بررسی انسجامِ آواییِ «الفراق» سروده متنبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان:  روح الله صیادی نژاد 1 زهرا وکیلی 2 نسرین جعفری 3 محمد حسین فاضلی 4

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان

2 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان

3 کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان

4 دکترای زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان
چکیده
گفتمان شعری، ساختار زبانی کاملی است که مادة خام آن را آواهای هماهنگ و منسجم با یکدیگر تشکیل می دهد و متنی به وجود می آورد  که دلالت ها و معانی آن  ناشی از حالت های درونی شاعر است. متنبی شاعری  است که در انتخاب آواها و الفاظ منسجم، سرآمدِ شاعران عصر و دورة خویش است. نگارندگان در این پژوهش با درپیش گرفتن روش توصیفی   تحلیلی انسجام آوایی الفراق متنبی  بررسی کرده اند و به این سؤالات پاسخ داده اند که متنبی در قصیدة باییه چه استراتژیهای زبانی در پیش می گیرد تا نوعی هارمونی و توازن ذهنی و معنوی در سرتاسر سروده ایجاد نماید؟ چرا متنبی در قصیدة الفراق از آواهای واضح، بهرة بیشتری می گیرد ؟ هدف متنبی از بکارگیری ساخت های نحوی مقارن در این سروده چیست؟ آنچه از این بررسی حاصل می شود این است که متنبی با رعایت تمام قواعد زبان عربی از تمامی ظرفیت های جملات، واژگان، حروف، اصوات و آواها در ارتقای سطح معنایی و زیبایی سرودۀ خویش بهره برده است. سهولت تلفظ و خوش آهنگیِ صوتِ برخاسته از واژگان، متنی یکپارچه و منسجم را پدید آورده است. چینش آوایی و واژگانی درالفراق سرودة متنبی چنان ماهرانه به خدمت گرفته شده است که گواه  بر چیره دستی او  در  زبان عربی است.  
کلمات کلیدی: انسجام آوایی، متنبی ،موسیقی ،زبانشناسی، شعر،عصر عباسی