موضوع : بررسی رویکرد شخصیت پیامبر صلی الله در قصاید برده (کعب ابن زهیر،بوصیری،صفی الدین حلی و احمد شوقی)
استاد راهنما : دکتر محمد نگارشی
استاد مشاور:دکتر علی محمد جمالی بهنام
نگارش :حسن عطفی
چکیده :
با توجه به موقعیت و مرتبت والای پیامبر صلی الله ،حوزه فراخوانی شخصیت ایشان بسیار گسترده است .علیرغم تلاش و کوششی که محققان و دانشمندان در این زمینه داشته‌اند، نتوانستند به همه جنبه ها و زوایای آن دست یابند. لذا بررسی زوایای آن همچنان پنهان و ناشناخته باقی مانده است .امید دارم این تحقیق ،گامی در جهت روشن ساختن این دلالت های پنهان باشد .این تحقیق ابتدا کلیاتی تاریخی در خصوص مدح نبوی،اسطوره و کارکردهای آن ،سنت منابع آن ،انگیزه ها و گرایشهای شاعران صاحب برده در بکارگیری این سنت‌ها ،را ارائه می‌دهد .در مرحله بعد برخی از تکنیک‌های به کار گرفته شده در بازپروری ظرفیت‌های پنهان داستان پیامبر را مورد بررسی قرار داده و در نهایت به بررسی و تحلیل برخی درون مایه ها و دلالت های معنایی حاصل از این فراخوانی می پردازد.که مهمترین آنها عبارتند از هجرت و آواره گی،غربت و رنج ،حیات و حاصلخیزی، صبر وایمان قیام و فداکاری.
مقدمه
گسترش به کارگیری نمادین شخصیت پیامبر اکرم صلی الله در شعر شاعران عرب سبب گردیده تا این شخصیت معانی مجازی داشته باشد و از دلالت ها و مفاهیم گوناگونی برخوردار گردد . این موضوع باعث شده تا ذهن مخاطب به آسانی به این دلالت ها دست نیابد. بنابراین لازم است این پدیده از جهات مختلف مورد بررسی قرار گیرد تا شیوه دسترسی به دلالت های نهفته در زمان های تو در توی این اشعار برای مخاطبان آشکار گردد . به همین جهت شاعران به شیوه‌های گوناگون به فراخوانی این شخصیت پرداخته اند که همین موضوع باعث تنوع در دلالت ها و مفاهیم این نماد شده است. دیگر اینکه تغییر در دلالت ها ،به تغییر موضع شاعر و نوع بینش او با واقعیت زمانشفارتباط مستقیم دارد.لذا شاعران نیز با استفاده ازاین قابلیت تغییرپذیری،نمادها را وسیله ای برای بیان عواطف و افکار خویش و میزان مطابقت آن ها با گرایش های مختلف فرهنگی فمذهبی و سیاسی قرار دادند.
این رساله می تواند چشم انداز روشنی از کاربرد رمزی و اسطوره ای این نماد ارائه کنند و راهگشای مناسبی برای خوانندگان ، جهت رسیدن به کنه دیدگاه‌های شاعران و گامی در جهت بررسی مسائلی از قبیل ؛عناصر نیرو دهنده به فضای تلمیح ،تاثیر دخل و تصرف شاعران در تولید دستاوردهای نو ، دامنه فراخوانی شخصیت پیامبر و وجود اختلاف و اشتراک شاعران در دلالت های ناشی از این فراخوانی و تأثیر جریانهای مختلف فکری و سیاسی در به وجود آوردن دلالت های تازه از داستان پیامبر باشد .شیوه به کار به کار گرفته شده در این رساله ،شیوه های توصیفی مبتنی بر تحلیل تطبیقی نیز حوزه کاری آن شامل شاعران صاحب قصیده برده (کعب ابن زهیر، بوصیری ،صفی الدین حلی و احمد شوقی) است با توجه به اینکه هدف اصلی این رسانه این رسانه ها این بود که حالت‌های حاصل در فراخوانی پیامبر صلی الله و ساماندهی آمد عناوین معین است نگارنده ممنوع و شخصیت پیامبر صلی الله و قرارداد از نقطه بررسی موضوع و نمونه‌هایی از این شاعران استناد شده است .
