کتاب حاضر، سرگذشت میرزا جلال الدین تهرانی، از زمره افراد دانشمندی است که افزون بر کارهای علمی و تحقیقی، بویژه در زمینه نجوم و تقویم و تاریخ، منشأ خدمات گرانبهایی در عرصه سیاست نیز بوده است. این اثر، متکی بر منابع در دسترس و نیز بر پایه ی اسناد فراوانی است که از او بر جای مانده است. مجموعه اسناد تهرانی، اطلاعاتی فراتر از شناخت خود تهرانی به دست می دهد. این کتاب برای معرفی چهره ی او به جامعه ی فرهنگی ایران و به پاس تلاش های او در عرصه سیاست و فرهنگ منتشر شده است.

زندگی بزرگان سیاست و دانش همیشه می تواند نکات عبرت آمیزی برای نسل جدیدی داشته باشد که می خواهند نقش فعال تری در کشور خود داشته باشند. در میان این بزرگان، چهره های زبده ای وجود دارد  که عمری را سرگرم کارهای فکری و علمی و سیاسی بوده و نام نیکی از خود برجای گذاشته اند. طبعا این به معنای آن نیست که این افراد در زندگی خود بی اشتباه بوده اند، اما فی الواقع، بسیاری از افرادی که طی چندین دهه از پای ننشسته و به کارهای علمی و سیاسی بزرگ اشتغال داشته اند، از قدرت و توان بالایی برخوردار بوده و توانسته اند خدمتی به فرهنگ ایرانی و کشور عزیز ایران داشته باشند. طبیعی است که ما نباید چهره های بزرگ خود را به خاطر یک یا چند اشتباه، به کلی محو کنیم.

محمد علی الحسینی - میرزا جلال الدین تهرانی - منجم و ریاضی دان، از زمره افراد دانشمندی است که افزون بر کارهای علمی و تحقیقی، بویژه در زمینه نجوم و تقویم و تاریخ، منشأ خدمات گرانبهایی در عرصه سیاست نیز بوده است. او حلقه وصلی میان طبقات مختلف جامعه، شخصی مورد اعتماد شماری از مراجع تقلید و نیز فردی با اعتبار در نظام سیاسی دوران خویش بود. سال ها در مشهد، در مقام استاندار و نایب التولیه خدمت کرد و در نهایت نیز، کوشید تا در کنار مردم، با سیاست خداحافظی کند. بیش از این، در حوزه علم و دانش کوشید و با نگاه روشنی که داشت، سعی کرد تا در زمینه تخصصی خود آثاری بر جای بگذارد. کتاب حاضر، سرگذشت وی، متکی بر منابع در دسترس و نیز بر پایه اسناد فراوانی است که از او بر جای مانده است. مجموعه اسناد تهرانی اطلاعاتی فراتر از شناخت خود تهرانی به دست می دهد. این مجموعه با این که در یک نگاه کلی مجموعه ای خانوادگی تلقی می شود و از این لحاظ برای شناسایی تهرانی و خانواده اش دقیق ترین اطلاعات را در اختیار می گذارد؛ اخباری در خور توجه هم از اوضاع سیاسی ایران گزارش می کند و به علت این که تهرانی در سال های 1330 تا 1332 ش و 1340 تا 1342 ش، نیابت تولیت آستان قدس رضوی و استانداری خراسان را به عهده داشته، گوشه ای هم از تاریخ آستان قدس و خراسان را طی این دو دوره مهم شامل می شود. این مجموعه اسناد شامل انواع مختلفی از اسناد است که تهرانی آن ها را جمع آوری و نگهداری کرده است. او هم چنین عادت به یادداشت کردن خاطرات و افکار خود داشت. پس تعدادی از اسناد دست نوشته های تهرانی است درباره زندگی خودش. عادت تهرانی به پیش نویس کردن مکاتبات و نگهداری آن ها، اطلاعات با ارزشی را به جای گذاشته است. 

این اثر برای معرفی این چهره به جامعه فرهنگی ایران و به پاس تلاش های او در عرصه سیاست و فرهنگ و توسط پژوهشگر پر تلاش خانم زهرا طلایی، منتشر شده است.

 فهرست فصل های کتاب:

فصل اول: زندگی نامه سید جلال الدین تهرانی

فصل دوم: معرف مجموعه اسناد تهرانی و ارزش های اطلاعاتی

فصل سوم: بازنویسی مهم ترین اسناد