دفاع مقدّس در آیینۀ مثنوی های انقلاب اسلامی
۱۴۰۲-۰۱-۳۱
قالــب مثنــوي يكــي از قالــب هــاي شــعر ســنّ تي اســت كــه از دورههــاي اوليــة شــعر فارســي تــا دوران مــشروطيت ، فــراز و نــشيب هــاي فراوانــي را پــشت ســر گذاشــت .

مقاله : دفاع مقدّس در آیینۀ مثنوی های انقلاب اسلامی
نوشته: دكتر شكراالله پورالخاص استاديار زبان و ادبيات فارسي دانشگاه محقّق اردبيلي 
سید مهدي صادقي كارشناسي ارشد زبان و ادبيات فارسي از دانشگاه محقّق اردبيلي
چكيده
قالــب مثنــوي يكــي از قالــب هــاي شــعر ســنّ تي اســت كــه از دورههــاي اوليــة شــعر
فارســي تــا دوران مــشروطيت ، فــراز و نــشيب هــاي فراوانــي را پــشت ســر گذاشــت . ايــن
قالـب دركنـار قالـب هـايي چـون غـزل، ربـاعي و دوبيتـي بـه دليـل ظرفيتهـاي خـاص آن، از
پركــاربردترين قالــب هــايي اســت كــه در بازگــشت دوبــاره ادبــي ، پــا بــه عرصــة شــعر
انقــلاب گذاشــت و بــا شــروع جنــگ تحميلــي، يــك بــارديگرمورد توجــه قرارگرفــت و
برخي شـاعران ازآن بـه عنـوان مناسـب تـرين وگـسترده تـرين عرصـه بـراي بيـان معتقـدات و
احــساسات اســلا مي و انــساني خوداســتقبال كردنــد و بــه دامنــ ة تغييــرات، ابتكــارات و
نـوآوري هـاي اعمـال شـده درآن افزودنـد . ويژگـي مهـم ايـن مثنـوي ،هـا تغييـر در محـور
عمـودي خيـال و عـدول از شـيوة داسـتان سـرايي بـه شـيوة قـدما و تلفيـق حماسـه ، عرفـان و
ديــن اســت كــه اغلــب در اوزان بلنــد و غيــر معمــول در مثنــ ويهــاي گذشــته، بــا بــه
كـارگيري رديـفهـاي طـولاني و قافيـههـاي بـا اشـتراك حـروف بيـشتر و خلـق تـصاوير
شـعري جديـد بـا اسـتفاده از عناصـر خيـال چـون: تـشبيه، اسـتعاره، تـشخيص و و... سـاختن
تركيبات نو و بديع و وارد كردن اصطلاحات جديد است.  
شـعر فارسـي، همـانگونـه كـه در طـول تـاريخ، مهـمتـرين رسـانة فرهنگـي و راوي
غــمهــا، شــاديهــا، شكــستهــا و پيــروزيهــاي مــا بــوده اســت و تــا ايــن زمــان فــراز و
نـشيبهـاي گونـاگوني را طـي كـرده بـود، در ايـن دوره رنـگ و بـوي ديگـري يافـت و
مهـمتـرين رسـالت خـود را كـه همانـا ترغيـب، تـشويق و تهيـيج مخاطبـان بـراي مقاومـت
و دفـاع از كيـان انقـلاب و اسـلام بـود، ايفـا كـرد. اغلـب شـاعران، تـا چنـد دهـه قبـل از
انقـلاب اسـلامي بـه نـوگرايي بـه شـيوة اشـعار غربـي روي آورده بودنـد و شـعر سـنّتي كـه
ميـراث هـزار سـالة زبـان فارسـي اسـت، در حاشـيه بـود . از آن جـا كـه جريـان نـو گرايي
غالبـاً در دسـت كـساني بـود كـه بـا آرمـان هـاي امـام و انقـلاب رابطـة چنـداني نداشـتند،
پــس از انقــلاب اســلامي بــه انــزوا رفتنــد و شــاعران انقلابــي و نيــز كــساني كــه بعــد از
انقـلاب و بـا هيجانـات ناشـي از آن بـه شـعر روي آوردنـد، در هـر دو قالـب سـنّتي و نـو،
شــعر ســرودند و در ايــن بازگــ شتِ دوبــارة ادبــي، شــعر انقــلاب اســلامي شــكل گرفــت
 

افزودن دیدگاه جدید:

متن ساده

HTML محدود

Image CAPTCHA
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید

نظرسنجی

نظر شما در مورد مطالب این وب سایت چیست؟

انتخاب‌ها

تصاویر شاعران

This block is broken or missing. You may be missing content or you might need to enable the original module.