تاثیر راهبرد های نظامی عراق در تطویل جنگ تحمیلی پس از فتح خرمشهر
استاد راهنما: ناصر پورحسن
پدیدآور: حامد حاجتی
دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی (ره)، دانشکده علوم انسانی، 1397.
چکیده
تجاوز نظامی عراق علیه ایران به طور رسمی در 31 شهریور1359 شمسی آغاز شد. این جنگ که به دلایل مختلفی آغاز شد، هشت سال طول کشید. به طوری که از آن به عنوان طولانی ترین جنگ متعارف قرن بیستم نام برده می شود. در تطویل این امر عوامل مختلفی تاثیر گذار بوده، یکی از این عوامل که نقش مهمی در تطویل جنگ داشت و کمتر مورد توجه محافل عمومی و علمی بوده، راهبرد های نظامی اتخاذی از سوی رهبران عراق بود. این پژوهش بدین منظور به رشته تحریر درآمده است تا تبیین شود که راهبرد های اتخاذی عراق بعد از فتح خرمشهر چه تاثیری در تطویل جنگ تحمیلی داشت؟ لذا این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی به رشته تحریر درآمده است نشان از تاثیر گذاری راهبردهای نظامی عراق در تطویل جنگ می‌‌دهد. راهبرد نظامی عراق در آغازین جنگ براساس جنگ سریع و برق آسا بود که موجب غافلگیری نیروهای ایرانی شد. مهمترین دستاورد این راهبرد اشغال خرمشهر بود. بعد از باز پس‌گیری خرمشهر توسط ایران راهبرد نظامی عراق دست خوش تغییرات اصولی قرار گرفت. راهبرد عراق در این مقطع که پس از فتح خرمشهر می باشد، راهبرد دفاعی ایستا می باشد. یافته ها نشان می دهند، راهبرد دفاع ایستا همانند سد نفوذ ناپذیری مانع از پیروزی نهایی ایران بعد از سسله عملیات های موفق که منجر به فتح خرمشهر شده بود، شد. این راهبرد از مواضع و موانع های متعدد به صورت لایه ای تشکیل شده بود که دست یابی ایران را به پیروزی نهایی ناکام می‌کرد. راهبرد دفاع متحرک این امکان را به عراق داد تا بتواند از دفاع مطلق خارج شده و مدیریت و ابتکار عمل را در صحنه عملیاتی جنگ بدست بگیرد. لذا راهبرد دفاع متحرک ایران را برای مدتی از پیروزی های گسترده محروم کرد و جنگ را در شرایط ابهام و اضطراب قرار داد. فرسایشی کردن جنگ با اتخاذ راهبرد دفاع متحرک، کاهش توان نظامی ایران و افزایش حمایت های سیاسی و نظامی از عراق در پایان جنگ، سبب اتخاذ راهبرد تهاجمی و ورود مجدد به خاک ایران شد.
کلیدواژه ها: خرمشهر، جنگ تحمیلی،راهبر نظامی، دفاع ایستا، دفاع متحرک
این پایان نامه در کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی موجود است.