معرفی کتاب پوتین قرمزها
کتاب پوتین قرمزها اثر فاطمه بهبودی، خاطراتی از مرتضی بشیری بازجو و مدیرمسئول جنگ روانی قرارگاه خاتم الانبیا است که بخشی از جلسات بازجویی از افسران عراقی در ایران را شرح میدهد.
این کتاب در قالب اول شخص و از زبان بشیری روایت میشود. او تصاویری از نحوه فعالیت خود در ستاد جنگ روانی و نیز مراحل بازجویی از اسرای عراقی در ایران را تشریح میکند.
کتاب پوتین قرمزها به دلیل موضوع قابل توجه خود در 36 فصل مختلف به بازسازی برخی از صحنههایی پرداخته است که بشیری با اسرای عراقی روبرو میشده و در ادامه و در هر خاطره، پینوشتهای مفصل بهبودی درباره اتفاقات مرتبط با موضوع، اهمیت هر خاطره را قابل توجه میکند.
در بخشی از پوتین قرمزها میخوانیم:
باقری من را به پاسدار ضیاء شمس معرفی کرد. او جانشین معاونت اطلاعات و با حفظ سمت مدیر جنگ روانی بود. معارفة ما در دفتر فرهنگی بسیج صورت گرفت. شمس با روی باز من را پذیرفت و دربارة آنچه در مدیریت جنگ روانی انجام میشد، اطلاعاتی در اختیارم گذاشت. در گفتوگو با شمس، او را متدین و خوشفکر یافتم.
شمس در این دیدار حدود چهارصد سؤال، که در بازجویی از اسرای عراقی میپرسیدند، در اختیارم گذاشت تا با نوع کار جنگ روانی آشنا شوم. سؤالها را خواندم. محور پرسشها دربارة اوضاع زندگی اسیر، اوضاع اقتصادی، وضعیت بازار در عراق، وجود مواد غذایی یا نبود آنها، کمبودها، وضعیت بهداشت در جبههها، اختلافات قبیلهای و عشیرهای، امکانات زیستی، و سؤالاتی مرتبط با ضمیر اسرا بود.
هر چه بیشتر در سؤالها عمیق میشدم، نگرانی بیشتر در من ریشه میکرد؛ چون پرسشها ظریف و موشکافانه طراحی شده بود و ترکیب آنها نشان میداد که شمس بر کار سوار است و من هیچ سررشتهای در آن حرفه نداشتم.
روح علیه جسم
اولین نکتهای که در روایت اولشخص کتاب پوتین قرمزها توجه خواننده را به خود جلب میکند، توانایی نویسندهی کتاب یعنی فاطمه بهبودی در ترسیم وقایع جنگ به صورت داستانیست. نقاط گوناگونی از این کتاب پُر شده از گریزها و خاطراتی که از کنار یک اتفاق یادآوری میشوند و به این ترتیب، مخاطب را با جریان واقعی تاریخ همراه میکند. اگر نویسندهی پوتین قرمزها حوادث را با دیالوگها و فضاها به داستان تبدیل میکند، مرتضی بشیری راوی حقیقی این اتفاقات است و همهی آنها را از سر گذرانده است. باید بدانیم که این فرمانده ایرانی، فقط نقش بازجو را ایفا نمیکرده و خود نیز بارها به اسارت گرفته شده است