مرورری بر یکی از آثار دفاع مقدس در نشست ادب شمس
وقتی سایه‌ها جان می‌گیرند
نشست ادبی شمس، پس از یک وقفه کرونایی، با بررسی کتاب «وقتی سایه‌ها جان می‌گیرند» اثر «محبوبه سادات رضوی نیا» فعالیت خود را از سر گرفت.
به گزارش آستان نیوز، هم‌زمان با هفته دفاع مقدس، هفتاد و چهارمین نشست ادبی به همت سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خراسان رضوی، با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در حیاط کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، میزبان علاقه‌مندان به ادبیات و نویسندگی شد.
تجربه لحظه‌به‌لحظه زندگی یک رزمنده
حسین عباس زاده، نویسنده و منتقد ادبی، با بیان این‌که از نزدیک شاهد مراحل شکل‌گیری این کتاب بودم عنوان کرد: این کتاب، خاطرات آقای طیب بقایی مقدم است که در روزهای جنگ، مأموریت خنثی کردن مین را بر عهده داشت.
وی ادامه داد: راوی زمانی که بخشی از دست‌نوشته‌هایش را برایم می‌خواند، با خواندن سطر به سطر خاطراتش می‌گریست. در هنگام خواندن کتابی با ادبیات دفاع مقدس باید این نکته را مدنظر قرارداد که آنچه ما به‌عنوان خاطرات در یک کتاب به‌راحتی می‌خوانیم و از آن عبور میکنیم، سطرهای زندگی یک رزمنده در بحبحه جنگی است که همه لحظات آن را تجربه کرده است.
عباس زاده به عنصر تخیل در ادبیات اشاره کرد و گفت: وقتی صحبت از ادبیات داستانی میکنیم، عنصر مهم و اصلی آن، تخیل است و از طرفی باید آفت اصلی کتب تاریخ شفاهی را تخیل دانست و اگر نویسنده تخیل خود را وارد اثر کند، اثر تاریخ شفاهی از درجه اعتبار ساقط می شود.
وی ادامه داد: در تنظیم آثار تاریخ شفاهی، برخی به نویسنده به چشم یک تایپیست می نگرند، اما باید توجه داشت که نویسنده تأثیر مهمی در نگارش یک اثر خاطره نوشت دارد و در واقع نقشی همچون نقش یک تدوین گر در آثار سینمایی را ایفا می کند که باید خروجی خوب و مخاطب پسندی از کار ارائه دهد.
عباس زاده تاریخ شفاهی را یک پرسش و پاسخ هدفمند دانست که مصاحبه کننده با پرسیدن پرسش هایی هدف مند از مصاحبه شونده، سیر روایت را تعیین می کند و بیان کرد که این سبک کارها با خاطره نویسی متفاوت است.
تطبیق داستان بر اساس واقعیات
در ادامه، سعید طالبیان، منتقد ادبی، پرداختن به احساسات رزمندگان در قبال خانواده هایشان را در کنار معرفی اسوه ها و الگوهای دفاع مقدس را لازمه ایجاد اثری عنوان کرد که می تواند با مخاطب خود ارتباط برقرار کند.
وی با انتقاد از نبود سیر تاریخی مشخص در کتاب، به یکی از نکات مثبت این اثر اشاره کرد و گفت: تطبیق روایت داستان با واقعیات از نکات مثبت این کتاب است.
وی افزود: هر چند، گاه خودسانسوری در کتاب احساس می شود، اما راوی از بیان اشتباهات خود امتناع نکرده و آنچه برایش رخ داده، بر اساس واقعیت شرح داده است.
رعایت اصل امانتداری در نگارش اثر
محبوبه سادات رضوی نویسنده اثر نیز با بیان این‌که از ابتدا دوست داشته است وارد ارتش شود و علی رغم تلاش هایی که داشته این امر میسر نشد و در نهایت تصمیم گرفته است در حوزه دفاع مقدس قلم بزند، تصریح کرد: این کتاب، حاصل دوباره نویسی خاطرات آقای بقایی مقدم است که سعی کردم با بازسازی ادبی آن و حذف قسمت های زائد یا غیرضروری، نگارشی جدید بر پایه دست نوشته اصلی تنظیم کنم و این کار را با رعایت اصل امانت داری و وفاداری به واقعیات و مستندات گفته شده راوی انجام دادم.
وی ادامه داد: هر اثری، نقاط ضعف و قوت خودش را دارد و نمی توان انتظار داشت که یک اثر ادبی از هر لحاظ کامل و مطابق با هر سلیقه ای باشد.
گفتنی است که این کتاب به همت نشر ستاره ها و با حمایت سپاه امام رضا(ع) در 340 صفحه مصور منتشر شده است.
