نویسندگان
عبدالله حسن زاده میرعلی1
سعیده بیرجندی 2
1 دانشیار و عضو هیات علمى گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سمنان
2 دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کاشان.
چکیده
شخصیتهای تاریخی و اسطورهای با هویت و تاریخ مستقلی که دارند، امکان مناسبی برای شاعر فراهم میکنند تا مفاهیم و معانی مورد نظرش را از طریق آنها به خواننده منتقل کند. از سویی خوانندگان نیز با درک مشابهت میان این شخصیتها و مضامین وارد شده در شعر بهتر میتوانند معنای مورد نظر شاعر را درک کنند. در واقع این شخصیتها عمق بیشتری به کلام و معانی سخن شاعر میبخشند. بررسی این شخصیتها نیز منجر به نقد و مطالعۀ دقیقتر متن میشود. پژوهش حاضر به بررسی مضامین جدید در دفتر شعر «عشق علیه السلام» علیرضا قزوه با مطالعه و بررسی شخصیتهای میراثی در اشعار او میپردازد.
هدف مقاله حاضر بررسی شیوههای مختلف مضمونآفرینی قزوه با استفاده از شگرد فراخوانی شخصیت در دفتر شعر «عشق علیه السلام» است. روش تحقیق در این پژوهش، کیفی (تحلیلی-توصیفی) است.
در دفتر «عشق علیه السلام» 17 شخصیت حضور دارند که در سه دستۀ دینی، تاریخی و اسطورهای قابل تقسیم هستند. شاعر به دو صورت با این شخصیتها ارتباط برقرار کرده است؛ نخست: بیان میراث؛ یعنی به کارگیری آنها بدون دخل و تصرف در ابعاد شخصیتی یا ویژگیهای آنها و دیگر بازآفرینی آنها. این شخصیتها در اشعار قزوه، کاربردهایی دارند از جمله؛ توصیف، تصویرآفرینی،گسترش و بسط معنایی همراه با ایجاز، ترسیم حال شهدا و جانبازان، انتقاد از اوضاع کنونی مسلمانان و جهان اسلام و یادآوری مجد و شکوه گذشتة مسلمانان.
کلیدواژهها: علیرضا قزوه، فراخوانی شخصیت، مضمون سازی، ادبیات پایداری