تاریخچه مراسم عید فطر در آستان قدس رضوی

۱۳۹۵-۰۴-۱۲

در حرم مطهر رضوی با شکل گیری تشکیلات اداری آستان قدس رضوی در دوره صفویه، توجه به اعیاد مذهبی و بزرگداشت آن، از جمله عید فطر همواره مورد توجه قرار داشته است. قدیمی ترین سند پیرامون این موضوع به سال 1021ق باز می گردد که در آن به اعطای خلعت به خطیب آستان قدس در این روز اشاره دارد. مطابق این اسناد دردوره صفویه و افشاریه به مناسبت عید فطر مجلس جشنی مهیا می شده که در آن غذا، شربت و شیرینی به حاضرین داده می شده است. از دیگر نکاتی هم که در اسناد دیده می شود دادن خلعت به برخی کارکنان در این روز است.
در دوره قاجاریه نیز جشن های مربوط به عید فطر بسیار مفصل برگزار می شده است . در این روز مجلس سلام در ایوان طلای صحن عتیق با حضور متولی باشی، والی خراسان و سایر صاحب منصبان آستانه ترتیب داده می شده است و در آن شربت و شیرینی و حلویات توسط تحویلداران تهیه و برای پذیرایی در اختیار پیشخدمت آستانه قرار داده می شده است. علاوه بر مواردی که در بالا ذکر گردید تعطیلی مکتب خانه و چراغانی حرم و روشن نگاه داشتن چراغ های هر دو صحن (قدیم و جدید) تا صبح نیز از سنت های معمول در شب عید فطر بوده است.

مدیریت اسناد آستان قدس رضوی گنجینه ای بالغ بر 400 برگ سند ارزشمند مربوط به عید فطر و چگونگی برگزاری این مراسم را در مجموعه خود نگهداری و به علاقه مندان و محققان محترم ارائه خدمات می نماید. در اینجا به چند نمونه از این اسناد اشاره می گردد.

زهرا فاطمی مقدم (کارشناس مسئول واحد نمایه سازی اسناد)

برچسب ها: