سبک شناسی اشعار آیینی در دوره دفاع مقدس
۱۴۰۰-۰۸-۱۰
با بررسی ویژگی‌های سبکی، ضمن مرور اشعار مدایح و مراثی دینی این شاعران می‌توان به تأثیر دفاع مقدس در سروده‌های آیینی آنان نیز پی برد.

سبک شناسی اشعار آیینی در دوره دفاع مقدس

نویسندگان

منصوره رضایی1

اسحاق طغیانی2

حسین آقا حسینی3

1 دانشجوی دکتری، گروه ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 استاد، گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 استاد، گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

شعر آیینی یکی از گونه‌های شعری رایج در دورۀ دفاع مقدس است. شاعران متعهد این دوره در قالب‌های متنوع به توصیف وقایع دینی و مدح و مرثیۀ اهل بیت (ع) پرداخته‌اند. با بررسی ویژگی‌های سبکی این اشعار در سه سطح زبانی (موسیقایی، واژگانی)، ادبی و فکری می‌توان دریافت که شاعران دورۀ مذکور برای توصیف وقایع دینی کدام یک از قرائت‌های حماسی، عاطفی و عرفانی را انتخاب کرده‌‌اند.
با بررسی ویژگی‌های سبکی، ضمن مرور اشعار مدایح و مراثی دینی این شاعران می‌توان به تأثیر دفاع مقدس در سروده‌های آیینی آنان نیز پی برد. این پژوهش موجب توجه بیشتر به سروده‌های دینی در شعر معاصر شده و بر ارتباط دوسویۀ شرایط جامعه و فضای ادبی کشور تأکید می‌کند.
این پژوهش به شیوۀ کتابخانه‌ای و تحلیل محتوا انجام شده‌است. ابتدا شاعران آیینی برجستۀ دفاع مقدس شناسایی شده‌اند. سپس ویژگی‌های سبکی اشعارشان استخراج شده‌است و در پایان، این ویژگی‌ها مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. 
با بررسی ویژگی‌های زبانی اشعار آیینی این دوره می‌توان گفت که بسیاری از این اشعار در اوزان سنگین و فاخر سروده شده‌اند. همچنین شاعران برای افزایش استحکام لحن از تکرار واج‌های سخت، سایشی و انسدادی بهره گرفته‌اند. استفاده از واژگان کهن و مربوط به جنگ نیز به ارتقای بار حماسی کلام افزوده‌است. در حوزۀ ادبی نیز شاعران از آرایه‌هایی مانند تشبیه مرکب، اضافۀ تشبیهی و تشخیص بهرۀ زیادی گرفته‌اند که موجب پویایی شعر و طمطراق سخن شده‌است. در زمینۀ فکری نیز شاهد نگاه افتخارآمیز و حماسی به مفهوم عاشورا و انتظار هستیم. بنابراین می‌توان دریافت که بسیاری از اشعار آیینی در دورۀ دفاع مقدس دارای لحن و سبک حماسی است و این مسئله نشان‌دهندۀ تأثیر جریان دفاع مقدس بر فکر  و کلام شاعران این دوره است.

کلیدواژه‌ها: شعرآیینی،دفاع مقدس، سبک شناسی، واژه، بلاغت

منابع:
نشریه ادبیات پایداری: دوره 13 ، شماره 24 بهار و تابستان 1400، ص 83-59
افزودن دیدگاه جدید:

متن ساده

HTML محدود

Image CAPTCHA
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید

نظرسنجی

نظر شما در مورد مطالب این وب سایت چیست؟

انتخاب‌ها

تصاویر شاعران

This block is broken or missing. You may be missing content or you might need to enable the original module.