مقاله ارتباطات غیرکلامی در گلستان سعدی
نویسنده: علیرضا محمودی ، غلامرضا عبدی
منبع:   زبان و ادب فارسی (دانشگاه تبریز) سال ۶۹ پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۳۴

ارتباط غیرکلامی یکی از راه های ایجاد ارتباط در بین ما انسان ها است. در این نوع ارتباط، عنصر کلام دخالتی در انتقال پیام ندارد. ارتباط غیرکلامی گاه آن چنان مؤثر می باشد که حتی نسبت به ارتباط کلامی از اهمیت بیشتری برخوردار می شود. کاربرد این شیوه از انتقال پیام، در جهت انتقال ارزش های اخلاقی و تربیتی، از دیرباز در بین ادیبان ما شناخته شده بوده است. سعدی از جمله ادبایی است که در کتاب گلستان خود به کاربرد این شیوه عنایت ویژه ای داشته است. در این مقاله که با هدف شناخت هر چه بهتر پیوند ارتباطات غیر کلامی و مقوله تعلیم و تربیت در گلستان سعدی، و به روش تحلیلی- توصیفی به رشته تحریر درآمده، تلاش گردیده است تا انواع ارتباطات  غیرکلامی در گلستان سعدی مشخص شود. لذا ارتباطات غیرکلامی در این کتاب در هفت مبحث: زبان بدن و رفتار، چهره (گریه، خنده، نگاه، عصبانیت، زیبایی)، صداها، نمادها و نشانه ها، طعم ها، عطر و بو، و پیام های نوشتاری طبقه بندی و تحلیل گردید. نتیجه این تحقیق نشان از کاربرد آگاهانه این روش در جهت انتقال پیام های اخلاقی و تربیتی در گلستان سعدی دارد. 
در این پژوهش که با هدف شناخت هر چه بهتر ویژگیهای متون ادبی فارسی صورت گرفته، با فرض بر اینکه سعدی در انتقال مطالب خود از شیوة ارتباط غیرکلامی استفاده کرده است، تلاش گردیده تا به شیوة توصیفی- تحلیلی بدین سؤال اصلی پاسخ داده شود که: انواع روشهای ارتباط غیر کلامی در گلستان سعدی کدام است؟ بدین منظور کتاب گلستان سعدی(1373 )به تصحیح و توضیح دکتر غلام حسین یوسفی، مورد بررسی قرار گرفت و انواع روشهای ارتباط غیرکلامی در این اثر استخراج گردیده و در هفت بخش: زبان بدن و رفتار، چهره، گریه، خنده، نگاه، عصبانیت، زیبایی، صداها، نمادها و نشانه ها، طعم ها، عطر و بو، و پیام های نوشتاری طبقه بندی و تحلیل گردید. نتیجه این تحقیق نشان از کاربرد آگاهانه این روش در جهت انتقال پیام های اخلاقی و تربیتی در گلستان سعدی دارد.