معرفی کتاب جستارهای شاهنامه شناسی و مباحث ادبی اثر محمود امیدسالار
کتاب جستارهای شاهنامه شناسی و مباحث ادبی دربرگیرندۀ 37 جستار از مقالات پژوهشی دکتر محمود امیدسالار در قلمرو شاهنامه‌شناسی و دیگر مباحث ادبی زبان فارسی است. این نوشته‌ها از سال 1361 تا 1379 در دوره‌های مجلۀ «ایران‌شناسی» انتشار یافته و تاریخ انتشار هر یک در صدر مقاله آمده است. نویسنده در زمینه‌های ادب فارسی به‌ویژه حماسه و اسطوره و شاهنامه و فرهنگ عامه صاحب بصیرت و ممارست است. او در پژوهش‌های خود همیشه منابع و متون اصلی و اساسی ( فارسی و عربی ) را مورد نظر دارد و در استفاده از منابع ایران‌شناسان خارجی به آنها می‌پردازد که در ردۀ برتر قرار دارند و آرایشان ماندگار و استوار است. نوشته‌های این کتاب در دو بخش تنظیم شده است :
بخش اول مقالاتی است که به فردوسی و شاهنامه اختصاص دارد. نویسنده با انتشار بیست مقالۀ دقیق در مباحث شاهنامه‌شناسی نشان داده که در این قلمرو از متخصصان دقیق، کنجکاو و نکته‌یاب است. در این نوشتارها مباحثی همچون خوانش بعضی از واژگان شاهنامه، نکاتی دربارۀ شاهنامه‌شناسی، شخصیت‌های مختلف شاهنامه و ..... ارائه شده است. در دومین نوشتار این بخش نویسنده به بررسی ترکیب «ببر بیان» در شاهنامه پرداخته است. این واژه به دو معنی است و در مجموع 21 بار در این کتاب به کار رفته است. چهار مرتبه به معنی نوعی حیوان درنده از قبیل گربه‌های وحشی مانند شیر و پلنگ و جز آن و هفده مرتبه هم به معنی جامه یا زرهی متعلق به رستم.
دومین بخش مقالات مرتبط به مباحث ادبی و چند نقد پژوهشی و تصحیح لغوی کتب مهم است. در این بخش هفده مقاله و نوشتار آمده است. در یکی از مقالات این بخش به کوشش‌های فضل‌الله مهتدی (صبحی) پرداخته شده و نویسنده توانسته نشان بدهد که ارزش نوشته‌های صبحی تا چه میزان بوده است. یکی دیگر از نوشتارهای این بخش دربارۀ متن گرشاسپ‌نامۀ اسدی طوسی است. در ابتدای این نوشتار آمده است: «گرشاسپ‌نامۀ اسدی طوسی از حیث شیوایی و فصاحت دومین و از نظر داستان‌سرایی به نظر نگارنده چهارمین منظومۀ حماسی ایران است. چهارمین، از این رو می‌گویم که بر خلاف فردوسی و صاحب بهمن‌نامه و کوش‌نامه که گویا ایرانشاه بن ابی الخیر باشد، و هر دو داستان‌سرایان بهتری هستند، اسدی گه‌گاه آن‌قدر در شیرین‌کاری‌های عروضی و بدیعی فرو می‌رود که رشتۀ داستان را از دست می‌نهد و مشغول خودنمایی شاعرانه می‌شود». (ص 509)
