ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن

ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن عنوان کتابی است که ثریا قزل ایاغ در حوزه‌ی ادبیات نوشته و انتشارات سمت آن را منتشر کرده است. نویسنده کتاب ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن را در ۱۵ فصل به نگارش درآورده و در هر فصل به یکی از مقولات اساسی حوزه‌ی ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن پرداخته است. کتاب حاضر حاصل نیم قرن فعالیت جدی و مستمر نویسنده در حوزه‌ی مذکور است که آن را به پیشگاه استادش که برای نخستین بار اشتیاق کار با کودکان و کتاب را در او برانگیخته و به دانشجویانش که طی ۲۵ سال واژه به واژه‌ی آن‌را با او تجربه کرده‌اند تقدیم کرده است. از این کتاب به عنوان یکی از شاخص‌ترین آثار دانشگاهی در حوزه‌ی کتابداری و ادبیات کودک و نوجوان یاد شده و زنده‌یاد توران میرهادی آن را از مهم‌ترین دستاوردهای نویسنده می‌داند.

اهمیت انتشار کتاب ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن با توجه به گسترش درس‌های ادبیات کودکان در برنامه‌های درسی رشته‌های گوناگون دانشگاهی و کمبود متن درسی منسجم و مناسب، که انتشار آخرین آن به نیمه‌ی اول دهه‌ی پنجاه خورشیدی بازمی‌گردد روشن می‌شود. مؤلف در مقدمه‌ی کتاب عنوان می‌کند «دشوارترین امر در جهانی که به شدت زیر سلطه‌ی فناوری‌های جدید بوده و در اشکال گوناگون بر انسان سیطره یافته‌اند تربیت انسانی رشد یافته است که در تمامی ابعاد وجود به شکلی متناسب و هماهنگ رشد کرده باشد.» او بزرگترین تهدید را در فرایند بودن به شدن، الگوهای کلیشه‌ای می‌داند که از قالب‌های از قبل تعیین شده‌ای استخراج شده که به تغییرات عصر حاضر بی‌توجه بوده و سعی دارند بدون توجه به هستی فرد او را به شکل آن قالب درآورند که در این فرایند به جای تربیت حقیقی، دست آموز کردن و اهلی شدن اتفاق می‌افتد که در نهایت نه به خلق انسانی آزاد و خویش ساخته که به بهره‌کشی و استثمار انسان خواهد انجامید.

فصل اول: ویژگی‌های جسمی و روانی کودکان و نوجوانان

فصل دوم: کودک و خواندن، تعاریف و نظریه ها

فصل سوم: ادبیات کودکان، تعریف و نظریه‌ها، تنوع موضوعی

فصل چهارم: ضوابط کلی انتخاب کتاب برای کودکان و نوجوانان

فصل پنجم: روند رشد ادبیات کودکان در جهان

فصل ششم: روند رشد ادبیات کودکان در ایران

فصل هفتم: انواع ادبیات کودکان، ادبیات شفاهی قلمرو جادوی کهن

فصل هشتم: انواع ادبیات کودکان، داستان‌های شگفت انگیز و نو و ..

فصل نهم: انواع ادبیات کودکان، داستان‌های واقعگرا و نو

فصل دهم: انواع ادبیات کودکان و شعر

فصل یازدهم: انواع ادبیات کودکان، آثار مستند ( کتاب‌های علمی و دانش اجتماعی )

فصل دوازدهم: انواع ادبیات کودکان، کتاب‌های مستند، کتاب‌های فلسفی

فصل سیزدهم: کتاب تصویری، کتاب‌های مصور، وضعیت تصویر در کتاب‌های کودکان

فصل چهاردهم: ادبیات کودکان و سایر رسانه‌های ارتباط جمعی

فصل پانزدهم: فعالیت‌هایی جهت اشاعه کتاب و خواندن.

این کتاب در کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی موجود می باشد.