معرفی کتاب دست نامه ویرایش اثر بهروز صفرزاده
کتاب دست نامه ویرایش که توسط بهروز صفرزاده نوشته شده است در واقع سوژه خود را خود مساله "نوشتن" در این کتاب قرار داده است. شاید کمتر کتابی به فارسی در زمینه ویراستاری یا ویرایش متن یا هرعنوانی شبیه به اینها نوشته و یا حتی ترجمه شده باشدو صفرزاده در این راستا تلاش کرده است با انتشار این کتاب که به کمک نشر "کتاب سده" منتشر شده است، تا حدی نسبت به این فقدان واکنش نشان دهد. بهروز صفرزاده، مولف کتاب، از ویراستاران و فرهنگ نویسان با سابقه است و سالها با موسسه لغت نامه ی دهخدا و فرهنگستان زبان و ادب فارسی همکاری و در تالیف فرهنگ بزرگ سخن مشارکت داشته است. دست نامه ویرایش کتابی است راهگشا برای ویراستاران، نویسندگان، مترجمان و ناشران. کتاب دست نامه ویرایش (چاپ نخست، ۱۳۹۶) حاصل سالها تجربهاندوزی بهروز صفرزاده، فرهنگنویس و واژهشناس کشورمان است که کارنامه علمی پربرگ و باری در موسسات معتبری مانند لغتنامه دهخدا و فرهنگ بزرگ سخن و مراکز انتشاراتی معتبر دارد.
دست نامه ویرایش با نوآوریها و مدخلبندیهای مفید و مختصری که دارد، بسیار کاربردی و از طرفی به قول نویسنده آسانگیرانه و روادارانه است؛ همچنین این مزیت را دارد که بیشتر توصیفی است تا تجویزی و آمرانه همچنین فارسی گفتاری یا به تعبیری «شکستهنویسی» که چندی است رواج گستردهای در شبکههای مجازی یافته و واژگان زبان فارسی را تقویت و گاه تضعیف کرده است. جای تحسین است که نگارنده «دست نامه ویرایش» به این حوزه توجه نشان داده و پیوستی با عنوان «تحولات آوایی گفتاری در مقایسه با فارسیِ رسمی» دارد. علاوه بر این در مدخلها نیز نمونههایی از فارسی گفتاری گنجانده شده است. از سوی دیگر، تب تند و همهگیر «نوشتن» آن هم به هر قیمتی، امروزه با گسترش شبکههای اجتماعی، مزایا و مخاطرات گوناگونی برای خط فارسی رقم زده است.
با این نگاه اگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی را مرجعی رسمی برای حل مناقشات نگارشی بدانیم و بر اجماع حداکثری وفادار باشیم، شاید خط فارسی از گزند افراط و تفریطهای جدانویسی و پیوستهنویسی در امان بماند. دراینباره نگارنده کتاب از همان ابتدا موضع «جدانویسی» خود را اعلام میکند (ص:۸) و با این کار گویا خود را از مناقشه رسمالخط معاف میانگارد. با همه این اوصاف، صفرزاده در این کتاب گاهی بهصورت اجتهادی و ابتکاری عمل کرده است و فارغ از مصوبه فرهنگستان پیشنهاداتی داده که توجیه آن برای مخاطب عادی کمی ثقیل است؛ همانند جدانویسی کلماتی چون هشدار، دسترس، بیچاره و… اما با این حال کتاب دستنامه ویرایش صفرزاده میتواند راهنمایی ساده و مفید برای آنانی باشد که دغدغه درستنویسی فارسی را دارند.