کل روابط عمومی آستان قدس رضوی، 1393
افزودن دیدگاه جدید:
فصلنامه،پژوهشنامه مطالعات آرشیوی
فصلنامه ای است علمی–تخصصی درحوزه اسناد مکتوب وشفاهی که قصد دارد پژوهش هایی را باتکیه براسناد موجود در آستان قدس و سایر مراکز آرشیوی منتشرکند.
