مراسم عزاداری امام حسین در دوره صفویه در حرم امام رضا (ع)
۱۳۹۵-۰۷-۱۷
رواج و گسترش عزاداری برای امام حسین(ع) در ابتدا مرهون تأکید ائمه اطهار و بعدها با تشویق و حمایت حکومت های شیعی نظیر آل بویه رواج یافت. اما با روی کار آمدن حکومت صفویه و رسمی شدن مذهب تشیع، عزاداری برای امام حسین (ع) کاملاً نهادینه شد و به صورت امری عمومی در آمد. به گونه ای که اکثر منابع این دوره به ویژه سفرنامه های سیاحان غربی توصیفات گوناگونی از نحوه عزاداری مردم در این دوره ارائه می دهند. در این بین اجرای مراسم سوگواری امام حسین(ع) در اماکن مذهبی به ویژه حرم مطهر امام رضا (ع) با وسعت و شکوه خاصی برپا می شده است.
اسناد به جای مانده از تشکیلات اداری آستان قدس در عصر صفویه اطلاعات بسیاری در خصوص مراسمات مذهبی به ویژه عزاداری ایام عاشورا در حرم رضوی وجود دارد. قدیمی ترین خبر در مورد عاشورا در اسناد به سال 1011 قمری بر می گردد که در آن به تعطیلی حمام آغچه - یکی از موقوفات آستانه- در این روز اشاره شده است. در واقع تعطیلی دکاکین و مستغلات از ملزومات روز عاشورا بوده است. صورت هزینه های برپایی مجالس روضه خوانی عاشورا، پذیرایی و مهمانی و پرداخت انعام به روضه خوانان از دیگر اشارات اسناد در این خصوص می باشد.
شیعیان که در طی قرن ها از آزادی عمل برای اجرای مراسم عزاداری برخوردار نبودند پس از به دست گرفتن قدرت سیاسی و به منظور پشتیبانی و یا کسب ثواب دنیوی و اخروی اموال زیادی را وقف برگزاری این مراسم کردند و سعی در زنده نگهداشتن شعائر دینی نمودند. گزارش برگزاری مراسم عزاداری از محل مصارف موقوفات از دیگر موارد موجود در اسناد می باشد، همچنین آیین نخل بندی ایام عاشورا و هزینه ها و مشاغل مرتبط با آن از دیگر اطلاعات موجود در اسناد می باشد. کاظم جهانگیری کلاته (کارشناس اتاق محققان اسناد آستان قدس رضوی)
افزودن دیدگاه جدید:
فصلنامه،پژوهشنامه مطالعات آرشیوی
فصلنامه ای است علمی–تخصصی درحوزه اسناد مکتوب وشفاهی که قصد دارد پژوهش هایی را باتکیه براسناد موجود در آستان قدس و سایر مراکز آرشیوی منتشرکند.
