بررسی اسالیب بلاغی در نامه های حضرت علی (ع)خطاب به فرمانداران و کارگزاران علوی
استاد راهنما:سرکار خانم اکرم السادات میرممتاز
استاد مشاور:دکتر سهیلا پرستگاری
نگارنده:نرگس اباذری جزی.- 1396.
شماره ثبت:5852425
چکیده
نهج البلاغه کتابی است که از خطب,نامه ها و حكمت هاي شخصيتي طرى اوري شده است که صاحب علم لدنی و علم خود را بی واسطه از خداوند حکیم بدست آورده است بنابراین غور در این کتاب میتواند چشمه هایی از حکمت به قلب جوینده ی آن جاری نماید.این جستار نیز سعی نموده است تا از دریای فصاحت و بلاغت کلام حضرت علی جرعه ای بهرمند شود.به همین خاطر در این پژوهش نامه های حضرت علی خطاب به کارگزاران و فرماندارانشان از دیدگاه علوم بلاغی مورد وا کاوی قرار گرفته است.هدف اصلی این تحقیق کشف رابطه ی میان انشای این نامه ها واسالیب بلاغی است که در آنها به کارگرفته شده است,براي نيل به اين هدف ابتدایی این نامه هاي مذکور از نهج البلاغه جمع آوری,ترجمه و موضوعات ان دسته بندی شده سپس لغات نکات بلاغی و موضوعات آنها به کمک منابع مربوطه بررسی گردید.نتیجه این واکاوی حاکی از آن است که میتوان نامه های مورد مطالعه بر اساس موضوع به چهار دسته سیاسی – اخلاقی – نظامی – و معنوی عبادی تقسیم بندی نمود . بررسی آماری بیانگر آن است که در نامه های (سیاسی) اسلوب بیانی (استعاره)و (کنایه) بیشتر از دیگر اسالیب بیانی به کار گرفته شده است هم چنین در نامه های (اخلاقی)اسلوب بدیعی (تضاد)بیشترین فراوانی را نسبت به دیگر اسالیب (بیانی)دارااست . از سوی دیگر در نامه های (نظامی) اسالیب بیانی (استعاره)بیشترین فراوانی را نسبت به اسالیب(بیانی) دیگر دارا است در نامه ی معنوی عبادی اسالیب بیانی (استعاره)و (کنایه) به میزان مساوی به کار رفته است . میتوان علت به کارگیری این اسلوب ها در نامه های خطاب به کارگزاران احتمالا توجه دادن مخاطب به موضوع یا موضوعات مطرح شده دانست و این که خود را در مظان توبیخ یا سرزنش نبیند با این وجود در زیر مجموعه های هرکدام از دسته نامه های ذکرشده اسالیب دیگری متناسب با آن موضوع به چشم میخورد که میتوان علت اصلی آن را زیباسازی و دل نشین نمودن کلام احتمال داد البته در برخی موارد اسالیب (بدیعی)خاصی به کار گرفته شده است که علاوه برزیباسازی اعتراض دیگری نیز داشته اند(مانند اسالیب تقسیم – جمع و تفریق و اقتباس و .....)
کلیدواژه ها: نهج البلاغه، حضرت علي،اساليب بياني،اساليب بدیعی،كارگزاران علوی،نامه ها
کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی
