فسون و فسانه حافظ/ به کوشش محمدمهدي صادقي تهراني؛ با مقدمه ميرجلالالدين کزازي.- تهران: شرکت سهامي انتشار، ۱۳۹۸.
معرفی کتاب: فسون و فسانه حافظ، به مناسبت 20 مهر، بزرگداشت حافظ شیرازی
این کتاب تقدیم شده به ملت شریف و هنرپرور ایران که عاشق حافظ اند.
من و سفینه حافظ، که جز در این دریا
بضاعت سخن درفشان نمیبینم
داستان حافظ، در میان سخنوران ایران، نیز به استواری و وضوح و بلکه در میان سخنوران جهان، داستانی است دیگر: داستان شور و شیفتگی، داستان نغزی و نابی و نازکی، داستان رندی و رهایی و روشنی، داستان دل و داستان جان، داستان امید و بیم، چنانکه دانم و دانی.
داستان حافظ، داستان ایران است؛ ایرانی که در نهان و نهاد است؛ نه ایرانی که آشکاره و در یاد است؛ ایران نهادین و بنیادین؛ ایران راستین و سرشتین.
اگر ناخودآگاهی تباری ما ایرانیان را فرزانهی فرخ رخ توس، فردوسی فرهور، با سروده مینویی و فراسویی خویش، شاهنامهی شگرف شکوهمند، شالوده ریخته است، حافظ در زمینهای دیگر شکوه و شگرفی را داد داده است: او این ناخودآگاهی تباری را، به شیوهای جاودانه، در غزلهای شورانگیزش، گسترده و این سرودههای ستودهی سپهرینه، فراپیش ایرانیان و ایراندوستان، گسترده از آن است که این سرودههای فسانه رنگ آیینهای است که گوهره چیستی و چونی ایرانی، یکباره و یکسره در آنها نمود مییابد و بازتاب دارد.
هر ایرانی من فراگیر فرهنگی و منشی خویش را بیپرده، در این آیینه میتواند دید. هر چه هست، اگر بد است یا به، اگر که است یا مه، اگر زشت است یا نیکوست، همه خود اوست.
شاید فسون و فسانه حافظ را، در این آیینگی، باز میباید جست. و راز پاسخ پرسشی چنین ناگزیر و بنیادین را: چرا حافظ همواره ایرانیان و پارسیزبانان را، حتی بیگانگان آشنا با ادب و فرهنگ ایران را، افسون کردهاست؟
چرا حافظ، از روزگار پیدایی، پیوسته سخنور روز بوده است و غزلهای آسمانیش جانفزا و دلفروز؟
شاید، هم از آن است که ایرانیان خواجه شیراز را روشنرایی آشنای راز میدانند و هرگاه در کاری درمیمانند و بر سر دوراههای، با او رای میزنند و از او راه میجویند و همانت را میپویند که او مینمایدشان.
نیز شاید، هم از آن است که سخنسنجان و سخندوستان، بیش از هر سخنوری، با دیوان اوست که دمسازند و بدان میاندیشند و بدان میپردازند. هر سال دیوان اوست که بارها به چاپ میرسد و کتابهایی چند در زمینه حافظشناسی نوشتهمیآید و در دسترس خواستاران نهاده... دکتر میرجلالالدین کزازی