معرفی کتاب استعاره و تمثیل در کلمات قصار نهج‌البلاغه
در کتاب استعاره و تمثیل در کلمات قصار نهج‌البلاغه که نهج‌البلاغه در سه بخش تنظیم‌شده است که بخش سوم آن به کلمات قصار امام علی (ع) اختصاص دارد که دربردارندۀ سخنان کوتاه، جذاب، پرمعنا و قابل‌فهم امام (ع) است. بی‌شک یکی از ویژگیهای مهم این کتاب گران‌سنگ، بلاغت آن است که باوجود شرح‌های مختلفی که بر نهج‌البلاغه نوشته‌شده، آن‌چنان‌که باید هنوز موردتوجه قرار نگرفته است. مؤلف در این کتاب ضمن شرح و تحلیل 498 تشبیه و استعاره، ارکان و نوع هر یک را تعیین کرده است.
کلمات قصار حاوی پیام‌های کوتاه و اندرزهای ماندگار امام علی (ع) است که در 480 حکمت گردآمده است. امیر مؤمنان (ع) سرآمد ارباب معرفت و بلاغت و اوج قلۀ افراشته فصاحت بود. زبان گویا و منطق شیوای او که از سینه آکنده از حکمت و فضیلتش نشئت می‌گرفت، نشان‌دهندۀ بخشی از علوم الهی بود که به‌وسیله نبی اکرم (ص) بدو به یادگار سپرده‌شده بود. گزیده گویی، بهره‌مندی و عبرت‌آموزی از گذشتگان، یادآوری مرگ و قیامت و توجه به کارکردهای مثبت و منفی و جاذبه‌های لفظی و تعبیری از هنرهای کلامی است که مخاطب را شیفتۀ خود می‌سازد. امیر مؤمنان (ع) در نهج‌البلاغه این تابلوی هنر و زیبایی، از هنرهای کلامی فوق بهره جسته است.
روش کار مؤلف در این کتاب به این صورت بوده که تصویرهایی که از کلمات قصار نهج‌البلاغه که در معنای مجازی به‌کاررفته بود را شناسایی کرده است. آنگاه پس از ترجمه و شرح کلام، انواع تشبیه و استعاره و عناصر سازنده، وجه شبه، جامع و فایده هر تشبیه نیز آورده شده است. نکات صرفی و نحوی و مفردات نیز مشخص‌شده و سپس به ترتیب برای هر حکمت به نگارش درآمده است. در شرح و معنی برخی از واژگان عربی، کتاب‌های لسان العرب، مجمع البحرین و المنجد اساس کار بوده است. برای لغت‌های اختصاصی نهج‌البلاغه، فرهنگ لغت صبحی صالح، مفردات نهج‌البلاغۀ قرشی و فرهنگ لغت نهج‌البلاغۀ عمران علیزاده مورداستفاده مؤلف بوده است.
برای نکات صرفی و نحوی از مغنی اللبیب، شرح ابن عقیل و موسوعه صرف و نحو استفاده‌شده است. برخی حکمت‌ها بسیار شبیه به هم یا احیاناٌ تکراری هستند؛ ازاین‌رو برای اجتناب از تطویل، از بررسی مجدد آن‌ها صرف‌نظر شده است. چون معیار این پژوهش تکیه‌بر تشبیه و استعاره است، از بررسی تعداد اندکی از حکمت‌ها که مؤلف در آن وجود تشبیه و استعاره را تشخیص نداده، صرف‌نظر کرده است. شمارۀ حکمت‌ها بر اساس نسخه صبحی صالح است؛ چراکه بیشتر ترجمه‌های در دسترس بر اساس همین نسخه است.
