عقیق بی بها
کاوشی در اندیشه مولانا
دکتر یاسر ملکی
مولوی پژوه و مدرس دانشگاه
عقیق بی بها، مجموعه ای است از چند پژوهش کلیدی که بر محور آراء و اندیشه های بزرگمرد عرصه حکمت و معرفت یعنی جناب مولانا تألیف شده است. آنچه این اثر را از نمونه های مشابه تمییز می دهد رویکرد موضوعی محض و نگاه یکپارچه به ابیاتی است که با موضوعات مورد بحث ارتباط معنای دارد. 
« اندیشه پویا»، « شادی و شیدایی»، « طب معنوی» و « مسأله زبان» چهار مبحث این کتاب را تشکیل می دهند که همگی از مقوله های اساسی و مورد تاکید این مکتب فکری به شمار می روند. 
مثنوی مهم ترین اثر تعلیمی مولاناست که ازگستردگی و جامعیت مثال زدنی برخوردار است. از این رو، ارتباط عمیق و فهم دقیق محتوی آن، نیازمند پژوهش ها و تحقیقات روشنگر و آسان کننده است که از سوی محققان و پژوهشگران داخلی و خارجی به چاپ رسیده است. این پژوهش ها را می توان به چند دسته تقسیم کرد: دسته نخست شامل آثاری است که بیشتر جنبه تاریخی دارد و تأکید عمده آن ها بر روی سیر حیات مولانا و شرح رخداد های مهم در ادوار زندگی اوست. دسته دوم از پژوهش ها، ناظر به تفسیر ترتیبی است. یعنی مفسر تلاش می کند که ابیات مثنوی را به ترتیب از دفتر اول تا ششم، شرح کرده و نکات مهم آن را بازگو گند. دسته سوم مربوط به پژوهش هایی است که به تفسیر موضوعی روی آورده اند. کاری به مراتب سخت تر از تفسیر ترتیبی. ارزش تفسیر موضوعی بسیار بالاست. زیرا پژوهشگر میدان تفسیری وسیع تر در اختیار دارد و می تواند از طریق کشف ارتباطات پنهانی میان ابیات، به یک جمع بندی اساسی و حساب شده برسد. دسته چهارم از پژوهش ها، ناظر به تنظیم ابیات و دسته بندی آنها در موضوعات مختلف است. این دسته چهارم، ارزش خاص خود را دارند و مسیر پژوهش درباره اندیشه مولانا را تا حدود زیادی آسان کرده اند. دسته پنجم شامل کتاب هایی است که جنبه تطبیقی و مقایسه ای دارند. نویسندگان این نوع کتاب ها تلاش می کنند که دیدگاه مولانا را با دیدگاه یکی از متفکران شرقی یا غربی مقایسه کنند و شباهت ها و تفاوت های موجود میان آن ها را بیابند.