روزنامه ایران باستان: روزنامه مصور و نفیس در عصر پهلوی اول
۱۳۹۵-۱۱-۰۵
روزنامه ایران باستان: روزنامه مصور و نفیس در عصر پهلوی اول
تهیه و تنظیم: ابراهیم حافظی(کارشناس نمایه سازی مطبوعات)
روزنامه ایران باستان، در تهران به مدیریت سیف آزاد تاسیس و شماره اول آن روز شنبه اول بهمن ماه 1311 هـ.ش منتشر شد. ایران باستان روزنامه ای بوده؛ سیاسی، اقتصادی؛ مصور و مرام و مسلک آن چنان که در عنوان هر شماره ذکر گردیده "شناسانیدن ایران امروز به خارجه و ایرانیانی که در خارج زندگی می کنند خصوصا پارسیان مقیم هندوستان، راهنمایی های تجارتی و صنعتی به ایشان، معرفی پارسیان مقیم هند، علاقه مندی ایشان به ایران و ایرانیان" علاوه بر این سیف آزاد روزنامه خود را طرفدار شاهنشاهی و عظمت ایران باستان دانسته است.
شماره اول روزنامه ایران باستان در هفت صفحه به قطع بزرگ با تصاویر متعدد به چاپ رسیده، ظاهراً شماره اول روزنامه در مدت زمان اندکی به پایان رسیده و مدیر آن مجبور شده است برای بار دوم در پنج هزار نسخه آن را تجدید چاپ نماید.
محل اداره روزنامه ایران باستان در خیابان لاله زار تهران، کانون ایران باستان واقع و بهای آبونمان آن به این شرح اعلام شده است: اشتراک سالیانه در تهران 50 ریال و در خارج از کشور 5 دلار، شش ماهه نصف قیمت و تک شماره دهشاهی. لازم به ذکر است پس از چند نوبت انتشار، با توجه به استقبال مردم از آن، قیمت آبونمان افزایش یافته است.
به طور کلی می توان گفت روزنامه ایران باستان، روزنامه ای بوده هفتگی و هر هفته با کاغذی نفیس و طبعی مرغوب چاپ می شده است. گراور های آن مربوط به پیشرفت های بود که آلمان نازی تحت لوای هیتلر در شئون مختلف علمی و صنعتی به دست می آورد. این نوع نگرش به آلمان و نیز تقلید از سبک انتشار روزنامه در آلمان بی شک محصول اقامت سیف آزاد، مدیر روزنامه در آلمان بوده است. وی همواره سعی داشت روزنامه ایران باستان، مانند یکی از روزنامه های کشور آلمان به چاپ برسد. از همین روی قسمت عمده ای کلیشه های روزنامه که عمدتا مربوط به پیشرفت های آلمان می شد، مستقیما از کشور آلمان به ایران فرستاده شده و در روزنامه ایران باستان به چاپ می رسید.
سیف آزاد به واسطه فعالیتهایش به نفع آلمان بارها مورد تعقیب انگلیسیها قرار گرفت و مدتی نیز درهند تحت نظر و محصور بوده است و اور را در اسناد بسیاری متهم به فعالیت بر علیه انگلیس نموده اند.
شماره اول روزنامه ایران باستان در هفت صفحه به قطع بزرگ با تصاویر متعدد به چاپ رسیده، ظاهراً شماره اول روزنامه در مدت زمان اندکی به پایان رسیده و مدیر آن مجبور شده است برای بار دوم در پنج هزار نسخه آن را تجدید چاپ نماید.
محل اداره روزنامه ایران باستان در خیابان لاله زار تهران، کانون ایران باستان واقع و بهای آبونمان آن به این شرح اعلام شده است: اشتراک سالیانه در تهران 50 ریال و در خارج از کشور 5 دلار، شش ماهه نصف قیمت و تک شماره دهشاهی. لازم به ذکر است پس از چند نوبت انتشار، با توجه به استقبال مردم از آن، قیمت آبونمان افزایش یافته است.
به طور کلی می توان گفت روزنامه ایران باستان، روزنامه ای بوده هفتگی و هر هفته با کاغذی نفیس و طبعی مرغوب چاپ می شده است. گراور های آن مربوط به پیشرفت های بود که آلمان نازی تحت لوای هیتلر در شئون مختلف علمی و صنعتی به دست می آورد. این نوع نگرش به آلمان و نیز تقلید از سبک انتشار روزنامه در آلمان بی شک محصول اقامت سیف آزاد، مدیر روزنامه در آلمان بوده است. وی همواره سعی داشت روزنامه ایران باستان، مانند یکی از روزنامه های کشور آلمان به چاپ برسد. از همین روی قسمت عمده ای کلیشه های روزنامه که عمدتا مربوط به پیشرفت های آلمان می شد، مستقیما از کشور آلمان به ایران فرستاده شده و در روزنامه ایران باستان به چاپ می رسید.
سیف آزاد به واسطه فعالیتهایش به نفع آلمان بارها مورد تعقیب انگلیسیها قرار گرفت و مدتی نیز درهند تحت نظر و محصور بوده است و اور را در اسناد بسیاری متهم به فعالیت بر علیه انگلیس نموده اند.
سیف آزاد علاوه بر "نشریه ایران باستان" که در تهران منتشر کرد، نشریه "صنایع آلمان و شرق"، "ایران نو مصور"، "راهنمای بانوان" و "آزادی شرق" را در برلین آلمان چاپ کرده است.
بی شک روزنامه ایران باستان یکی از روزنامه های مرغوب و نفیس تا پهلوی اول و حتی تا سالیان پس از آن به لحاظ نوع کاغذ، چاپ و تصاویر است. اینکه سیف آزاد چگونه هزینه چاپ روزنامه ای با این گرآورهای زیبا را تهیه می کرده، حرف و حدیث بسیار دارد. از نمونه اسنادی که بعدها انگلیسیها منتشر کردند، پشتوانه سیف آزاد را در انتشار نشریات باکیفیت، پادشاه سابق افغانستان دانسته اند. روزنامه شرق در تاریخ 3 آبان 1393 می نویسد: " در گزارش امنیتی دیگری درباره سیف آزاد به تاریخ چهارم اکتبر 1921 عنوان شده که او فردی باهوش و تواناست که با وجود اعتقادش به آیین تشیع، پول انتشار نشریاتش را از امیر عبدالرحمان خان، پادشاه سابق افغانستان دریافت می کند."
روزنامه ایران باستان به مدت سه سال یعنی تا اسفند سال 1314 منتشر شده پس از آن تعطیل و سیف آزاد، مدیر روزنامه، مجددا به اروپا مسافرت نموده و پس از شهریور 1320 و سقوط رضا شاه به ایران بازگشته است.
سیف آزاد پس از بازگشت به ایران، مجددا در سال 1326 هـ.ش روزنامه ایران باستان را تقریبا به همان سبک و سیاق سابق منتشر ساخت. مندرجات روزنامه ایران باستان عبارت است از یک قسمت شرح هایی که زیر عکس های متعدد چاپ شده در روزنامه نوشته شده و بقیه مطالب هم از دو قسمت ترجمه و مقالات مختلف تشکیل شده است. ترجمه ها مربوط به تالیفات مولفین اروپایی و ترجمه آنها اغلب به دست وحید مازندرانی انجام گرفته است. مقالات روزنامه ایران باستان نیز اغلب به قلم اشخاص مختلف و مربوط به موضوعات اجتماعی، ورزشی و غیره می باشد. علاوه بر این رسالاتی نیز در روزنامه ایران باستان به چاپ رسیده که از جمله آنها می توان به "سرگذشت بوک واشنگتن" به قلم میرزا محمد خان بهادر، "عشق صحرا" اثر عطا الله شهاب پور. همچنین از ترجمه های که در این روزنامه به چاپ رسیده؛ "تاریخ یونان" تالیف ه . آ . گربر، ترجمه هدایت الله حکیم الهی فریدنی و نیز آثار تولستوی، قابل ذکر می باشند. با آنکه روزنامه ای نفیس و مرغوب است بر خلاف برخی روزنامه های دیگر کمتر از اعلان و آگهی در روزنامه استفاده کرده است.
منابع:
تاریخ جراید و مجلات ایران/ محمد صدر هاشمی.- اصفهان: کمال 1364 جلد اول ص330- 333
روزنامه ایران با ستان به قلم سمیرا افراسیابی؛ چاپ شده در روزنامه رسالت 31 فروردین 1390
پرونده «عبدالرحمان سیف آزاد» نگاهی به اسناد امنیتی تازه آزادشده مربوط به ایرانیان در آرشیوملی بریتانیا به قلم مجید تفرشی؛ چاپ شده در روزنامه شرق 8 آبان 1393
افزودن دیدگاه جدید:
فصلنامه،پژوهشنامه مطالعات آرشیوی
فصلنامه ای است علمی–تخصصی درحوزه اسناد مکتوب وشفاهی که قصد دارد پژوهش هایی را باتکیه براسناد موجود در آستان قدس و سایر مراکز آرشیوی منتشرکند.
