تقویم ادبی مرداد ماه 1398 در کتابخانه تخصصی ادبیات
۱۳۹۸-۰۵-۰۲
کتابخانه تخصصی ادبیات، هر ماه با توجه به رویدادهای مذهبی و فرهنگی، به معرفی کتب موجود در این کتابخانه برای گرامی‎داشت این روزها می‌پردازد.

تقویم ادبی مرداد ماه 1398 با توجه به مناسبتهای مذهبی و فرهنگی
5 مرداد1398: سالروز عملیات افتخار آفرین مرصاد(1367ش)
11 مرداد1398: شهادت حضرت امام محمدتقی علیه‌‌السلام(220ق)
17 مرداد1398: روز خبرنگار
18 مرداد1398:  شهادت حضرت امام محمدباقر علیه‌السلام(114ق)
20 مرداد1398:  روز عرفه(نیایش)
21 مرداد1398:  عید سعید قربان
23 مرداد1398:  روز مقاومت اسلامی
26 مرداد1398:  میلاد حضرت امام هادی علیه‌السلام(212ق)
26 مرداد1398:  آغاز بازگشت آزادگان به میهن اسلامی(1369ش)
29 مرداد1398:  عید سعید غدیر خم(10ق)
30 مرداد1398:  روز بزرگداشت علامه مجلسی- روز جهانی مسجد
31 مرداد1398:  ولادت حضرت امام موسی کاظم علیه‌السلام(128ق)
هر ماه با توجه به رویدادهای مذهبی و فرهنگی به معرفی کتب موجود در مناسبتها از کتابخانه تخصصی ادبیات، گرامی‎داشت این روزها را یادآور می‌شود.
 مرداد ماه 1398
معرفی «محمّد جواد غفورزاده»: شاعر آیینی معاصر
«محمّد جواد غفورزاده»، یکی از معدود شاعرانی است که توان و حوصله، استعداد و قریحه شاعری و نیز دانش و معلومات خویش را صرف ادبیات آیینی نموده است. ایشان به برکت هم جواری با آستان مقدس و آسمانی حضرت ثامن الائمه، امام هشتم علیه السلام، به برکاتی دست یافته و شعرش نیز حال و هوایی آسمانی گرفته است، تا جایی که جلوه عنایات اهل بیت علیهم السلام را در آینه ی آثار او می توان مشاهده کرد.
«شفق» تخلص اوست، نامی که در تمامش اشعار او ـ به صراحت یا به اشارت و کنایت ـ به کار می رود. سال هاست که شعر «آیینی» می سراید و شاید به جز این گونه شعری ـ که بازتاب همه دغدغه های فرهنگی و آیینی اوست ـ اثری ارائه نکرده باشد؛ و چه ستودنی ست شاعری که عصاره همه فعالیت های تحقیقی و علمی یا ذوقی و هنری او ـ همه و همه ـ نذر آستان اهل بیت شده باشد، و به تعبیری، همه هستی خود را وقف ایشان کرده باشد.
شفق، از حدود سال 1354 تا آغاز پیروزی انقلاب، در انجمن به صورت هفتگی با ترکیب اعضا و با حضور اساتید شعر و ادب، «احمد کمالپور»، «مرحوم غلامرضا قدسی»، «مرحوم ذبیح الله صاحبکار» و ... تشکیل می‌شد؛ شرکت فعال داشته‌اند، از سال 1369 انجمن ادبی رضوی به همت مؤسّسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی، فعالیّت ادبی خود را آغاز کرد، که هم اکنون در محل صحن جمهوری اسلامی، عصر روزهای دوشنبه، دایر است.
برخی آثار شفق:
1ـ ستايشگران خورشيد برگزيده آثار يک صد و بيست و يک شاعر در ستايش مولي‌الموحدين، اميرالمؤمنين حضرت علي عليه‌السلام/ به کوشش محمد جواد غفورزاده (شفق)؛ با مقدمه ذبيح‌الله صاحبکار (شهي).- مشهد: شرکت به‌نشر، ‎۱۳۷۹.
راز بگشا ای علی مرتضی!
ای پس سوء‌القضا، حسن‌القضا!
مولانا جلال‌الدین/ مثنوی/ دفتر اول
2-  از کعبه تا محراب سيري اجمالي در آفاق زندگاني امام علي بن ابي‌طالب عليه‌السلام در قالب رباعي و غزل با سلامي بر خورشيد/ سروده محمدجواد غفورزاده "شفق"؛ مقدمه ذبيح‌الله صاحبکار "سهي".- مشهد: آستان قدس رضوي، بنياد پژوهشهاي اسلامي، ‎۱۳۷۹.
چه روی داده که مهتاب دلپذیر شده است
ستاره دستخوش طلعت منیر شده است
خبر رسید که با حکم کاروان سالار
قرار قافله در ساحل غدیر شده است
3-  چلچراغ صلوات: ترجمه منظوم ‎۹۲ حديث ويژه صلوات/ سروده محمدجواد غفورزاده "شفق"؛ مقدمه‌اي از محمدعلي انصاري؛ خوشنويس جلد محمد کريم کريمي؛ خوشنويسي هادي ذوالرياستين، عبدالله عبدالله زاده.- مشهد: آستان قدس رضوي، موسسه آفرينش‌هاي هنري، ‎۱۳۸۵.
قال رسول الله (صلی الله و علیه و آله وسلم ): اذا نسیتم شیئا فصلوا علی تذکروه ان ... هرگاه چیزی را فراموش کردید، بر من صلوات بفرستید، به یادتان خواهد آمد ان شاء الله.
فراموشی
ای رفته ز خاطرت قدح نوشی‎ها
ای روشنی دچار خاموشی‌ها
نوشیدن جامی ز سبوی صلوات
یادآور توست از فراموشی‌ها
4- چهل حديث امام هادي عليه السلام/ ترجمه و تدوين: اداره امور فرهنگي معاونت تبليغات و ارتباطات اسلامي آستان قدس رضوي؛ شاعر: محمدجواد غفورزاده (شفق).- مشهد: آستان قدس رضوي، شرکت به‌نشر، ‎۱۳۸۷.
5- پنجره فولاد/ سراينده: محمدجواد غفورزاده (شفق)؛ تهيه و تدوين: اداره امور فرهنگي آستان قدس رضوي.- مشهد: موسسه انتشاراتي قدس رضوي، ‎۱۳۸۶.  
ای شمس شموس! ای خدا را آیه
اندوختم از ولای تو سرمایه
فردا چه کنم اگر بپرسند، چرا
رنگی نگرفته‌اید ازین همسایه؟!
6- يا ايها العزيز/ مهدوی سروده‌هاي محمدجواد غفورزاده "شفق"؛ مقدمه: محمد رضا سنگري.- تهران: جمهوري، ‎۱۳۹۳.
یا ایهاالعزیز! به زیبایی‌ات قسم
بر حسن بی‌بدیل و دلارایی‌ات قسم
دل‌ها، ز نکهت سخت، زنده می‌شود
عالم به بوی پیرهنت، زنده می‌شود
************
ستایش امیرالمومنین علی علیه‎السلام در شعر شاعران
مدح مولا، زینت بخش دلها و دفترهاست. کمتر شاعری می توان یافت که دست کم جرعه ای از خم غدیر ننوشیده، جان تشنه اش حلاوت حلالِ عشق علوی این شراب طهور را نچشیده باشد.
نه تنها شعرای بزرگ عرب از حسان بن ثابت و کمیت اسدی و دعبل خزاعی گرفته تا سید حیدر حلّی و بولس السلامه و ازری کبیر، که شاعران حقجو و حقیقت گو هم از هر نژاد و زبان به اصالت این برکه با برکت و به زلالی این چشمه جوشان شهادت داده اند.
در این میان شاعران پارسی گوی نیز به حقانیّت غدیرخم گواهی داده و گاه با سرودن چکامه های فاخر و بلند، و غدیریّه های غرّا و رسا، گوی سبقت از همگنان ربوده اند؛ چرا که ایرانیان مسلمان را از همان نخست به علی و آل پاکش گرایشی دیگر و برتر، ارادتی فزونتر و بهتر بود.
حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعر و استاد بی همتای شعر فارسی و یکی از بزرگترین حماسه سرایان جهان در نیمه اول قرن چهارم در معرفی وجود مهربان حضرت علی علیه السلام چنین نوشت:
چه گفت آن خداوند تنزیل و وحی
خداوند امر و خداوند نهی
که من شهر علمم علی در اوست
درست این سخن گفت، پیغمبر اوست
ابن یمین فریومدی، وی از جمله شاعرانی بود که در حادثه نهضت سربداران به آنها پیوست و در سلک پیروان معتقد این جنبش وسیع اجتماعی درآمد.  قصاید ایشان در ستایش ائمه اطهارعلیهم السلام خصوصا امیرالمؤمنین از مشهورترین قصاید است.

میرزا محمد محیط قمی، ملقب به شمس الفصحاء، از شعرای نامدار اواخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم ه. ق است. بهترین ویژگی و بارزترین خصیصه شعر قمی آن است که او به غزل مجرد چشم ندارد، بلکه در تمام غزل‎های خویش به مدح خاندان وحی می پردازد و کمتر غزلی است که لااقل در پایان آن گریزی به مدح اولیای الهی نزده باشد و آن غزل را با مدح یکی از ائمه معصومین علیهم السلام به پایان نبرده باشد.
سوزنی سمرقندی، ملقب به تاج الشعرا، از بزرگترین شعرای قرن ششم هجری است که نسبش به سلمان فارسی می رسد. او در دیوان خود، سیمای امیرالمومنین را به تصویر می کشد.
سنایی غزنوی، وی حکیمی توانا با اندیشه های بسیار والای عرفانی و انسانی بود که قصیده ای غرا با 186 بیت در وصف و منزلت زوج بتول و ابن عم رسول سروده است.
ابوالحسن میرزا، معروف به شیخ الرئیس قاجار که در سروده هایش خود را «حیرت » می نامد از شاعران نامی اواخر دوران قاجار محسوب می شود. میراث ادبی این شاعر عاشق ائمه اطهارعلیهم السلام دست نوشته های متعدد و شیوایی است که در اوصاف امامان همام سروده است.
حاج شیخ میرزا محمد حسن نعمت الهی، ملقب به صفی اصفهانی، از بزرگترین عرفا و شعرای قرن سیزدهم هجری است که عشق به ائمه معصومین علیهم السلام او را شیفته و شوریده نمود و همواره فکر و ذکر و گفتارش را بر محور تبلیغ و گسترش مبانی مذهب تشیع قرار داد و از هیچ تلاشی در این مسیر فروگذارد ننمود.
حکیم ناصر خسرو، از جمله شعرایی بود که در شعر خویش به جلالت و مقام علوی آن حضرت در واقعه غدیر خم پرداخت. مرحوم بدیع الزمان فروزانفر در توصیف او می نویسد: «به شاعری نظر نداشت و به لحاظ نشر دعوت و نفوذ عقیدت شعر می گفت». عشق به امیرالمؤمنین در جان ناصر خسرو، شعله ای بر افروخته بود که به او حیات و هستی و امید می داد و او را به تحرک و تکاپو وا می داشت.
مولانا جلال الدین، محمد بن بهاءالدین، محمد بلخی مولوی، مشهور به رومی و ملای روم از دیگر شعرایی است که در اقالیم عشق به ساحت مقدس امیرالمومنین وارد شده و عرض ادب نموده است .
او همچو باقی شیفتگان دربار عصمت با خلوص تمام به این قبله عشق ورزی نموده و سروده است:
ای شاه شاهان جهان، الله مولانا علی
ای نور چشم عاشقان، الله مولانا علی
میرزا ابوالحسن طوطی همدانی، عارف و ادیبی است بزرگ که از مفاخر ادبی شیعه در قرن چهاردهم هجری محسوب می شود.  وی از شعرایی بود که در مدایح و مولودی، همواره زبان به ذکر علی و آل علی مترنم می نمود:
بگو به صدق هر نفس گرت دلی‌ست منجلی
علی علی، علی علی، علی علی، علی علی
از شعرای ولایتی معاصر می توان به پیر عاشورایی، محمد علی مردانی اشاره کرد. وی سراسر عمر خود را در عرصه فرهنگ و ادبیات و عشق و ادب به آستان با سعادت اهلبیت علیهم السلام سپری نموده و در کتاب خویش از اوصاف محبوبش حکایت می نماید و هر ورق آن چشمه ای از دریای عشق و علاقه او به این خاندان است.
شمع راه هدایت است علی
مه برج ولایت است علی
حبیب چایچیان، ملقب به حسان، مداح دربار اهل بیت و شاعر آستان قدس ائمه اطهارعلیهم السلام است که از سرایندگان بنام مذهبی محسوب می شود. قریب به اتفاق سروده های وی در مدح و فضیلت امامان معصوم است و تاب تحمل مخالفین خاندان را نه در اجتماع که در شعرش هم ندارد.
تکمیل دین از او شد و نعمت از او تمام
عید غدیر بر همه، یا رب خجسته باد
احمد عزیزی، وی از شاعران شوریده ای بود که در کمترین زمان و با سروده هایی: نظیر «لاله های زهرایی» جای خود را در میان شاعران اهل بیت پیدا نمود.
یوسفعلی میرشکاک، شاعری است خوزستانی، از شهرستان شوش و ایفال که در جراید و نشریات، گاهگاهی در عرض ارادت به امامان هدی غزل سرایی و قصیده سرایی می نماید.
ماه، صد آئینه دارد، نیمه شبها در غدیر
روزها گسترد، خورشید خود را بر غدیر
سید رضا مؤید، شاعر مخلص و بی ادعا که در خراسان رضوی و در محضر امام هشتم علیه السلام عرض ارادت می نماید و از دلبستگان حریم قدس رضوی است.
از غدیر خم علی را نیست خوشتر کان امام
تاج عزت بر سر از دست پیمبر می زند
وصال شیرازى در نزدیک به بیست مورد از غدیرخم یاد کرده و غدیریه هاى بلند و بالایى سروده است.
قاآنى شیرازى چندین غدیریّه دارد.
 از سروش اصفهانى آثار زیادى در مدح و مناقب و مراثى اهل بیت(ع) به یادگار مانده است؛ مثل: «زینة المدایح»، «روضة الاسرار» (مانند «زبدة الاسرار» صفى و «گنجینة الاسرار» عمان سامانى) و دیوان اشعار که چاپ شده است. سروش اصفهانى در دهها مورد از غدیرخم یاد کرده است.
جیحون یزدى، میرزا محمّد واقعه غدیرخم را بر استفاده از متون و تاریخ با بیان شیرین شعر روایت مى کند.
از سده سیزدهم غدیریه ها و غدیرواره هاى زیادى در میان آثار شاعران به جاى مانده مانند:
 حسین على منشى کاشانى در ترکیب بند مربع خویش، سیّد اشرف الدین گیلانى نسیم شمال، در دیوانش، کاظم آشفته شیرازى، در دیوانش، صبورى کاشانى، میرزا حبیب اللّه خراسانى، ادیب الممالک فراهانى، صغیر اصفهانى، آیت اللّه شیخ محمد حسین غروى اصفهانى، محمد تقى ملک الشعراى بهار
شهریار تبریزى به هر دو زبان فارسى و ترکى دلسروده هاى بسیارى درباره غدیرخم دارد که غدیریّه اى از ایشان که به صورت مستزاد سروده است بسنده مى شود:
یا على نام تو بر دم نه غمى ماند و نه همّى
بأبى انتَ و اُمّى
گوییا هیچ نه همّى به دلم بوده نه غمّى
بأبى انتَ و اُمّى
تو که از مرگ و حیات، این همه فخرى و مباهات
على اى قبله حاجات
در چهارده قرن گذشته شاعران پارسى گوى بیش از صد غدیریّه و غدیرواره از خود به یادگار گذاشته اند و اگر تفحص کنیم خواهیم دید که تنها در پنجاه سال اخیر صدها قصیده و غزل و قطعه و… درباره غدیرخم انتشار یافته است که مجال نقل تمامی آن اشعار نیست.
می‌توان ادعا کرد که در میان وقایع اسلام، تنها واقعه غدیر است که از همان لحظات وقوع قطعه شعری به عنوان سند دایمی ضمیمه آن شده است.
 شاعر زبردست عرب «حسان بن ثابت» با اجازه رسمی پیامبر(ص) لحظاتی پس از خطابه آن حضرت اشعاری را که درباره غدیر سروده بود در حضور مردم خواند و بدین گونه اولین شعر فرهنگ غدیرخم را در ذهن تاریخ ثبت کرد.
نه‌تنها شاعران بزرگ عرب ـ از حسان بن ثابت و کمیت اسدی و دعبل خزاعی گرفته تا سید حیدرحلّی و بولس السلامه و ازری کبیر، که بسیاری از شاعران حق‌جو و حقیقت‌گو، از هر نژاد و زبان دیگر نیز به اصالت این برکه با برکت و به زلالی این چشمه جوشان شهادت داده‌اند و در وصف غدیرخم و امیرالمؤمنین(علیه السلام) شعرها سروده‌اند.
 هرچند که شعر غدیر به زبان‌های عربی، ترکی، اردو و سایر زبان‌های دیگر به رشته تحریر درآمده است، اما فارسی‌زبانان که همواره در طول تاریخ شیفتگی و گرایشی خاص و ویژه به دین اسلام و علی(ع) و آل مطهرش(ع) داشته‌اند، گوی سبقت را از سایرین ربوده و اشعار بسیاری هم از لحاظ کمی و هم از لحاظ کیفی در این باب سروده اند و می‌توان گفت که کمتر شاعری بوده است که در توصیف و یادکرد غدیر شعری نسروده باشد.
توحید
یا علی! ذاتت ثبوت"قل هوالله احد"
نام تو نقش نگین از امر"الله الصمد"
"لم یلد" از مادر گیتی"و لم یولد" چو تو
"لم یکن" بعد از نبی مثل ت" له کفوا احد"
لاادری

 

سازندگان:
افزودن دیدگاه جدید:

متن ساده

HTML محدود

Image CAPTCHA
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید

نظرسنجی

نظر شما در مورد مطالب این وب سایت چیست؟

انتخاب‌ها

تصاویر شاعران

This block is broken or missing. You may be missing content or you might need to enable the original module.