مقاله « بررسی سبک در زبان و ادبیات فارسی و مکاتب ادبی جهان» « عابدین پاپی» (آرام)
چکیده:
1)بررسی و واکاوی سبک: سبک درلغت به معنی طور، عمل، طرز، روش، قاعده و شیوه به کار رفته است. در ادبیات فارسی عبارت است از روش و شیوه‌ای که گوینده یا نویسنده، ادراک و احساس خود را در قالب آن بیان می‌کند. به دیگر بیان روشِ خاصی است که شاعر یا نویسنده برای بیان اندیشه‌ها ومفاهیم خودگزینش می‌کند. در واقع سبک جهت دهندۀ و تنظیم کنندۀ وحدت ِ بافت و ساختار یک اثر ادبی است. در یک تقسیم بندی کلی، دونوع سبک ادبی وجود دارد: نخست سبکِ شخصی یا فردی است و دو دیگر سبک دوره‌ای نویسنده یا هنرمند است. سبک شخصی، روش خاص ِ بیانِ نویسنده یا شاعر درآفرینش آثار خویش است. سبک دوره یا دوره‌ای سبکی است که شاملِ آثارگروهی از شاعران و نویسندگان در یک دورۀ می‌باشد که آثارِ آنها را از دوره‌های دیگر متمایز و جدا می‌کند. بنابراین سبک دوره یا دوره‌ای به گروهی ازآثارِ نویسندگان و شاعران اطلاق می‌شود که دارای وجه اشتراکاتی در همان دوره هستند و با دوره‌های دیگر درتمایز و تفاوت می‌باشند. سبک را برای نخستین بار ملک الشعرای بهار درزبان و ادبیاتِ فارسی ترویج داد و قبل از آن به معنی شیوه و روش بوده است. سبک شناسی علمی است نو پا که جایگاه خود را به طور اصولی در دورۀ مشروطیت در ایران معین نموده و کتابِ سبک شناسی، تاریخ تطور نثر فارسی نام مجموعه کتابی است که محمد تقی بهار، شاعر، نویسنده و روزنامه نگار معاصرآن را در سه مجلد تهیه و تدوین نموده است. سبک شناسی stylistics مطالعۀ سبکی است که در یک متن یایک قطعۀ گفتاری استفاده شده و تأثیری که نویسنده یا گوینده می‌خواهد با استفاده از یک سبک به خصوص بر مخاطب خود داشته باشد. سبک شناسی در تلاش است تا که برای انتخاب‌هایی که گروه‌های اجتماعی درکاربردِ سبک زبانی خود می‌کنند اصول و خطوطی بیابد و آنها را دسته بندی و مطالعه کند. سبک شناسی عبارت است از تفسیر متن بر مبنای سبک زبان شناختی و نواختِ آن متن. نوعِ بُردِ معنایی و کاربُردِ زبانی در متن و لحن و بیانی که نویسنده یا شاعر در متن به کار می‌برد درتعیین سبک مؤثر است. برای شناختِ سبکِ یک متن فارسی نوعِ سبکی که در متن به کار رفته بسیار مهم است که سبک شناس با شناختی که از پارامترها و مؤلفه‌های سبک‌ها دارد نوع سبک را تمیز، تشخیص و تحلیل می‌کند. به دیگر بیان، سبک شناسی به معنی شناخت و بررسی یک متن از حیثِ فرم و ساختار زبانی و نوعِ ایدئولوژی و سلایق روحی و روانی و علایق فکری و رفتاری یک نویسنده در متن می‌باشد که این موارد سبکِ آن نویسنده یا هنرمند را نشان می‌دهد. مثلن: در یک رمان یا داستان نویسنده از سبکِ رئالیسم یا سوررئالیسم یا سمبولیسم استفاده می‌کند به مانند سبکِ نوشتارهای صادق چوبک یا صادق هدایت و یا محمودِ دولت آبادی که بیشتر جنبه‌های رئالیستی دارند. سبک به معنی روش و شیوه‌ای است که نویسنده یا شاعر و هنرمند در اثرِ خود به کار می‌برد. هر نویسنده یا شاعر و هنرمندی دارای سبکی خاص یا فردی است و البته خیلی از نویسندگان و شُعرا هم دارای سبکی دوره‌ای هستند. نویسندۀ سبک دریک متن به مانند میوه‌ای می‌ماند که دارای رنگ، بو، شکل و مزه‌ای خاص می‌باشد و این میوه تفاوتِ خود را بر اساسِ همین ویژگی‌ها با سایر میوه‌ها نشان می‌دهد. بنابراین یک نویسنده زمانی به سبک دست می‌یابد که رنگ، بو، شکل و مزۀ نوشتارِ آن با سایرین در تفاوت عمده باشد
