عنوان مقاله: نوآوري در شعر قيصر امين پور
نویسنده: صلاحی مقدم ،سهیلا
منبع : پژوهش نامه ادبيات تعليمي،تابستان 89،دوره 2،شماره 6: از صفحه 133 تا 159.
چکیده :
نوگرايي مكتب (Modernism) در ادبيات، بيانگر گسستن از سنن و قراردادهاي حاكم و ايجاد شيوه هاي تازه در نگرش به جايگاه انسان و نقش او در نظام هستي است.
مدرنيسم ويژگي هاي صوري و محتوايي خاصي دارد، مانند جدايي از نسبت فردگرايي و تاكيد بر فرديت خلاق هنرمند، احساس تنهايي، بيگانگي و ياس، ترجيح ناخودآگاهي برخود آگاهي، تداعي معاني آزاد و جريان سيال ذهن، توجه به نظريه هاي روانشناساني، چون فرويد و يونگ و بعضي از اگزيستانسياليست ها.
نوآوري معاني فراگيرتر از نوگرايي يا مدرنيسم دارد. مدرنيسم در مورد دوره خاصي است (اوايل قرن بيستم ) و مانند هر نهضت ادبي ديگر به انتهاي خود رسيده و جاي خود را به نهضت ديگر، پسامدرنيسم داده است، ولي نوآوري آغاز و پايان مشخصي ندارد و همواره در طول قرون و اعصار در ادبيات و هنر يافت مي شده و در مدرنيسم هم وجود داشته است. نوآوري؛ يعني خلاقيت و خلاقيت تقليدي نيست.
پرسشي كه در مقاله حاضر به آن پاسخ داده شده، اين است كه آيا اصول نوگرايي و ويژگي هاي نوآوري در شعر قيصر امين پور ديده مي شود يا خير؟
پيش از بررسي شعر قيصر امين پور، با پژوهش در ادوار شعر فارسي، نوآوري هاي خاصي در هر دوره ديده مي شود، اما در شعر نو معاصر، نوآوري ها و خلاقيت ها نسبت به سبک بازگشت ادبي و حتي دوره مشروطه برتري دارد. شعر قيصر امين پور از جهت قالب بيروني (outer form) و قالب دروني (inner form) نوآوري هايي را به همراه دارد.
در شعرهاي برجسته -او چه كلاسيک و چه نو نيمايي- با نوآوري هايي رو به رو مي شويم كه در شاعران ديگر سابقه نداشته است و خلاقيت او را نشان مي دهد. آشنايي زدايي را در تركيباتي چون "آيينه ناگهان " -كه نام يكي از كتاب هاي اوست- مي توان ديد. در اين مقاله مجموعه تنفس صبح بررسي شده است.