از نویدی روشن تا حضوری پرشور

مهلت ارسال آثار نهمین جشنواره بین‌المللی انتخاب کتاب سال رضوی به دبیرخانه در 16 تیر 1395 به پایان رسید. جشنواره‌ای که امسال نیز قرار است بار دیگر فعالان حوزه فرهنگ و معارف رضوی را در یک زمان و مکان، آن هم در جوار بارگاه ملکوتی حضرت رضا(ع) گرد هم جمع کند؛ از صاحبان قلم گرفته تا ناشران و مسئولان فرهنگی کشور.
جشنواره‌ای بین‌المللی که نوای برگزاری آن به گوش اهالی نشر و احیای فرهنگ رضوی در گوشه و کنار جهان، به خوبی رسیده است. از این رو در آستانه برگزاری نهمین دوره این جشنواره در مرداد ماه سال جاری، سراغ مهدی قیصری‌نیک؛ دبیر اجرایی نهمین دوره جشنواره بین‌المللی انتخاب کتاب سال رضوی رفتیم تا با روند برگزاری این دوره از جشنواره و چگونگی اطلاع‌رسانی آن بیشتر آشنا شویم.

• جشنواره بین‌المللی انتخاب کتاب سال رضوی از چه زمانی و با چه اهدافی شروع به کار کرد؟
این جشنواره‌، از جمله بخش‌های جشنواره‌ بین‌المللی امام رضا(ع) است که همه ساله همزمان با میلاد فرخنده امام هشتم(ع)، از یکم تا یازدهم ذیقعده (دهه‌ کرامت) برگزار می‌شود. میزبانی دو دوره‌ نخست این جشنواره را در سال‌های 1387 و 1388، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان بر عهده داشت، اما با تصویب شورای عالی فرهنگی آستان قدس رضوی و تأکید تولیت فقید آستان قدس رضوی، برگزاری سومین دوره‌ این اتفاق بزرگ عرصه‌ فرهنگ رضوی، به سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی واگذار شد.
این سازمان از سال 1389 یعنی دوره‌ سوم، مسئول برگزاری جشنوار‌ه‌ است. اشاعه و ترویج فرهنگ منور رضوی، گسترش فعالیت‌های علمی، هنری و پژوهشی مرتبط با سیره و ابعاد مختلف شخصیت امام رضا(ع)، شناسایی، تجلیل و حمایت از تولیدکنندگان آثار برتر فرهنگی و هنری در این زمینه و کمک به انتشار گسترده‌ آن‌ها از اهداف برگزاری این جشنواره به شمار می‌رود.

• نهمین دوره این جشنواره در چه بخش‌ها و محورهایی برگزار می‌شود؟
امسال نیز همچون سال گذشته این جشنواره در پنج بخش کلی کتاب برتر (محورهای انتخاب کتاب برتر: علوم و معارف رضوی؛ تاریخ و سیره‌ رضوی؛ زیارت؛ شعر؛ داستان؛ کودک و نوجوان؛ ترجمه؛ زبان‌های خارجی)، کتاب دیجیتال برتر، پایان‌نامه برتر، ناشر برتر و آثار شایسته چاپ با موضوع امام رضا(ع) و خاندان آن حضرت که شامل حضرت موسی‌الکاظم(ع)، حضرت جوادالائمه(ع)، حضرت حسین بن موسی‌الکاظم(ع) و حضرت احمدبن موسی‌الکاظم"شاهچراغ (ع)" و حضرت فاطمه معصومه(س) می‌شود، برگزار خواهد شد.

• در سال جاری، اطلاع‌رسانی فراخوان جشنواره بین‌المللی انتخاب کتاب سال رضوی چگونه انجام شد؟
در ابتدا وب‌سایت جشنواره به زبان‌های فارسی و انگلیسی به‌روزرسانی شد. همچنین فراخوان نهمین دوره جشنواره در قالب بروشور و پوستر با طراحی بسیار زیبا به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی منتشر شد. سپس همزمان با برگزاری بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به عنوان بزرگترین رویداد فرهنگی کشور در طول سال، توزیع فراخوان جشنواره آغاز شد.
امسال فراخوان جشنواره علاوه بر ارسال از طریق سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و سرکنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران در سراسر جهان، توسط دبیرخانه دائمی جشنواره به حدود 40 هزار ناشر، مؤلف، مرکز دینی، آموزشی، پژوهشی و شخصیت علمی و فرهنگی از چهار طریق شامل توزیع بیش از 2 هزار فراخوان به صورت حضوری در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بین ناشران داخلی و خارجی؛ ارسال بیش از 5 هزار فراخوان از طریق پست برای ناشران، مؤلفان و مراکز دینی و پژوهشی داخلی و خارجی؛ ارسال حدود 27 هزار مورد فراخوان از طریق ایمیل برای افراد داخلی و خارجی و ارسال بیش از 5 هزار مورد پیامک به ناشران و مؤلفان، در داخل و خارج کشور اطلاع‌رسانی شد. فراخوان جشنواره در روزنامه‌ و خبرگزاری‌های مختلف نیز منتشر و اطلاع‌رسانی شد. در واقع، از تمام امکانات موجود استفاده شد تا فراخوان جشنواره در دسترس مراکز علمی و پژوهشی و شخصیت‌های مطرح در حوزه اسلامی و فرهنگ رضوی در گوشه و کنار دنیا قرار بگیرد.

• چه تعداد اثر و در چه محورهایی به دبیرخانه نهمین دوره جشنواره رسیده است؟
پس از اطلاع‌رسانی گسترده و ارسال فراخوان نهمین جشنواره انتخاب کتاب سال رضوی، بیش از 320 اثر داخلی و خارجی به زبان‌هایی چون فارسی، عربی، انگلیسی، اسپانیایی، کردی، ازبکی، ترکی آذربایجانی، کره‌ای، نروژی و... از کشورهایی مانند لبنان، کره جنوبی، نروژ، الجزابر، هند، دانمارک و... به دبیرخانه جشنواره رسید. از این تعداد 247 اثر کتاب، 14 اثر پایان‌نامه، 43 اثر شایسته چاپ و 16 اثر کتاب دیجیتال است که برای کمیته علمی جشنواره برای داوری ارسال شد. البته در سه بخش کتاب، کتاب دیجیتال و شایسته چاپ، 42 اثر به زبان‌های غیرفارسی به دبیرخانه جشنواره رسیده است.

• یکی از بخش‌های جدید جشنواره در دو سال‌ گذشته، انتخاب کتاب دیجیتال برتر است، درباره این بخش بیشتر توضیح دهید.
با افزایش تعداد کتابخانه‌های دیجیتال در سطح کشور و همچنین حرکت جوانان به سمت مطالعه منابع دیجیتال شده، بخش کتاب دیجیتال در راستای حمایت و تقدیر از تولیدکنندگان کتاب‌های دیجیتال، بر اساس تصمیم شورای سیاستگذاری جشنواره در هفتمین دوره جشنواره انتخاب کتاب سال رضوی در سال 1393 پیش‌بینی و به بخش‌های این جشنواره افزوده شد.

• آثار شایسته چاپ از چه مزایایی توسط دبیرخانه جشنواره برخوردار خواهد شد؟
از نخستین دوره جشنواره انتخاب کتاب سال رضوی به منظور پشتیبانی و تشویق نوقلمان و کسانی که امکان چاپ آثار خود را ندارند، بخش آثار شایسته چاپ در جشنواره قرار گرفته است. طبق تصمیم شورای سیاستگذاری جشنواره، آثار برگزیده این بخش توسط دبیرخانه جشنواره و با بودجه آستان قدس رضوی منتشر می‌شود.

• داوری آثار رسیده به نهمین دوره جشنواره انتخاب کتاب سال رضوی چگونه صورت می‌پذیرد؟
بر اساس شورای سیاستگذاری جشنواره، آثار رسیده به دبیرخانه نهمین دوره جشنواره برای پنج گروه داوری ارسال شده است. هر اثر توسط سه داور مورد بررسی قرار می‌گیرد و میانگین نمرات داده شده توسط داوران، امتیاز هر اثر را مشخص می‌کند. به این ترتیب آثاری که بالاترین نمرات را کسب کند، حائز رتبه خواهند شد. در این میان باید متذکر شد داوران جشنواره از بین افراد برجسته و صاحب‌نظر حوزه و دانشگاه سراسر کشور انتخاب شده‌اند.

• برگزاری این جشنواره در سال‌های گذشته چه دستاوردهایی را به همراه داشته است؟
شناسایی، گردآوری و معرفی بیش از دو هزار اثر رضوی از مهم‌ترین دستاوردهای این جشنواره در طول سال‌های گذشته است. در حال حاضر این آثار ارزشمند در کتابخانه تخصصی امام رضا(ع) آستان قدس رضوی در دسترس اهل علم و معرفت قرار دارد. همچنین جشنواره انتخاب کتاب سال رضوی در این چند دوره با حضور در عرصه جهانی توانسته است پژوهشگران، سازمان‌ها و مراکز علمی، فرهنگی و پژوهشی فراوانی را در جهان اسلام با محوریت جشنواره همسو و فرهنگ و معارف رضوی را در جهان گسترش دهد. البته در این مجال باید به حضور آثار چهره‌های برجسته علمی و فرهنگی کشور همچون علامه محمدتقی جعفری، آیت‌الله جوادی آملی، آیت‌الله محمدی ری‌شهری، علامه حسن مصطفوی و... نیز در دوره‌های مختلف جشنواره اشاره کرد.

• کلام پایانی...
نویسندگان، ناشران و فعالان حوزه رضوی، می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر از جزئیات برگزاری نهمین دوره جشنواره بین‌المللی انتخاب کتاب سال رضوی به سایت جشنواره، به نشانی: http://library.aqr.ir/ketabsal مراجعه کنند.

تهیه و تنظیم: آرزو مستاجرحقیقی