مولوي و قرآن "آيات مثنوي" با بهرهمندي از تفاسير: الميزان، نمونه و کشف الاسرار در ۶ دفتر/ نظامالدين نوري کوتنايي؛ ويرايش و بازخواني: الهه فلاح... [و ديگران]؛ با تقريظ سيد جعفر شهيدي.- تهران: زهره، ۱۳۹۶.
معرفی کتاب مولوي و قرآن، به مناسبت گرامیداشت مولوی، 8 مهر
خوشتر آن باشد که سر دلبران
گفته آید در حدیث دیگران
حرف و صوت و گفت را بر هم زنم
تا که بیاین هر سه با تو دم زنم
بهترین یادگار ایام صحبت مولانا با حسامالدین بیگمان نظم مثنوی است که یکی از مهمترین آثار ادبی ایران و بی هیچ شبههای بزرگترین و عالیترین اثر عرفانی متصوفهی اسلام است.
تقریر مثنوی آغاز شد. مولانا در حالتهای مختلف مثنوی میسرود و حسامالدین، کاغذ و قلم و دیگر وسایل مورد نیاز را فراهم میکرد و در حال وجد به تحریر میپرداخت. کار تحریر گاهی تا صبح ادامه پیدا میکرد. مثنوی بدینسان موج به موج میتازد و کف میکند و کفها متلاشی میگردد. امواج سر به صخرهها میساید، از درون میجوشد و شکل میپذیرد. گاهی همه چیز درهم میریزد و عقدهای سر باز میکند و ناگهان در ابداعی دیگر صفحهای نو باز میگشاید. اسلوب بیان و ترتیب موجود در مثنوی را میتوان به قرآن تشبیه کرد. قطع نظر از آلام روحی انسان، لذتها، ضعفها، نیازها و خلاصه حالات متنوع روان انسانی در مثنوی به صورتی بسیار بدیع و صریح بیان شده است.
از سدههای گذشته تاکنون ادبا و پژوهندگان فراوانی چه ایرانی و چه غیرایرانی گفتهها و یافتهها و دانش مولوی را تبیین، تاویل و تفسیر کرده و از مطالب آن بهره بردهاند.
با توجه به نوشتههای مولوی به ویژه "مثنوی معنوی" درمییابیم که وی به علوم معمول روز خود مسلط بوده و مقداری از آنها را به صورتهای تمثیل، تضمین، تلمیح و نظایر اینها بیان کرده است که خود می تواند به عنوان یک مجموعه معارف اسلامی مطرح گردد.
هنگامی که انسان وارد دریای علم مولانا میشود، شدیدا حیران میماند که مگر چنین شخصی پیدا می شود که دارای این همه معلومات باشد و در هر زمینهای نکات و موضوعات مفیدی را بیان کند و مصداق بیاورد.
موضوعات آشکار آن مانند آیات قرآن، احادیث و داستانهای مختلف است که متن آن را مزین کرده است. علاوه بر آن مطالبی فراوان در موضوعات خداشناسی، انسانشناسی، عرفان، قضاوت، بیماری، حیوانات و نظایر اینها دارد.
همچنین در زمینههای روانشناسی، جامعهشناسی، زیستشناسی، گیاهشناسی، فلسفه و هنر مطالب زیادی بیان داشته که حاکی از آشنایی وی بر علوم انسانی، ریاضی، تجربی و طبیعی و فلسفه است.
در چاپ کتاب مولوی و قرآن، به تفاسیر نمونه، المیزان و کشفالاسرار میبدی، مراجعه و به شرح و تفسیر آیات پرداخته شده است، که به چه منظوری مولوی این آیات را منظور نظر خود قرار داده است و درباره آیاتی که مورد توجه مولانا بوده، بیشتر بررسی شده است.