همایش ملی «تاریخ پزشکی در تمدن اسلام و ایران» به کار خود پایان داد
۱۳۹۵-۰۳-۱۲
آئین اختتامیه همایش ملی تاریخ پزشکی در تمدن اسلام و ایران(بازشناسی تاریخ پزشکی خراسان) ششم خردادماه، ساعت ۱۰:۳۰ صبح و با مشارکت سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، به میزبانی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد برگزار شد، در این مراسم بخشی از تاریخ پزشکی ایران اسلامی روشن و معرف جایگاه و اهمیت مرکز اسناد آستان قدس رضوی به عنوان گنجینه میراث مکتوب شدند.
این همایش از صبح چهارشنبه، 5 خردادماه با حضور سیدحسین محتشمی، دبیر همایش و مدیر فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، عباس شیخ‌الاسلامی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد و ... در مشهد آغاز به کار کرد.
روز دوم این همایش ملی که به همت معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد برگزار گردید، در جمع اساتید، محققان علوم انسانی و پزشکی استانی و کشوری در سالن همایش‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد و با حضور شخصیت‌های برجسته علمی کشوری از جمله علی‌اکبر ولایتی، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و دکتر سید طه هاشمی، معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد.
همچنین سیدعلی ابطحی، رییس مرکز توسعه خدمات سلامت دانشگاه آزاد اسلامی، فرید قاسملو، عضو هیات علمی بنیاد دائره‌المعارف بزرگ اسلامی و سیداحمد امامی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این مراسم با سخنرانی و ارائه مقاله به بازشناسی تاریخ پزشکی خراسان پرداختند.
بر اساس این گزارش، بررسی تاریخ پزشکی خراسان، مهم‌ترین پزشکان خراسان- آثار و دستاوردها، بیماری‌شناسی و درمان در دوره پزشکی اسلامی، تاریخ بیمارستان‌ها و مراکز درمانی ادوار اسلامی و خراسان، بررسی همه‌گیری و سیر مداوای بیماری‌های واگیردار در خراسان، تطبیق تاریخ پزشکی خراسان با ادوار مختلف پزشکی دوره اسلامی، بررسی تاریخ دارو‌شناسی و داروسازی در خراسان، ابزار‌شناسی پزشکی در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران با محوریت خراسان، بررسی تاریخ نهادهای آموزش پزشکی در خراسان و بررسی تاریخ اخلاق پزشکی در خراسان از محورهای این همایش به شمار می‌رود، که هفت عنوان مقاله ارائه شده توسط متخصصان، مرکز اسناد آستان قدس رضوی تهیه و در این همایش ارائه گردید.
یادآور می‌شود، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، مرکز اسناد کتابخانه آستان قدس رضوی، سازمان بسیج اساتید خراسان رضوی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دانشکده طب سنتی و مکمل، دانشگاه پیام نور خراسان رضوی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران و کرج و معاونت فرهنگی ـ دانشجوی دانشگاه آزاد در برگزاری این همایش که از آبان‌ماه سال گذشته کلید خورده است، همکاری داشته‌اند.
از جمله مباحث مطرح شده در اختتامیه این همایش:
در صورت غفلت از ظرفیت‌های طب سنتی دچار خسران خواهیم شد
عباس شیخ‌الاسلامی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در بخشی از سخنان خود با تأکید بر اینکه ما باید مبانی و هویت پزشکی خود را از تاریخ پزشکی دریافت کنیم، ابراز کرد: متأسفانه ظرفیت‌های زیادی در طب سنتی وجود دارد که تاکنون از آنها بهره نبرده‌ایم و در صورت غفلت دانشگاهیان از این ظرفیت‌ها دچار خسران خواهیم شد.
شیخ‌الاسلامی با اعلام آمادگی دانشگاه آزاد اسلامی در این زمینه عنوان کرد: با توجه به مخزن جامع و بکر کتب و نسخ خطی از تاریخ پزشکی در موجود در آستان قدس رضوی امیدواریم بتوانیم رشته تاریخ پزشکی را در دانشگاه‌های مشهد اضافه کنیم.
طب سنتی؛ پایه پزشکی کنونی
علی‌اکبر ولایتی، مشاور رهبر معظم انقلاب در امور بین‌الملل و رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشحیص مصلحت، مهمان ویژه این گردهمایی نیز با بیان اینکه طب سنتی یک علم اساسی و پایه پزشکی کنونی است، افزود: چگونه است که در علوم ریاضیات، فیزیک، جغرافیا و ... علوم گذشته مقدمه‌ای برای آینده محسوب می‌شود اما به طب که می‌رسیم گویا همه چیز از زمان پاستور شروع شده است.
ولایتی اظهار کرد: بر همین اساس کمیته فرهنگ و تمدن اسلامی با هدف خودشناسی و اعاده اعتماد به نفس در بین قشر دانشجو و محصل تأسیس شد تا نشان دهیم که استعداد و ظرفیت اجداد ما کمتر از غربی‌ها نیست؛ یک محقق روسی در کتابش از هزار و ۱۰۰ نفر از ریاضی‌دانان تاریخ اسلام نام برده است و طی تحقیقاتی که ما داشتیم ۲۰۰ نفر دیگر نیز به این لیست افزوده شد؛ همچنین شمار کتب موجود در تاریخ پزشکی به ۱۳ هزار عنوان کتاب می‌رسد.
وجود دوهزار گونه گیاه دارویی در ایران
وی با یادآوری این مطلب که در ایران انواع اقلیم‌ها و حدود هشت هزار نوع گیاه وجود دارد، اظهار کرد: این تکثر گیاهی در کشور بی‌نظیر است که بالغ بر ۲۵ درصد یعنی حدود دو هزار نمونه از این گیاهان، گیاهان دارویی را شامل می‌شود.
در خاتمه این همایش، از 4 کتاب رونمایی شد که سه عنوان از این کتابها بر پایه اسناد تاریخی و دیگر منابع اطلاعاتی موجود در مدیریت امور اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی بوده و توسط کارشناسان این مرکز نگاشته شده است، ( کتاب تاریخ دارالشفای آستان قدس رضوی از دوره صفوی تا پایان دوره قاجار با تکیه بر اسناد نوشته سالم حسین زاده سورشجانی، کتاب تاریخ پزشکی نوین مشهد، نوشته غلامرضا آذری خاکستر و کتاب دارالشفای رضوی در گذر زمان، نوشته سالم حسین زاده، الهه محبوب و زهرا فاطمی مقدم توسط دکتر ولایتی رونمایی شد و با اهدای این کتب به علی‌اکبر ولایتی از تلاش‌های وی در عرصه پزشکی تقدیر شد.
همچنین اعضای هیئت علمی همایش ملی «تاریخ پزشکی در تمدن اسلام و ایران»، افراد برگزیده در حوزه مقالات و سخنرانی و دانشجویان برتر دانشگاه طی این مراسم تجلیل شدند.
در این مراسم از مقالات برتر و اعضای هیات علمی همایش با اهدای لوح تقدیر تجلیل بعمل آمد .
در این همایش ؛ صاحب نظران عرصه تاریخ پزشکی از جمله دکتر انوشیروانی ، دکتر سید احمد امامی ، دکتر فرید قاسملو و دکتر حسن تاج بخش و ... حضور داشتند .
دکتر ابوالفضل حسن آبادی، ارائه مقاله « تاملی بر شخصیت شناسی پزشکی در تاریخ محلی خراسان»
سالم حسین زاده سورشجانی، ارائه مقاله «دکتر امیر اعلم از نظر تا عمل»
غلامرضا آذری خاکستر، ارائه مقاله «تحلیل بر شاخصه های توسعه پزشکی نوین در مشهد»
جمشید قشنگ، ارائه مقاله «دکتر مرتضی شیخ؛ اسطوره اخلاق پزشکی در ایران و خراسان»
اعظم نظرکرده، ارائه مقاله «بررسی اسناد تعمیرات دارالشفاء امام رضا (ع) »
آمنه موسوی، ارائه مقاله «بررسی ساختاری و محتوایی اسناد طب سنتی در دارالشفا آستان قدس از صفویه تا پایان قاجار»
افزودن دیدگاه جدید:
فصلنامه،پژوهشنامه مطالعات آرشیوی
فصلنامه ای است علمی–تخصصی درحوزه اسناد مکتوب وشفاهی که قصد دارد پژوهش هایی را باتکیه براسناد موجود در آستان قدس و سایر مراکز آرشیوی منتشرکند.
